Як не стаць ахвярай банальнага разводу? Якія клінікі падманваюць пацыентаў, а якія працуюць сумленна? Ніякай талковай сістэмы дзяржаўнага кантролю не існуе.
Цэны на платную медыцыну ў Беларусі кусаюцца. І калі, напрыклад, прайсці платнае абследаванне УГД можна цалкам спакойна, бо маеш відавочны вынік, то з зубамі справа зусім іншая.
Пацыенту могуць без неабходнасці пралячыць і тры, і пяць, і нават сем зубоў.
Пры гэтым шанцаў даказаць, што ўсе яны ці, па меншай меры, палова з іх былі зусім здаровыя, няма ніякіх. У такой сітуацыі пацыенты платных стаматалагічных клінік вымушаныя слепа верыць доктару, спадзеючыся на яго прыстойнасць. Аднак калі гаворка ідзе пра грошы, некаторыя дактары засоўваюць сваю прыстойнасць далей. Бо іх зарплата залежыць ад выручкі.
Як зразумець, у якіх клініках і якія дактары працуюць сумленна, а ў якіх — банальна разводзяць пацыентаў на грошы? Мы прыдумалі ўласную схему, якая з вялікай доляй імавернасці дапаможа адказаць на гэтае няпростае пытанне.
Ідэя правядзення журналісцкага расследавання з'явілася пасля таго, як у адну прыватную клініку звярнуўся супрацоўнік рэдакцыі, у якога забалеў зуб. Для выяўлення хворага зуба доктару спатрэбілася каля 15 хвілін, бо хітры карыес прабраўся паміж зубамі і быў цалкам непрыкметны. Пры гэтым лекарка агледзела ўсе зубы і канстатавала, што яны здаровыя і што дзірак нідзе няма. Пасля выяўлення дзіравага зуба пачалося яго лячэнне. У ходзе лячэння высветлілася, што суседні зуб таксама пажадана падлячыць, бо карыес закрануў і яго. На першы і другі зуб спатрэбілася два візіты да лекара і каля 300 даляраў.
Калі доктарка ўзялася за другі зуб, то спачатку паставіла часовую пломбу і папрасіла прыйсці праз дзень, каб правесці канчатковае лячэнне. І вось тут і пачалося. Доктарка не адразу ўзгадала пацыента і пачала паўторны агляд усіх зубоў, які праводзіла ўсяго тры дні таму. І калі раней яна не выявіла ні адной дзіркі, то тут раптам… выявіла адразу тры.
І толькі калі яна дайшла да часовай пломбы, то ўспомніла, хто да яе прыйшоў, пачырванела, сумелася і сказала, што цяпер далечыць гэты зуб, а гэтыя тры дзіркі можна саніраваць пазней, праз паўгода. Тут і ўзніклі падазрэнні аб несумленнасці. І мы вырашылі правесці вялікі эксперымент. Сутнасць яго такая.
Мы выбралі 10 клінік рознай катэгорыі, пасля чаго адзін чалавек з аднымі і тымі ж зубамі прайшоў ва ўсіх абследаванне. Вынік аказаўся жахлівы.
Адразу хочацца сказаць, што мы не знайшлі ні аднаго лекара, які выклікаў бы ў нас непрыязнасць або недавер. Гэта былі спрэс мілыя людзі. Пытанні выклікалі менавіта вынікі іх абследавання.
Эксперымент нагадаў гульню ў «марскі бой»: хтосьці трапіў, а нехта відавочна стрэліў міма. Мы не робім у расследаванні нейкіх высноў, а проста дамо вам вынікі эксперыменту.
«Умкабелмед»
Менш за ўсё хворых зубоў выявілі ў маленькай прыватнай стаматалагічнай клініцы «Умкабелмед». Усяго адзін зуб.
Ужо праз 40 секунд нас адпусцілі: «Трэба лячыць зуб 16. Магчыма, яшчэ не здаровы зуб 26, не магу сказаць. Зрабіце здымак». Уласна, і ўсё.
Рэспубліканскі клінічны медыцынскі цэнтр Кіраўніцтва справаў прэзідэнта
На другім месцы па колькасці выяўленых зубоў аказалася дзяржустанова — медыцынскі цэнтр Кіраўніцтва справаў прэзідэнта.
Пры запісе па тэлефоне рэгістратар папярэджвае: з'явіцца на прыём неабходна як мінімум за паўгадзіны. Спачатку было незразумела, навошта так рана прыходзіць, але затым карціна праяснілася. У цэнтр, калі ідзяце ў першы раз, лепш прыходзіць нават на гадзіну раней.
