Уладзімір Калтовіч — адзіны міністр у Беларусі, які не баіцца выстаўляць сэлфі ў фэйсбук, фатаграфуецца ў вышыванцы і перапошчвае ў сацсетках не толькі спасылкі на сур’ёзныя інтэрв’ю, але і жартаўлівыя матэрыялы. Ён выступае за рынкавыя рэформы і разнявольванне бізнэс-ініцыятывы. І можа ўвайсці ў гісторыю як чыноўнік, дзякуючы якому беларуская мова будзе замацавана на ўпакоўках тавараў. Гэта пытанне зараз актыўна абмяркоўвацца, хоць міністр антыманапольнага рэгулявання і гандлю па гэтай тэме пакуль адмоўчваецца.
Мы з’ездзілі на радзіму міністра, каб даведацца, што памятаюць пра яго землякі.
«Хто ж ведаў, што ён так высунецца? Тады б запісвалі за ім!»
Уладзімір Калтовіч паходзіць з Чэрвеня (раней Ігумен), гэта невялікі горад на ўсход ад Мінска.
Дзве траціны даваенных жыхароў Чэрвеня загінулі падчас вайны, у мястэчку засталося каля 2 тысяч чалавек. Людзі з навакольных вёсак пацягнуліся ў райцэнтр. Сярод іх былі бацькі будучага міністра.
Дом, у якім вырас будучы міністр. Архіўнае фота.
Іх радзіма — вёска Іванічы за 7 км ад Чэрвеня. Хоць сям’я і пераехала ў горад, гаспадарку ўзялі з сабой. Толькі вось карову ўжо не трымалі.
Маці была прыбіральшчыцай, бацька будаўніком.
Уладзімір быў у сям’і старэйшым сынам, апроч яго гадаваўся малодшы Андрэй. Цяпер ён галоўны спецыяліст упраўлення нагляду і прафілактыкі Міністэрства па надзвычайных сітуацый.
Андрэй Калтовіч, брат міністра
«Гэта вы спецыяльна прыехалі, каб пра яго напісаць?» — кажа маці чыноўніка і пачынае плакаць ад гонара за сына.
Браты вучыліся ў школе №1 Чэрвеня. Цяпер гэта беларускамоўная гімназія, але тады навучанне вялося па-руску.
З тых, хто выкладаў ва Уладзіміра, засталася толькі настаўніца музыкі.
«Лупаценькі такі хлопчык, светленькі. Заўсёды акуратны, чысценькі. Дзіця — цуд проста. Такое мілае стварэнне!» — рассыпаецца ў кампліментах жанчына.
«У нас быў такі клас, што ўсе хлопчыкі вучыліся лепш за дзяўчынак. А мы цягнуліся за імі», — кажа аднакласніца міністра Марына Панкавец. Яны вучыліся разам восем гадоў.
Родная школа міністра. Архіўнае фота.
Ці чакалі сябры, што Уладзімір дарасце да такой пасады?
«Не чакалі, — прызнаецца яна. — Вова такі быў спакойны, ніколі наперад не лез… У нас у класе хлопцы заснавалі ансабль — і спявалі, і гралі, — дык ён неяк туды не вельмі хадзіў, больш часу на вучобу траціў».
Усе тыя, хто памятае Калтовіча з дзяцінства і юнацтва, звяртаюць увагу на ягоную акуратнасць: «Іншыя хлопцы па кутах ціскалі, то ён заўсёды быў інтэлігентны. Ніколі дзяўчынку не пакрыўдзіць. Хто ж ведаў, што ён так высунецца, што стане вялікім начальнікам? Тады б запісвалі за ім!»
«Памятаю, настаўніца рускай мовы ставіла байкі, — прыгадвае Марына Панкавец. — І вось у байцы «Як гусі Рым выратавалі». Дык Вова быў тым хлопцам, які пасвіў гусей. Ён хадзіў, а мы між сабой: «Га-га-га-га», — узгадвае жанчына гісторыю школьных часоў.
