У Беларусі прапанаваныя комплексныя рэформы сістэмы аказання камунальных паслуг для дамашніх гаспадарак, якія ў ліку іншага прадугледваюць рост кампенсацыі насельніцтвам затрат на камунальныя паслугі, гаворыцца ў апублікаваным дакладзе персаналу Міжнароднага валютнага фонду.
Эксперты МВФ адзначаюць, што афіцыйныя органы Беларусі заявілі пра намер павялічыць сярэдні паказчык кампенсацыі выдаткаў на ўсе камунальныя паслугі з 48,5% у 2015 годзе да 100% у 2018 годзе. Пры гэтым яны дасягнулі 58% за мінулы перыяд 2016 і плануюць выйсці на ўзровень 75% па кампенсацыі выдаткаў у 2017 годзе.
Згодна са звесткамі МВФ, тарыфы на камунальныя паслугі для беларускіх хатніх гаспадарак знаходзяцца ніжэй за ўзровень поўнай кампенсацыі выдаткаў і ніжэй за тарыфы ў іншых аналагічных краінах рэгіёну.
«Цэны на камунальныя паслугі для хатніх гаспадарак, што ніжэйшыя за ўзровень сабекошту, уплываюць на сальда дзяржаўнага бюджэту і знешніх аперацый, спрыяюць залішняму спажыванню і недастатковым інвестыцыям у меры павышэння эфектыўнасці, а таксама падрываюць канкурэнтаздольнасць галін, якія ўдзельнічаюць у перакрыжаваным субсідаванні дамашніх гаспадарак за кошт ўстанаўлення цэн вышэйшых за сабекошт», — канстатуюць эксперты фонду.
Паводле іх ацэнкі, узровень субсідый і бюджэтных выдаткаў на камунальныя паслугі для дамашніх гаспадарак у Беларусі з'яўляецца значным. Так, у 2015 годзе субсідыі на камунальныя паслугі для дамашніх гаспадарак склалі прыблізна 2% ВУП, прычым прыблізна 1% ВУП фінансавалася з бюджэту, астатняе — за кошт перакрыжаваных субсідый у прамысловасці.
Эксперты МВФ таксама паказваюць, што афіцыйныя органы ўмацоўваюць сістэму сацыяльнай абароны, каб засцерагчы найбольш уразлівыя дамашнія гаспадаркі ад наступстваў рэформ у камунальным сектары. Нягледзячы на тое што наступствы рэформаў у сферы камунальных паслуг для расходаў дамашніх гаспадарак будуць адчувальнымі, уплыў на самыя бедныя пласты насельніцтва будзе цалкам нівеляванае дзякуючы новаму адраснага механізму сацыяльнай дапамогі, які набудзе моц у IV квартале 2016 года. Новы механізм будзе фінансавацца з бюджэту — за кошт скарачэння бюджэтных субсідый на камунальныя паслугі.
