Фота ichef.bbci.co.uk.
У аглядзе брытанскіх газет:
- Заявы Трампа ўсяляюць жах у краіны Балтыі
- Амерыканскія выбары і расійскія хакеры
- «Мы павінны абрынуцца на машыну хлусні Пуціна»
«Гэта жах»
Financial Times публікуе аналітычны артыкул аглядальніка Рычарда Мілна, прысвечаны заявам кандыдата ў прэзідэнты ЗША ад Рэспубліканскай партыі Дональда Трампа наконт краін Балтыі.
Чаго варта, піша Мілн, адна толькі нядаўняя рэмарка Трампа, якая параўноўвае Эстонію «з прыгарадам Санкт-Пецярбурга».
Кандыдат рэспубліканцаў адмаўляецца гарантаваць Эстоніі, Латвіі і Літве абарону ЗША ў выпадку расійскага ўварвання, усяляючы тым самым жах у мясцовых палітыкаў, працягвае аўтар артыкула.
Для многіх у Таліне, Рызе і Вільні ўсё сёння выглядае так, нібы спраўджваюцца іх найгоршыя страхі.
«Чалавек, які стаіць за крок ад таго, каб стаць лідарам краіны, якая з'яўляецца іх бліжэйшым саюзнікам, сігналізуе іх самаму вялікаму ворагу, што, магчыма, не стане перашкаджаць яшчэ аднаму захопу тэрыторыі», — канстатуе Мілн, нагадваючы пра нядаўнюю анэксію Крыма Расіяй.
«Гэта жах. Для нас, для Еўропы, для любой краіны, якая мае адносіны з ЗША, усё гэта можа абярнуцца жахам», — заявіў выданню Оярс Калнінш, старшыня камітэта па замежных справах латвійскага сейма.
«Расійская анэксія Крыма 2014 года, — піша Мілн, — стала для краін Балтыі і Польшчы прычынай для хваляванняў з нагоды таго, ці гатовыя амерыканцы памерці за свабоду, скажам, Нарвы — эстонскага горада на расійскай мяжы, дзе пражывае мноства этнічных рускіх».
Два гады таму прэзідэнт ЗША Барак Абама асабіста прыбыў у Талін, каб прадэманстраваць усім рашучасць Злучаных Штатаў прыйсці на дапамогу саюзнікам, кіруючыся Пятым артыкулам Статута НАТА, нагадвае аглядальнік Financial Times.
Што будзе пры Трампе, калі ён усё ж пераможа на выбарах, не можа сказаць ніхто. Аднак у яго каментарах наконт краін Балтыі і НАТА ў цэлым, зазначае Мілн, ёсць і нейкае зерне праўды: калі Эстонія траціць на абарону звыш прадпісаных НАТА 2% ВУП, то Латвія і Літва вылучаюць на тыя ж мэты крыху больш за 1%.
Так што словы Трампа аб тым, што, маўляў, некаторыя краіны НАТА «не плацяць па сваіх рахунках», і што ён будзе абараняць краіны Балтыі, «калі яны цалкам выканаюць свае абавязацельствы» — гэта, мяркуючы па ўсім, як раз пра іх.
Оярс Калнінш пры гэтым адзначае, што Славенія — радзіма трэцяй жонкі Трампа, Меланіі — выдаткоўвае на абарону ўсяго 0,94% ВУП.
«Я задаюся пытаннем, ці будзе вагацца Трамп, калі член НАТА Славенія падвергнецца нападу?» — цытуе словы латвійскага палітыка Financial Times.
«Самая небяспечная»
«З'яўляецца ўсё больш сведчанняў на карысць таго, што расійскія хакеры спрабуюць паўплываць на амерыканскія выбары», — піша ў Independent аглядальнік Іэн Бірэл.
Аўтар артыкула прыгадвае сітуацыю 2014 года, калі напярэдадні прэзідэнцкіх выбараў ва Украіне нейкія зламыснікі спрабавалі сарваць галасаванне, узламаўшы камп'ютарную сістэму выбарчай камісіі.
На думку Бірэла, магчыма, знакамітая атака на ўкраінскі ЦВК была прадвеснікам таго, што адбываецца сёння ў ЗША і іншых краінах.
Як мяркуюць шматлікія эксперты, серверы Дэмакратычнай партыі ЗША ўзломвалі дзве каманды хакераў, «абедзве маюць сувязі з маскоўскімі падраздзяленнямі разведкі».
Калі ўся гэтая інфармацыя пацвердзіцца, то сітуацыя, мяркуе Бірэл, уяўляецца папросту неверагоднай: «Замежная дыктатура спрабуе паўплываць на галасаванне, падчас якога вызначаецца лідар самай уплывовай краіны Захаду».
Даведацца пра тое, што Масква робіць спробы маніпуляваць найважнейшымі прэзідэнцкімі выбарамі, досыць непрыемна, працягвае аўтар артыкула, аднак падобнае ў апошні час здараецца і ў іншых краінах, і не толькі ва Украіне.