Клініка УДП ўяўляе сабой лабірынт: некалькі будынкаў з незразумелай планіроўкай. На дзвярах — строгая аб'ява, якая паведамляе, што ўваход на тэрыторыю «прэзідэнцкай» клінікі без пропуску забаронены. Аднак, як гэта часта бывае ў цяперашняй Беларусі, яна не нясе ніякага сэнсу.
Ахоўнік ніякіх дакументаў не патрабуе і з усмешкай прапускае наведвальнікаў праз турнікет. Навошта ж у такім выпадку ахова? Адказ прыходзіць хутка. Ён паказвае дарогу і тлумачаць, дзе гардэроб, куды ісці спачатку, куды адправіцца потым.
Адразу можна сказаць, што доктар з Рэспубліканскага клінічнага медыцынскага цэнтра Кіраўніцтва справаў прэзідэнта відавочна не ставіць перад сабой мэту здзерці з пацыента як мага больш грошай. Яна знаходзіць пару хворых зубоў і спрабуе даведацца, хто іх лячыў раней. Рэкамендуе вярнуцца да папярэдняга доктара, спасылаючыся на тое, што той стаматолаг здзейсніў памылку падчас лячэння, а значыць, павінен яе выправіць бясплатна. Пасля абследавання дае зашыфраваны ліст і адпраўляе плаціць за паслугу.
Аплата — вельмі працяглы і працаёмкі працэс. Для гэтага трэба вярнуцца ў галаўны будынак клінікі.
Для пачатку даводзіцца адстаяць чаргу перад кабінетам афармлення медыцынскіх картак, дзе вырабляюць расшыфроўку і заключаюць дагавор. Чаканне з'ядае каля 50 хвілін часу.
На гэтым прыгоды не сканчаюцца. Маючы на руках дакументы, трэба яшчэ адстаяць наступную чаргу — на гэты раз у касу для аплаты. І нават гэта яшчэ не ўсё!
Далей неабходна вярнуцца да лекара з пацвярджэннем аплаты — праз тыя ж катакомбы. У выніку дзеля пяціхвіліннага агляду ў стаматолага трацім больш за дзве гадзіны, а бо да платных стаматолагаў ідуць у тым ліку і дзеля эканоміі часу.
Тут варта адразу адзначыць, што вынік абследавання ў клініцы часткова супаў з абследаваннем ва «Умкабелмед». Абодва доктары паказалі на хворы зуб 16.
«Ладэ»
На трэцім месцы па колькасці выяўленых хворых зубоў аказаўся вядомы медыцынскі цэнтр «Ладэ».
Стаматолаг суха пералічыў нездаровыя, на яго погляд, зубы і з пачуццем выкананага доўгу паглядзеў на дзверы, намякаючы, што нам пара. Мы ж запыталі кансультатыўнае заключэнне.
На просьбу лекар адказаў здзіўленнем і неразуменнем. Хвілін пяць ён хадзіў па кабінетах у пошуку аркушыка, на якім можна зрабіць запіс — пісьмовымі кансультатыўнымі высновамі доктар відавочна не раскідваецца. У выніку атрымліваем запіс на фірменным бланку, але без прозвішча доктара: ні штампа, ні подпісу ён не пакідае. Больш за тое, ён нават не трапляе ў графу «дыягназ» — піша відавочна ад балды, хоць дакладнасць гэта не толькі ветлівасць каралёў, але і аўтарытэт стаматолага.
Два нездаровыя зубы ў нас знаходзіць лекар «Ладэ».
Варта адзначыць, што зуб 17 супаў з вынікам абследавання ў клініцы КСП. Аднак калі ў першым выпадку доктар для дакладнага дыягназу парэкамендаваў зрабіць здымак, то ў другім стаматолаг «Ладэ» катэгарычна сказаў «лячыць».
Мінская абласная стаматалагічная паліклініка
Чацвёртае месца па колькасці дакладна хворых зубоў заняла дзяржаўная медустанова — Мінская абласная стаматалагічная паліклініка, якая таксама аказвае паслугі па платным лячэнні зубоў.
Для таго каб запісацца на платны прыём, паспрачацца з рэгістратарам па тэлефоне даводзіцца двойчы. З камунікацыяй тут відавочныя праблемы.
Першы раз рэгістратар кажа: «Ды вы ўвогуле ведаеце, на калі ў нас бліжэйшы запіс?!» Пасля настойвання з нашага боку (як аказалася, прыём стоматолагаў-тэрапеўтаў распісаны на пару тыдняў наперад) і пасля згоды пачакаць, рэгістратар грэбліва паведамляе: «Вы наогул у курсе, што цэны ў нас не нізкія?! Звычайна 300 тысяч, але бывае і 600, і нават 700 тысяч!».
Прыгожы яркі сайт дадзенай паліклінікі вымалёўвае ў думках пацыента будынак як мінімум з акуратным рамонтам. Аднак рэчаіснасць аказваецца сумнай.
