Блогер Эдуард Пальчыс, адзін з арганізатараў Дня Волі — 2019, апублікаваў у фэйсбуку прэтэнзіі да апазіцыйных палітычных лідараў.
Мяне просяць хоць бы коратка напісаць тэкстам пра тое, што я дзве гадзіны распавядаў на стрыме (спасылка на яго будзе ў апісанні).
Таму ў гэтым доўгім допісе будзе дадзены адказ на 4 папулярныя пытанні: «Навошта вы злілі пратэст?», «Чаму вы не аб'яднаецеся?», «Колькі вы грошай зарабілі?». Ну і «А што далей рабіць будзеце?»
Не ўспрымайце яго як накід або высвятленне рахункаў. Я абяцаў усё расказаць пасля 25-га сакавіка, абяцанне стрымліваю. Чытво будзе доўгім, пацярпіце, гэта самы вялікі мой фэйсбучны пост у жыцці).
Пра зліў пратэсту
Нельга зліць тое, чаго не было і што не рыхтавалася. У 2018 годзе сам Статкевіч паклікаў Паўла Белавуса ў аргкамітэт, ведаючы, што мы рыхтавалі святкаванне. Белавус пачаў цягнуць мяне туды (я супраціўляўся доўга). Ну а калі адэкватнасці стала зусім мала, я амаль сілай прымусіў прыйсці Антона Матольку.
На гэтых аргкамітэтах (некаторыя я сам асабіста стрыміў) не вялася гаворка пра пратэсты, толькі аб святкаванні. За сцэнар з маршам і святочным канцэртам на плошчы Свабоды галасаваў сам Статкевіч і прадстаўнікі БНК.
Калі казаць пра 2019, мы спецыяльна не займалі дату 25-га сакавіка, каб нас не папракалі ў «манаполіі і злівах». Але БНК і кандыдат у прэзідэнты Статкевіч нічога за цэлы год не прыдумаў лепшага, чым далучыцца да самай нашай мяккай ініцыятывы дэцэнтралізаванага плана — ускласці кветкі на Валадарскага.
Чаму вы не аб'ядналіся?
Тут цэлы букет прычын, адказваць будзем паслядоўна.
— Пасля падпісання заяўкі на Оперны тэатр карысная праца «палітыкаў» Губарэвіча, Лябедзькі, Рымашэўскага і іншых на гэтым завяршылася. Яны не зрабілі амаль нічога, што было б каштоўным (у адрозненне ад Партыі БНФ). Нават адзіная задача, пра якую мы іх прасілі (запрашэнне цікавых спікераў з ЕС і Украіны) аказалася ім не пад сілу.
— Падчас падрыхтоўкі БНР-100, калі ўся каманда ў аўральным рэжыме працаваць што ёсць сіл, у іх знаходзіліся сілы на паддывановыя гульні і інтрыгі. Яны актыўна лезлі правіць сцэнар, хто і калі выступае, хто і каму колькі часу і г.д. Асноўны замут адбыўся вакол персон Канапацкай і Анісім. Губарэвіч публічна казаў, што нельга іх запрашаць выступаць, бо парламент нелегітымны, выбары былі несумленныя і іншыя пафасныя рэчы.
Якое было здзіўленне, калі ў гэтым годзе што Канапацкая, што Анісім выступілі ў Кіеўскім скверы, і для Губарэвіча раптам сталі легітымнымі. А прычына шуры-буры была, мабыць, толькі ў тым, што год таму Канапацкая счапілася з Лябедзькам за АГП.
— Добра б інтрыгі. Але былі і моманты, якія проста адкрыта шкодзілі справе. Да прыкладу, талент весці перамовы «палітыка» Губарэвіча. Калі была агульная і напружаная сустрэча з кіраўніцтвам ГУУС Мінска аб БНР100, гэты персанаж умудрыўся ўстаць пасярэдзіне сустрэчы са словамі: «У мяне эфір на «Еўрарадыё» і сысці. На шляху да Еўрарадыё ён яшчэ паспеў даць каментар Свабодзе, які скажаў сутнасць перамоваў наконт дазволу нацыянальнай сімволікі ў негатыўны бок.