«Адзін скандынаўскі міністр распавёў мне, што яны ўвесь час сутыкаюцца з кібератакамі на іх абаронныя і энергетычныя сістэмы», — піша Іэн Бірэл.
Паводле яго слоў, аналагічныя гісторыі ўзнікалі і ў ўсходнееўрапейскіх краінах.
«Калісьці Савецкі Саюз імкнуўся распаўсюдзіць камунізм па ўсім кантыненце. Сёння мы бачым, як іх нашчадкі ў Крамлі пад кіраўніцтвам вёрткага былога аператыўніка КДБ імкнуцца павялічыць раскол сярод заходніх дэмакратый», — адзначае аўтар.
«Расія — не адзіная краіна, якая займаецца падобнымі рэчамі, аднак ўваходзіць у лік самых эфектыўных. А з улікам яе магчымага ўмяшання ў выбары ў ЗША, то, безумоўна, яна — самая небяспечная», — піша Іэн Бірэл на старонках Independent.
«Настройвае супраць Захаду»
Times прысвячае артыкул даследаванню матэрыялаў расійскага тэлеканала RT, які вяшчае ў Брытаніі. Даследаванне правялі супрацоўнікі факультэта палітыкі і міжнародных адносін Оксфардскага ўніверсітэта пад кіраўніцтвам Монікі Рыхтар.
«Тэлестанцыя, якая карыстаецца падтрымкай Крамля, паспяхова настройвае гледачоў супраць Захаду», — адзначае газета.
Паводле яе слоў, каманда Рыхтар правяла першы свайго роду «эксперымент у кантраляваных умовах», вывучаючы эфект ўздзеяння вяшчання RT на англамоўную аўдыторыю.
У даследаванні прынялі ўдзел больш чым 1000 добраахвотнікаў, інфармуе Times.
Для паказу навукоўцы адабралі два відэа: эпізод з праграмы RT CrossTalk, якая выйшла ў эфір у 2014 годзе і была прысвечана падзеям ва Украіне. Удзельнікі праграмы, у прыватнасці, абмяркоўвалі правы рускамоўных жыхароў краіны.
Другім быў абраны ўрывак з перадачы Бі-бі-сі HARDTalk, у якім таксама ішла размова пра Украіну, становішча рускамоўнага насельніцтва і анэксію Крыма.
Эксперымент, працягвае Times, складаўся з наступнага: частцы аўдыторыі паказалі толькі эпізод дыскусіі на RT, іншай частцы — абодва відэа. Пасля ўсім удзельнікам задалі пытанні пра іх стаўленне да ўбачанага.
«Тыя, каму прадэманстравалі праграму RT, з большай верагоднасцю выказвалі негатыўны пункт гледжання з нагоды палітыкі Захаду ў дачыненні да Украіны і лічылі, што свабоднае волевыяўленне рускамоўных жыхароў знаходзіцца пад большай пагрозай, чым свабоднае волевыяўленне этнічных украінцаў», — паведамляе выданне.
Аднак эфект ўздзеяння вяшчання RT на аўдыторыю відавочна зніжаўся ў тым выпадку, калі ўдзельнікі мелі магчымасць пазнаёміцца і з урыўкам з праграмы Бі-бі-сі, паказвае Times.
Вынікам даследавання навукоўцаў Оксфардскага ўніверсітэта прысвечаны апублікаваны ў Times каментар аглядальніка выдання Олівера Кама, пад загалоўкам «Мы павінны абрынуцца на машыну хлусні Пуціна».
Як адзначае Кама, у гады халоднай вайны шырокамаштабнае вяшчанне на Савецкі Саюз і краіны сацыялістычнага лагера было для Захаду часткай стратэгіі стрымлівання.
Сёння ж сітуацыя змянілася з дакладнасцю наадварот: «Аўтакратыі спрабуюць дасягнуць сваіх знешнепалітычных мэтаў з дапамогай вяшчальных службаў, якія добра фінансуюцца».
Розніца, на думку аглядальніка, яшчэ і ў тым, што «гэтыя станцыі не пастаўляюць інфармацыю, наогул ні кроплі», займаючыся пераважна распаўсюджваннем прапагандысцкіх матэрыялаў і тэорый змовы.
Аўдыторыя RT ў Брытаніі параўнальна малая, аднак патрабаванні медыя-рэгулятара Ofcom адзіныя для ўсіх: паведамляць пра навіны з належнай аб'ектыўнасцю і непрадузятасцю.
Па словах Кама, Ofcom не раз і не два, а цэлых 15 разоў указваў RT на парушэнні заканадаўчых патрабаванняў, якія прад'яўляюцца да вяшчання.
«Гэта прадказальна, паколькі RT — не навінны канал. Гэта мудрагелістая рэч, якая складаецца з дыму, люстэркаў і бязлітаснай крывадушнасці», — выказвае меркаванне аглядальнік Times, заклікаючы Ofcom прыняць у адносінах да RT самыя строгія меры.
