Доржы 20 гадоў, ён апынуўся ва Украіне, праходзячы кантрактную службу ў расійскай арміі.
Яшчэ ў кастрычніку 2014 ён трапіў з Улан-Удэ на вучэнні ў Растоўскую вобласць, а 8 лютага яго танкавую частку адправілі ў Данбас.
Бурацкі салдат распавёў журналістцы «Новой газеты» Алене Касцючэнка, чаму не стаў адмаўляцца ехаць ва Украіну, што думаў пра вайну ў Данбасе і як у данецкім шпіталі сустрэўся з Іосіфам Кабзонам — другі раз у жыцці.
У публікацыі «Новай газеты» прыведзены ўсе асабістыя дадзеныя Доржы Батамункуева, уключаючы нумар ваеннага білета і вайсковай часткі, да якой ён прыпісаны.
Доржы параніла пры баі ў Логвінаве — у гарлавіне так званага Дэбальцаўскага катла, калі расійскі танкавы батальён (як піша «Новая газета») адправілі ў бой з украінскімі ваеннымі, якія спрабавалі прарваць акружэнне.
Па словах вайскоўца, ён не сумняваўся, што пасля адпраўкі ў Растоўскую вобласць рана ці позна апынецца ва Украіне, і ставіўся да гэтага спакойна — Доржы лічыць, што ваяваў за мір, за мірных грамадзян.
«Нам сказалі, што на вучэнні, але мы ведалі, куды едзем. Мы ўсе ведалі, куды едзем. Я ўжо быў настроены маральна і псіхічна, што прыйдзецца ва Украіну.
Мы танкі яшчэ ў Улан-Удэ зафарбавалі. Проста на вагонным складзе. Зафарбоўвалі нумары, у кагосьці на танках быў значок гвардыі — таксама. Нашыўкі, шэўроны — тут здымалі, калі на палігон прыехалі. Усе зняць … у мэтах маскіроўкі. Пашпарт у вайсковай частцы пакінулі, вайсковы білет на палігоне.
А так у нас бывалыя ёсць хлопцы. Нехта ўжо год з лішнім на кантракце, нехта ўжо 20 гадоў.
Кажуць: не слухайце камандаванне, мы хахлоў бамбіць едзем. Вучэнні нават калі правядуць, потым усё роўна адправяць хахлоў бамбіць.
Наогул шмат эшалонаў ехала. Усе ў нас у казарме начавалі. Перад намі хлопцы-спецназаўцы з Хабараўска былі, з розных гарадоў, чыста з усходу.
Адзін за адным, разумееце? Кожны дзень. Наш ішоў пятым, 25-га ці 27 кастрычніка.
— Калі вы даведаліся, што маршам ідзяце на Данецк?
- Калі даведаліся? Калі прачыталі, што Данецк. Гэта калі ў горад заязджалі… Там яшчэ надпіс — ДНР. О, мы ва Украіне!
Цёмна было, ноччу ехалі. Я з люка высунуўся горад паглядзець. Прыгожы горад, спадабаўся. Справа, злева — усё прыгожа. З правага боку гляджу — велізарны сабор пабудаваны. Вельмі прыгожа.
У Данецку мы ў прытулак заехалі, прыпаркаваліся. Нас павялі паесці гарачага ў кампус, потым размясцілі ў пакоі. Потым мы ўсе ў адным пакоі ляглі, у аднаго з нашых быў тэлефон. Ну, тэлефоны ўсё роўна нехта з сабой узяў. Знайшлі радыё «Спутнік».
І як раз там была дыскусія наконт, ці ёсць [расійскія] вайскоўцы тут на Украіне. І ўсе госці такія: «Не-не-не». Мы ротай ляжым такія: ну да. Ну а ў адкрытую хто скажа?
Наш урад усё роўна разумее, што трэба дапамагаць, а калі афіцыйны ўвод войскаў зробяць, гэта ўжо Еўропа залупнецца, НАТА. Хаця вы ж разумееце, што НАТА таксама ў гэтым удзельнічае, вядома, зброю пастаўляе ім.
«Я, вядома, не ганаруся гэтым, што зрабіў. Што знішчаў, забіваў. Тут, вядома, ганарыцца нельга. Але, з другога боку, супакойваюся тым, што гэта ўсё дзеля міру, мірных грамадзян, на якіх глядзіш — дзеці, старыя, бабы, мужыкі. Я гэтым не ганаруся, вядома. Тым, што страляў, трапляў.
… (Доўга маўчыць). Страшна. Баішся. Падсвядомасцю ты ўсё рана разумееш, што там такі ж чалавек, як і ты, у такім жа танку. Ну, ці пяхота, або на любой тэхніцы. Ён усё роўна … такі ж чалавек. З крыві і плоці. А з другога боку, разумееш, што гэта вораг табе. Як гэтая сволач сядзіць, увесь трасецца, моліцца, каб яго не забілі. Пачынае прабачэння прасіць. Ды яшчэ Бог табе суддзя….
— Мелі зносіны з мірнымі?
— Не. Мірнае насельніцтва самі да нас падыходзілі шмат. Мы стараліся з імі надта не размаўляць. Камандаванне сказала: у кантакты не ўступаць.
Калі мы былі ў Макееўцы, яны наогул нам сказалі, што 70 адсоткаў мірнага насельніцтва тут — за укропаў, «так што вы будзьце на чэку, рабяты».
У Макееўку заехалі, у парку гарадскім мы схаваліся, тэхніку ўкрылі, замаскіравалі … Лепшае сховішча за танк не знайсці. І мы жылі ў танку, спалі седзячы. Холадна, але нічога, так і спалі.
— А вас не напружыла пра Макееўку? Што 70 адсоткаў мясцовых за Украіну, раптам праўда?
— Напружыла, вядома. Ужо ў думках чакаеш падвоху ад усіх. Раптам ён цябе… ну там прыносілі нам паесці. То чай, то што. Мы бралі, але не пілі. Раптам атрута…»
* * *
Адпачынак Доржы не афармлялі, г.зн Батамункуеў знаходзіўся ва Украіне як дзеючы расійскі вайсковец. Разам з ім за мяжу Расіі ў пачатку лютага былі адпраўленыя каля 300 чалавек, у асноўным бураты: «Рэчмяшок, аўтамат — і ў танк».
У шпіталі Данецка Батамункуеў сустрэўся з Іосіфам Кабзонам, які наведваў параненых. Відэазапіс іх сустрэчы атрымаў шырокую вядомасць, прычым салдат убачыў Кабзона ў другі раз у жыцці — у школьныя гады спявак прыязджаў у школу Батамункуева.
Відэа 18+ (жорсткія кадры)
Поўны тэкст артыкула ў «Новой газете»