І калі ўжо да канца сустрэчы чыноўнікі МУС зазірнулі ў смартфоны, яны падумалі, што гэта была запланаваная правакацыя, і шчыра не разумелі, навошта мы так падаём інфармацыю пра перамовы (якія былі па выніку больш пазітыўнымі, чым негатыўнымі). У выніку Рыгор Кастусёў вымушаны быў прасіць прабачэння. У будучыні падобная сітуацыя здарылася і ва ўзаемаадносінах з Мінгарвыканкамам, дзе Кастусёву таксама давялося прасіць прабачэння за паводзіны Губарэвіча.
— Да студзеня 2019 года палітыкі-правацэнтрысты ні разу не напісалі і не патэлефанавалі з нагоды падрыхтоўкі да Дня Волі — 2019. Затое, як нам стала вядома, што яны, што Дзмітрыеў актыўна ўвесь 2018 год бегалі па амбасадах і фондах, сцвярджаючы, што БНР100 іх заслуга.
Калі ж Рымашэўскі прачнуўся і стаў тэлефанаваць, то мы заўважылі, што ён спрабаваў справакаваць нас і БНФ, кажучы розную хлусню. Даведаўшыся ад мяне, што мы Бангалор ці Кіеўскі сквер не разглядаем, яшчэ тады ён сказаў фразу: «Ну, лепш Бангалор ці Кіеўскі, чым нічога». З такім настроем тым больш нам не захацелася «аб'ядноўвацца», бо мы ў любым выпадку вырашылі правесці ўсё на годнай пляцоўцы.
— Праз 12 дзён пасля нашай заяўкі на «Дынама» правацэнтрысты падалі на Оперны тэатр 25-га сакавіка. 28 сакавіка, у эфіры Еўрарадыё, Рымашэўскі заявіў: «Яны робяць не паралельна, а сумесна», «Што блогеры больш пра канцэрт і святкаванне, а яны пра палітыку і барацьбу за незалежнасць», «Што іх мітынг — палітычны дадатак, але ніяк не канкурэнцыя».
Як жа было цікава даведацца, што, аказваецца, яны ўпотай падалі заяўку і на 24 сакавіка на Оперны тэатр. Але гэта дробязі, у параўнанні з наступным.
— Пасля публічнага адказу Лукашэнкі наконт «Дынама» (1 сакавіка), мы адразу ж падалі заяўкі на 2 іншыя пляцоўкі — Палац спорту і плошча Свабоды. 7 сакавіка ўлады адмовілі правацэнтрыстам у заяўцы па Оперным тэатры.
І пакуль нашы заяўкі на Палац спорту і плошчу Свабоды знаходзіліся на разглядзе, Рымашэўскі з кампаніяй насеў на Белавуса, тэлефануючы яму ледзь не кожны дзень. 14 сакавіка яны тэлефанавалі па 10 разоў на дзень, спрабуючы дамагчыся не зразумела якіх адказаў. Калі я ўзяў слухаўку, Рымашэўскі хутка псіхануў і ад біблейскіх цытат хутка перайшоў да блатнога жаргону.
Яны працягнулі пазвоньваць Белавусу, і Паша, не вытрымаўшы, папрасіў: «Калі вы будзеце падаваць на Кіеўскі сквер, то пакуль не падавайце на 24-га, бо нам яшчэ няма адказу па пляцоўках каля Палаца спорту і плошчы Свабоды».
Пачуўшы гэта ад Белавуса, у гэты ж дзень 14 сакавіка правацэнтрысты таемна (не паведаміўшы нам) падалі заяўку на Кіеўскі сквер якраз на 24 сакавіка, што толькі і трэба было ўладам. Атрымаўшы магчымасць выбару паміж цэнтральнымі плошчамі і месцам а-ля Бангалор, улады падпісалі нам загад аб адмове ў пляцоўках каля Палаца спорту і на плошчы Свабоды на наступны ж дзень (15 сакавіка).