Хацелі адправіць на службу ў Чачню
Маці міністра кажа, што настаўнікі заўсёды хвалілі яго, хоць выдатнікам хлопец не быў.
Пасля васьмі класаў Уладзімір паступіў Мінскі кааператыўны тэхнікум Белкаапсаюза. Ці не страшна было аднаго адпускаць у сталіцу?
«Ды не, ён такі спрытны быў!», — узгадвае маці.
Пасля вучобы ў тэхнікуме будучы міністр пайшоў у войска. «Увогуле яго везлі ў Чачню, але заграз у Тамбове», — кажа жанчына.
Расказваць пра спецыфіку службы Калтовічу не дазвалялася. Згадваў толькі, што ў вучэбнай часці яму давялося ўзяцца за англійскую мову. У Тамбове рыхтавалі вайскоўцаў для радыёэлектроннай барацьбы.
Калі Уладзімір вярнуўся з войска, памёр бацька. Маці давялося працаваць адразу ў некалькіх месцах, каб выцягнуць сям’ю. Сын тым часам рабіў кар’еру ў гандлі.
«Памятаю, як на адной сустрэчы аднакласнікаў Вова курыў люльку. Ён тады ва ўнівермагу «Беларусь» працаваў. І вось сядзелі мы ўсе, адзін аднаму гэту трубку міра перадавалі — трэба ж усім пакаштаваць!», — узгадвае Марына Панкавец.
Пра тое, што стаў дзядулем, Калтовіч паведаміў у фэйсбуку
У 26 гадоў Уладзімір ажаніўся. Яго жонка таксама паходзіць з Чэрвеня. Яна вывучылася на настаўніцу, але па спецыяльнасці працавала нядоўга, заняўшыся выхаваннем дзяцей. Цяпер, па словах мясцовых, працуе ў гандлі.
У сям’і міністра двое дзяцей. Старэйшая — Аляксандра. Адметна, што на старонцы «Укантакце» яна падпісаная па-беларуску (як, дарэчы, і яе муж).
Калі дзяўчына бралася шлюбам, бацька выставіў у фэйсбук адразу два здымкі. Адзін з нявестай, другі з кветкамі для яе, складзенымі ў багажніку аўтамабіля. Так падпісчыкі Калтовіча змаглі даведацца, што ён ездзіць на «Фальксвагене Гольф». «Машына татава, кветкі для нявесты», — падпісаў ён здымак.
Паўгода таму Аляксандра нарадзіла дзіця. «Я дзядуля», — лаканічна паведаміў міністр сваім падпісчыкам і зрабіў брутальнае сэлфі ў капюшоне.
Аляксандра вучылася на завочным і працавала ў гандлёвым доме «На Нямізе».
Малодшы сын, Іван, — творчая асоба. Ён скончыў мінскую гімназію-каледж мастацтваў, пасля паступіў у Акадэмію мастацтваў на факультэт дызайна і дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва.
А яшчэ Іван захапляецца футболам — быў у тройцы найлепшых бамбардзіраў аматарскага клуба «Грунвальд» у 2015 годзе.
У тым жа годзе Іван трапіў на старонкі СМІ — хлопец сышоў з дома, і яго шукалі па ўсёй краіне. «Іван мог адправіцца ў Расію, паколькі раней ён заяўляў аб такім намеры», — паведамляла міліцыя. У Расіі тады працаваў ягоны бацька. На шчасце, гэта была гісторыя са шчаслівым канцом, праз некалькі дзён хлопец знайшоўся.
Статус міністра гандлю дазваляе прэтэндаваць на катэдж у Драздах, але свой надзел Калтовіч пакуль не атрымаў. Сям’я чыноўніка доўгі час жыла ў Чыжоўцы, а пасля перабралася ў трохпакаёўку на вуліцы Жукоўскага, побач з будуемай станцыяй метро «Кавальская слабада».