Мяшкі з незразумелым зместам «упрыгожваюць» уваход.
Рэгістратура — як з тыповай савецкай паліклінікі: доўгая чарга, няветлы работнік, поўная адсутнасць цікавасці да пацыентаў. З-за чаргі ў рэгістратуру мы спазняемся на 10 хвілін, але ніхто гэтага не заўважае — мабыць, пацыентаў пастаянна затрымліваюць на этапе афармлення.
Стан платнага кабінета засмучае: добра, калі рамонт тут рабілі хоць бы гадоў 5 таму. Працуюць у ім адразу некалькі лекараў, таму пры ўваходзе назіраем некалькіх пацыентаў з разяўленымі ратамі і ўяўляем, што ўжо праз хвіліну апынемся ў такім жа становішчы пры дзясятку незнаёмых людзей.
Доктар, да якога мы трапляем на прыём, — прыемная акуратная дзяўчына. Яна прапануе адразу ж палячыць зубы, аднак, пачуўшы нашу няўпэўненасць у тым, што хопіць грошай, спытала: « А колькі ёсць?».
Тры хворыя зубы знайшлі ў нас у Мінскай абласной стаматалагічнай паліклініцы.
З гэтых трох зубоў адзін (16) супаў адразу з двума папярэднімі вынікамі абследаванняў (клініка КСП і «УмкаБелМед»), а іншы (27) — з дыягназам «Ладэ». Але з'явіўся і першы сюрпрыз — 38 зуб, які раней нікім не выяўляўся. Аднак гэта былі проста кветачкі, перад тым, што будзе ў іншых клініках.
«Кравіра»
Адразу тры цэнтры паказалі поўнае супадзенне вынікаў кансультацыі, выявіўшы па тры аднолькавыя праблемныя зубы.
Пры гэтым медыцынскі цэнтр «Кравіра» працягвае традыцыю буйных медцэнтраў не прымаць пацыентаў своечасова. Праўда, доктар тройчы папрасіў прабачэння.
Вынік «Кравіры» — тры хворыя зубы.
Пры гэтым ідзе поўнае супадзенне па двух зубах (17 і 27) з «Ладэ», а па 38-м зубе з Мінскай абласной паліклінікай.
«Белы насарог»
У «Белым насарогу» доктар вядзе сябе ўважліва: нягледзячы на натоўп у калідоры, не спяшаецца, не раздражняецца і спакойна робіць сваю працу. Далей сам выдае заключэнне — без просьбы з нашага боку. Вынік — на думку «Белага насарога», неабходна лячыць тры зубы.
Вынікі цалкам супалі з вынікамі «Кравіры».
«Нардзін»
Як і ў папярэднім выпадку, ранні прыход на прыём не мае сэнсу. Лекар у прызначаны час не выходзіць, і мы з сумам на працягу 10 хвілін вымушаныя глядзець у сумныя дзверы.
Тым не менш, агляд праводзіць з зацікаўленасцю. Лекар спакойна адказвае на ўсе пытанні. Выклікае сімпатыю, а таксама жаданне вярнуцца.
Атрымліваем заключэнне: лекар «Нардзін» знайшоў у нас тры дрэнныя зубы.
Дакладнае супадзенне з вынікамі двух папярэдніх цэнтраў — «Кравіры» і «Белага насорога».
«Профідэнт»
Медыцынскі цэнтр «Профідэнт» дадаў у нашу скарбонку новы зуб, на які да гэтага не звярнуў увагі ні адзін лекар.
Хочацца спадзявацца, што з зубамі, якія адлюстраваны ў графе «маюць патрэбу ў лячэнні», памылак няма, а ў нас такіх знайшлі тры штукі.
Пры гэтым 28 зуб раней нікім з адмыслоўцаў не адзначаўся.
«Еўрадэнт»
Вынікі абследавання ў стаматалагічнай клініцы «Еўрадэнт» выклікалі ў нас сапраўды сур'ёзныя асцярогі.
Заключэнне доктара ўводзіць у лёгкі шок. Стаматолаг прапануе вырваць адразу два зубы мудрасці, запэўніваючы, што яны не патрэбныя не толькі нам, але і нікому з людзей. Распавядае, які цудоўны ў іх працуе сківічна-тварны хірург і пакідае яго візітоўку. Паведамляе, што вырыванне зубоў — гэта хуткі і абсалютна нармальны працэс, які ніяк не адаб'ецца на нашым жыцці.
Рэгістратар прыемна здзіўляе гарантыйным талонам. Аднак пазней аказваецца, што ў ім не паказалі прозвішча пацыента — замест гэтага стаяць зорачкі, а значыць, гарантыя не сапраўдная. Больш за тое, і на кансультацыйным паведамленні, зробленым на крывым лісціку, прозвішча няма.
