Не ведаю як пачаць, Ігар Анатолевіч. І гэтых пратакольных «дарагі» ці «паважаны» не хочацца. І наогул, я свой ліст перапісваў два разы і даўся ён мне надзвычай цяжка. Спачатку атрымлівалася як бы не для вас, а для ўсіх астатніх. І тады я падумаў напісаць тое, што магло б вам сказаць уласнае сумленне, якое, дапусцім, унутры вас жыве. Хацелася не столькі даказваць, колькі казаць відавочнае. Можа быць тады, хоць вы са мной і не пагадзіцеся, але зразумееце. І, магчыма, наступным разам пасаромеецеся казаць пра «хвалю дыскрэдытацыі міліцыі».
Гэта я буду лічыць сваёй прамежкавай перамогай, ну а краіна наша ўсё адно застанецца камусьці «аднаму» - будучым «вам», ці будучым «нам». Бо разам «вас» і «нас» яна не вытрымае.
Такім чынам, я хачу вам расказаць пра агіду. У прынцыпе, уся наша дзяржава выклікае ўва мне гэтае пачуцце, але сёння я пішу да вас і таму пра міліцыю.
Вы неяк сказалі «Усе яны (рэвалюцыі) пачыналіся з дыскрэдытацыі ўлады, найбольш моцных яе галін. …Мне здаецца, у нас спрабуюць разыграць той жа сцэнар». Сказалі і ўнутры мяне паболела агіды. Чаму?
Давайце я растлумачу. Уявім, што, напрыклад «Стала вядома, як міліцыянер Н прадаваў спайсы». Для мяне дыскрэдытацыя міліцыі — гэта частка пра спайсы, а для вас — частка пра «стала вядома». Разумееце? Сам факт злачынства для вас ніколі не падрыў даверу. Вы ніколі не абмяркоўваеце злачынства вашых супрацоўнікаў як дыскрэдытуючы фактар. А вось абмеркаванне — абмяркоўваеце.
І ў мяне ўзнікае пытанне: гэта ж для гандляра спайсам добра, калі пра яго не ведаюць, а калі ведаюць - кепска. Для вас жа павінна быць наадварот?
Для мяне дыскрэдытацыя — гэта падрыў даверу, а для вас — невыкананне абавязку любіць.
Вам увесь час падаецца, што міліцыя створана не для працы, а для любові. Таму, калі можна я апішу яшчэ пару эпізодаў. Пра службу і любоў.
Вечарам 19 снежня 2010 года на вуліцы Калектарная каля офіса «Гавары праўду» на нас напала міліцыя. У нас у руках былі рукавічкі і сцягі. У іх — светлашумавыя гранаты і дубіны. Адна з гэтых гранат трапіла ў маю жонку і ў выглядзе сувеніра ў нас дома зараз захоўваецца жончына напалову згарэлая сумка. Вы скажаце, што я дыскрэдытую… Але што мне рабіць, калі я ведаю? Я ведаю, што гэта была міліцыя, бо роўна так «невядомыя» затрымлівалі за «хлапкі», роўна так шмат разоў затрымлівалі Дашкевіча. Роўна так Пальчэўскага спрабавалі зацягнуць у машыну. Вядомыя «невядомыя». І пра начны напад на намётавы лагер у Курапатах мы з вамі таксама ўсё разумеем.
Мы ведаем, што гэта была міліцыя, але не можам даказаць. Бо нельга прымусіць міліцыю шукаць міліцыю.
Раней я лічыў, што асобы, чые злачынствы вядомыя, але недаказуемыя, называюцца «зладзеямі ў законе». Цяпер я разумею, што бываюць варыянты, і разумею, што імкненне даказаць злачынства можна кваліфікаваць як кампанію па дыскрэдытацыі.
Але скажыце, Ігар Анатолевіч, калі вы кажаце пра гонар мундзіра — вы маеце на ўвазе чорную куртку, трэнікі і вязаную шапачку? Проста хацелася б пераканацца.
Я разумею, расказы пра тое, як міліцыя суе дубінкі ў рот узятым пад варту — недаказуемы. Але, скажыце, — гэта няпраўда? Не мне, канечне. Скажыце сабе. Памятаеце, як АМАПавец «пры адсутнасці складу злачынства ў дзеяннях» ударыў кулаком у твар Святлане Завадскай? Цікава проста, калі гонар мундзіра дазваляе зрабіць гэта — то можа быць і дубінку ў рот тыкаць дазваляе?
Калі мундзір не супраць збіцця бяззбройных жанчын, то можа з ім і наконт астатняга можна дамовіцца? Мундзір, наогул, часта пратэстуе?
Я памятаю Фрунзенскі суд і працэс над арганізатарамі Плошчы 2010. Як паміж усіх гэтых небяспечных каварных інтэлігентаў, якія набіліся ў вестыбюлі, хадзілі вашы «ахоўнікі правапарадку і дзяржаўнасці». Сытыя, моцныя, з бліскучымі вачамі, неадрозныя ад наведвальнікаў сельскай дыскатэкі, у штоніках і туфельках з вострымі насамі. І як яны смяяліся і раўлі матам праз лесвічны пралёт на ўвесь суд, абмяркоўваючы свае фінансавыя адносіны.