— Уся сутнасць дзеянняў Рымашэўскага, Губарэвіча, Барысава і іншых заключалася не ў стварэнні свайго мерапрыемства, а ў спробе перашкодзіць нашай працы. Тыповы прыклад: даведаўшыся 18 сакавіка, што ў Гародні далі нармальнае месца (Каложскі парк), наша каманда ўжо праз некалькі гадзін абвясціла, што і як мы там будзем рабіць.
Правацэнтрысты, падаўшы заяўку ў паведамляльнай форме (гэта значыць, не патрэбен дазвол уладаў) на Кіеўскі сквер 14 сакавіка, маўчалі пра гэта да 19 сакавіка, прафукаўшы папросту 5 з 10 дзён на падрыхтоўку. Зараз Рымашэўскі і Губарэвіч спрабуюць хлусіць, што мы іх папрасілі маўчаць. Але гэта абсалютная хлусня, таму што мы нават не ведалі, што яны падалі на Кіеўскі сквер.
А на самай справе гэтыя таварышы папросту чакалі, што будзем рабіць мы, замест таго, каб рыхтаваць сваё мерапрыемства.
— І нават абвясціўшы аб сваім мерапрыемстве, замест дбайнай падрыхтоўкі гэтыя людзі займаліся большай часткай часу кіданнем на нас. Вам дастаткова зайсці ў каментары маіх пастоў, Белавуса або Матолькі, каб убачыць там паўсюль Рымашэўскага з аднастайнымі, напісанымі пад капірку каментарамі.
Бачачы, што нас гэта не кранае, яны сталі накідваць на тэму грошай. Улічваючы, што яны нам не паведамілі пра свае планы, мы ўжо 18 сакавіка сталі заказваць сцэну, гук і іншыя рэчы для Гродна, і ў нас саміх бракавала рэсурсаў.
Больш за тое, даваць народныя грошы такім персанажам азначала б паступіць папросту безадказна, ведаючы, як яны працуюць. Думаю, на гэтым я скончыў адказваць на пытанне: «Чаму вы не аб'ядналіся?».
Наконт «заробку» і «нажывы»
Звычайна той, хто гэта піша, вельмі слаба разумее ў бізнэсе. Калі вы думаеце, што варта марнаваць паўгода свайго жыцця на арганізацыю такіх мерапрыемстваў, каб потым на вялікую каманду распіліць 1—2 тысячы даляраў — у вас савок галаўнога мозгу. Калі вы думаеце, што прафесійная сцэна, гук, транспарт, генератары і іншае нічога не каштуюць — у вас савок галаўнога мозгу.
Асабіста скажу за сябе: за апошнія паўгода я перастаў весці сайт 1863x, я не раблю, як хацеў, шмат стрымаў і відэа. Паглядзеўшы ўчорашнюю справаздачу, вы можаце зразумець, што ў выніку арганізатары аказаліся ў мінусе. А калі вы па-ранейшаму лічыце, што на гэтым можна нажывацца — калі ласка, рабіце падобнае і багацейце.
Што далей?
Дакладна на гэтае пытанне за ўсю каманду адказаць не магу. Агулам на БНР100 і на БНР101 мы аддалі год працы, і цяпер усе адчуваюць пэўную стомленасць.
Магу сказаць, што я ўзрадаваўся, калі Рымашэўскі заявіў, што бярэ на сябе адказнасць за БНР102. Таксама хачу сказаць, што за час падрыхтоўкі бачыў сотні пастоў ад розных экспертаў, у тым ліку і «давайце на Бангалоры 50 000 збяром». Хачу ім сказаць: ведаеце, як лепш, бярыце і рабіце проста цяпер. Вы можаце заўтра падаць на Бангалор і ведаць, што вам яго дадуць. У вас будзе цэлых 360 дзён на падрыхтоўку, а не 5, як у нас у Гродне.
Таму мы будзем толькі рады, калі ўсе эксперты і каментатары самі пачнуць што-небудзь арганізоўваць на наступны год. У гэтым і ёсць хараство дэцэнтралізацыі, якая сябе вельмі добра паказала ў гэтым годзе.
На гэтым, спадзяюся, асабіста для мяне разбор палётаў па Дні Волі будзе закрыты.