Пазней мы звярнуліся да іншых стаматолагаў з пытаннем наконт вырывання зубоў і пачулі цвёрдае «Не трэба», а таксама доўгае тлумачэнне, якія наступствы гэта можа мець. Пакінем лекарам спрэчкі аб неабходнасці пакідаць ці выдаляць зубы мудрасці.
Заключэнне «Еўрадэнта» — пламбаванне двух зубоў і вырыванне яшчэ двух.
«Экамедсэрвіс»
Безумоўным лідарам па выяўленні праблемных зубоў аказаўся медыцынскі цэнтр «Экамедсэрвіс». Вось ужо дзе сапраўды пацыенту прыйдзецца раскашэліцца.
У «Экамедсервісе» мы хадзілі да аднаго з найлепшых стаматолагаў, чыімі дыпломамі абвешаная сцяна ў калідоры.
Ідэя прыйсці на прыём загадзя сябе не апраўдвае: лекар затрымліваецца, і нам даводзіцца чвэрць гадзіны чакаць у калідоры. Стаматолаг ў прызначаны час выходзіць, пытаецца, ці гатовыя мы пачакаць, бо яна не скончыла лячэння папярэдняга пацыента, і просіць прабачэння.
Пасля таго як нас запрашаюць, за 40 секунд агляду лекар знаходзіць адразу тры дрэнныя зубы.
Паведамляем аб неабходнасці атрымаць заключэнне, каб стаматолаг напісаў, якія зубы, на яго думку, маюць патрэбу ў лячэнні. Спецыяліст рэагуе са здзіўленнем: «Нашто гэта? А іншыя лекары будуць гэтае заключэнне бачыць?». І адразу знаходзіць апраўданне сваёй рэакцыі: «Не хачу выконваць працу за іншых». Дзіўны адказ, улічваючы, што кансультацыя платная, ды яшчэ адна з самых дарагіх сярод іншых цэнтраў.
Прыйшлося пераконваць лекара, што наступнае лячэнне будзе праводзіцца толькі ў яе, ліст з заключэннем ніхто не ўбачыць, і наогул, дакумент патрэбен, каб даць кіраўніцтву фірмы — маўляў, яно і аплаціць паслугі медцэнтра.
Даведаўшыся, што аплата лячэння будзе рабіцца за кошт прадпрыемства, лекарка расплываецца ва ўсмешцы і паведамляе: «Дык давайце я яшчэ раз зраблю агляд, можа, яшчэ знайду дрэнныя зубы!» І на працягу некалькіх секунд раптам знаходзіцца яшчэ некалькі зубоў, якія раптам пачынаюць мець патрэбу ў санацыі. Доктар хіхікае, запісваючы ў заключэнне чацвёрты, пяты зуб… І, задаволеная, аддае нам заключэнне: у «Экамедсэрвісе» ў нас знайшлі цэлых шэсць зубоў, якія, на думку стаматолага, трэба падлячыць!
Пры гэтым тры зубы наогул не пазначаліся ў якасці праблемных ні адным з дзевяці іншых цэнтраў.
Агульныя вынікі
Пасля ўсіх абследаванняў журналістка звярнулася да знаёмага стаматолага, з якім у яе склаліся шматгадовыя даверлівыя адносіны. Ад яе мы атрымалі катэгарычную заяву, што ў лячэнні мае патрэбу толькі адзін зуб — 17-ы. Астатнія цалкам добрыя. Праўда, стаматолаг агаварылася, што любому доктару не складзе працы абгрунтаваць неабходнасць лячэння і двух, і трох, і нават шасці зубоў, як у «Экамедсервісе». На гэтым і трымаецца ўся гэтая сістэма.
Мы не ведаем, хто з прыведзеных вышэй медыцынскіх цэнтраў падманвае, а хто працуе сумленна.
Каму верыць і да каго хадзіць на прыём, гэта кожны павінен вырашыць для сябе сам.
Ад сябе ж параім спачатку прайсці абследаванне ў двух-трох цэнтрах, каб мець магчымасць параўнаць вынікі. У адрозненне ад лячэння, кансультацыя каштуе не так ужо дорага і сябе апраўдвае.
Сярэдні кошт кансультацыі складае 60 тысяч рублёў. У некаторых цэнтрах і зусім 25 тысяч. Лепш заплаціць гэтыя грошы, чым потым лячыць пару-тройку здаровых зубоў і выкідаць на вецер сотні даляраў.
Вядома, у некаторых цэнтрах не вельмі ахвотна робяць адну толькі кансультацыю і тым больш не хочуць даваць на рукі медыцынскае заключэнне. Але вы патрабуйце, вам не маюць права адмовіць.