Разумееце, перад маімі вачамі былі адначасова і яны, і Генадзь Бураўкін. Магчыма, вы яго таксама не чыталі, але паверце, Бураўкін побач з «ахоўнікамі дзяржаўнасці» — сам па сабе наймацнейшая хваля дыскрэдытацыі апошніх. Бо немагчыма паважаць людзей, з якімі ты адчуваеш нават не цывілізацыйную, а эвалюцыйную розніцу.
Дарэчы, вы самі хацелі б апынуцца ў свеце Бураўкіных ці ў свеце ахоўнікаў дзяржаўнасці? Сярод, як вы кажаце, «пісак і гарлапанаў», ці сярод ідэолагаў свінафермаў? Вы задумваліся калі-небудзь на гэты конт?
Вы, праўда, хацелі б перамагчы? Я маю на ўвазе — не «перамагаць». Гэта вам, канечне, падабаецца. А перамагчы абсалютна?
Проста тут жа вось якая справа. Вы можаце сказаць, што вам не блізкія інтэлігенцікі і пісакі. Вам даспадобы моцныя духам, мужныя людзі. Героі і бескампрамісныя байцы. Але як растлумачыць тады, чаму на нядаўнім судзе, вашым жа судзе, «у сваіх сценах» супрацоўнікі міліцыі, якія затрымлівалі Дашкевіча, даючы паказанні, называлі свае імёны ціхім шэптам і адвакат іх перапытваў па некалькі разоў. Чаму яны хавалі твары і ледзь выціскалі з сябе словы?
І чаму побач з імі «адмарозак і маргінал» Дашкевіч стаяў роўна, не апускаў вачэй і не хаваў твару? Чаму ён казаў «прызнаю дзеянне, але не прызнаю віны»?
Вам не падаецца, што і тут усё перакулена з ног на галаву?
Вашы людзі павінны былі б явіць прыклад мужнасці, а Дашкевіч — быць вартым жалю баязліўцам, як належыць маргіналу? Што вам з гэтай нагоды кажа мундзір?
Дарэчы, даруйце, што я ўвесь час паўтараю, але паколькі я кажу пра агіду — гэта важны момант. Калі мы кажам пра мундзір і не маем на ўвазе куртку і шапачку — ці не кажам мы пра той самы мундзір НКВД, якім вы так ганарыцеся?
І гэта зусім не марнае пытанне. Справа ў тым, што як вы ведаеце, у 1937—38-х гадах у СССР дзейнічалі так званыя тройкі, куды акрамя сакратара абкама і пракурора уваходзіў прадстаўнік НКВД і за некалькі хвілін гэтыя людзі маглі вынесці чарговаму ворагу народа смяротны прысуд.
Я гэта да чаго. Думаю, калі вы бачыце, як прэс-сакратар ГУУС Аляксандар Ластоўскі на фэйсбуку раіцца, ці караць дзяўчыну за фота на плошчы Перамогі — ваш мундзір не паўстае. Але вось мне, разумееце, агідна і таму цікава спытаць: калі прэс-сакратар галоўнага упраўлення унутраных спраў вялікай еўрапейскай краіны публічна за межамі суда абмяркоўвае лёс чалавека са сваімі падпісчыкамі — гэта дыскрэдытуе міліцыю, ці яшчэ не?
Шмат у мяне пытанняў, але я разумею, што непрыемны тэкст, якога непрыемна шмат — непрыемны ўдвая. Таму я спынюся яшчэ толькі на адным моманце.
Вось калі вы адстайваеце права міліцыі збіваць людзей пры затрыманні, уламвацца ў кватэры і ні разу на маёй памяці не прызналі віны свайго ведамства за выключэннем асобных «недахопаў прафесіяналізму», я бачу ў гэтым не клопат пра нейкую мэтазгоднасць і правапарадак, у якім прысутнічае «права». Я бачу ў гэтым звычайнае чалавечае і вельмі зразумелае «я хачу». Тыя, хто змагаецца за правы курцоў, хочуць курыць. Для сябе. Тыя, хто «за здаровы лад жыцця нацыі» — хочуць самі быць здаровенькімі. Любое змаганне за права групы — гэта найперш асабістае, эгаістычнае.
Таму, калі вы апраўдваеце гвалт, — вы кажаце «я хачу». Вы хочаце, і многія з тых, хто працуюць у міліцыі — хочуць. Хочуць біць людзей. Яны хапаюць аднарукіх за хлапкі, яны дастаўляюць у пастарункі людзей, якія выходзячы з царквы нібыта «лаюцца матам» і яны іх «усміраюць». Вось так. А мы іх дыскрэдытуем.
Міліцыянер, які падышоў да хлопцаў на Курапатах, каб ахвяраваць грошы на крыжы, зрабіў гэта таемна. Міліцыянер, які пастукаўся ў камеру Дашкевіча, каб падзякаваць яму, зрабіў гэта ноччу. Так што, як бачым, унутры свайго ведамства вы бясспрэчна перамаглі. Тыя, хто не хочуць збіваць людзей і могуць з імі гаварыць, баяцца ў гэтым прызнацца сваім жа саслужбоўцам. Але мне проста хацелася б вярнуцца да свайго папярэдняга пытання. Ігар Анатолевіч, вы упэўнены, што сапраўды хочаце перамагчы?
Перамагчы паўсюль і безумоўна?