«Я як убачыла яго фота ў вышыванцы, аж не паверыла — здаецца, што ён там васьмікласнік! Думаю, з якога года гэты здымак, ці то школьны, ці то які?» — кажа аднакласніца чыноўніка. Уладзімір Калтовіч насамрэч выглядае надзвычай малажава на свае 50 гадоў.
Ён быў адзіным міністрам, які сёлета прыняў удзел у Мінскім паўмарафоне. Фотаздымак апублікаваны на ягонай старонцы ў фэйсбуку.
Нягледзячы на тое, што чыноўнік актыўнічае ў сацсетках, на пасадзе міністра ён даў няшмат інтэрв’ю. У асноўным ягоныя выступы датычацца выканання законаў аб гандлі, фарміравання цэнаў і павышэння дзелавой актыўнасці не толькі ў сталіцы, але і ў рэгіёнах. Калтовіч належыць да новай генерацыі беларускіх чыноўнікаў, якія выступаюць за рынкавыя рэформы, але натыкаюцца на зашоранасць старой наменклатуры.
На апошнім пасланні парламенту і народу Лукашэнка абурыўся словамі міністра гандлю, які заявіў, што мы, можа быць, не будзем кантраляваць цэнаўтварэнне, а больш будзем займацца стварэннем канкурэнцыі. Кіраўнік дзяржавы тады рэзка заявіў: «Мы не дапусцім роста цэнаў». І даў каманду міністру па-ранейшаму сачыць за цэнамі і не слухаць МВФ.
Яшчэ адно дыскусійнае пытанне — мова на этыкетках. Больш за чатыры тысячы подпісаў сабрала петыцыя за тое, каб інфармацыя на таварах, што прадаюцца ў Беларусі, была на дзвюх дзяржаўных мовах. Рашэнне прымаць парламенту, але пазіцыя МАРГ як галіновага міністэрства мае важнае значэнне. Пакуль міністэрства настойвае на варыянце, які чыніць перашкоды ў выкарыстанні беларускай мовы ў бізнэсе.
Па падліках чыноўнікаў, дадаць беларускую мову на этыкеткі, значыць, зрабіць тавар больш дарагім. Колькі каштуе павага кліентаў, у міністэрстве, відаць, не падлічвалі. Міністр Уладзімір Калтовіч пакуль адмоўчваецца па гэтым пытанні.
Даведка
Уладзімір Калтовіч нарадзіўся ў 1966 годзе ў горадзе Чэрвень Мінскай вобласці.
Скончыў Мінскі кааператыўны тэхнікум Белкаапсаюза (1984), Беларускі дзяржаўны эканамічны ўніверсітэт (1992) і Акадэмію кіравання (2001).
Пасля службы ў войску працаваў у трэсце сталовых Заводскага раёна Мінска (1986-1989), старшынёй прафкама Мінскага кааператыўнага тэхнікума Белкаапсаюза (1989-1991). З 1991 года — у выканкаме Заводскага райсавета народных дэпутатаў Мінска.
Працаваў намеснікам дырэктара па камерцыйнай рабоце ўнівермага «Беларусь» (1995-1998), намеснікам кіраўніка адміністрацыі Заводскага раёна Мінска (1998-2000), першым намеснікам генеральнага дырэктара «Гандлёвага дома «На Нямізе» (2000-2005), першым намеснікам начальніка галоўнага ўпраўлення спажывецкага рынку Мінгарвыканкама (2005-2008), начальнікам упраўлення гандлю галоўнага ўпраўлення міжнароднага супрацоўніцтва і гандлю Апарату Савета міністраў (2008-2009).
У 2009-2010 — намеснік, першы намеснік міністра гандлю, у 2010-2012 - намеснік старшыні Мінгарвыканкама, у 2012-2015 — дарадца-пасланец пасольства Беларусі ў Расіі. З 2015 года — міністр гандлю.
Жанаты, мае дваіх дзяцей.
