Сядзіба ў Падароску
Слаўнае сваёй гісторыяй мястэчка знаходзіцца на шляху з Горадні ў Берасьце. Фотарэпартаж.
13.11.2008 / 13:59
Сядзібны дом у стылі позьняга клясыцызму.
Праўленьне СВК зьехала, будынак занепадае.
Захаваліся фрагмэнты старога дэкору.
Флігель.
Галоўная брама.
Рэшткі гаспадарчых пабудоваў.
Сядзібу ў Падароску немагчыма не заўважыць, кіруючыся з Горадні ў Берасьце, ці наадварот. У залежнасьці ад таго, адкуль ляжыць ваш шлях, першым на вочы вам патрапіць або велічны парк, аточаны старой цаглянай агароджай, у якім хаваецца камяніца з калёнамі, або саджалка, якую дзеляць між сабой лебедзі, качкі ды гусі.
Каля брамы, што некалі была аркаю, сустракаю мясцовых бабуль. «Яшчэ адны прыехалі, а тут глядзець няма на што — усё парасьцягвалі» — кажуць тыя ды сыходзяць, пабачыўшы фотаапарат.
Сядзіба Бохвіцаў сёньня пустуе. У 2004 годзе адсюль зьехала праўленьне мясцовага СВК. Вокны шыкоўнага некалі будынку схаваныя лістамі шыфэру, падлога ў калідорах ды пакоях закіданая сьмецьцем. Пустая тара стаіць на падваконьні флігелю, што зарос быльлём. Функцыянуе толькі адзін з ацалелых будынкаў — у ім месьціцца мясцовы пост МНС.
Адна зь першых згадак пра Падароск адносіцца да 1522 году, калі ў пераліку касьцёлаў Віленскай каталіцкай япархіі быў названы Падароскі касьцёл. Па адной з вэрсій назва мястэчка ўзьнікла пасьля таго, як па гэтым шляху, пасыпаным пялёсткамі ружаў, правезьлі крыштальную труну памерлай у Іерусаліме паненкі Бохвіц. У 1660 годзе Падароск атрымаў Магдэбурскае права.
Першымі гаспадарамі мястэчка былі Клочкі. Потым яно перайшло да Дольскіх. У розныя часы тут валадарылі Сцыпіё дэль Кампа, выхадцы зь Італіі, за імі Грыбоўскія, Чачоты. У 1854 годзе маёнтак у Падароску набыў сын вядомага філёзафа Фларыяна Бохвіца, Раман. Ён і перабудаваў сядзібны дом у стылі позьняга клясыцызму ў 1854-1856 гг. Пры ім быў пабудаваны сьпіртзавод, вадзяны млын (не захаваўся), сукнавальня (захаваўся фундамэнт) і шмат іншага.
Большасьць старых беларускіх сядзібаў трымаліся датуль, пакуль у іх быў хоць нейкі ўласьнік — школа, лякарня, праўленьне калгасу, кажа старшыня Добраахвотнага таварыства аховы помнікаў гісторыі і культуры Антон Астаповіч. Зьехала праўленьне калгасу з былога панскага маёнтку ў Падароску, і ён пачаў занепадаць. А між іншым, гэта адна з важнейшых кропак пэрспэктыўнага турыстычнага і краязнаўчага маршруту — побач Краскі, у якіх месьціцца сядзіба Сегліцаў, Ружаны, Косава. Ружанскі ды косаўскі палацы дачакаліся нарэшце ўвагі з боку рэстаўратараў, а палацык у Красках знайшоў гаспадара. Застаецца спадзявацца, што прычакае свайго і Падароск.