Ілюстрацыйнае фота.
«Сапраўды, нахабства антыбеларускай прапаганды, якая пастаянна расце, не ведае межаў, — піша палітолаг Андрэй Елісееў. — Здавалася б, усяму ёсць мяжа, у тым ліку самым неверагодным спробам абылгаць і дыскрэдытаваць дзеячаў беларускай гісторыі. У рэальнасці ж магістральная лінія антыбеларускай прапаганды на прыніжэнне ўсіх значных вобразаў, падзей і дзеячаў, якія асацыіруецца з беларускай дзяржаўнасцю, бязмежная. І ў прамым, і ў пераносным сэнсах.
Нядаўна святар Алексій Хацееў на сайце «Фонд стратэгічнай культуры» апублікаваў артыкул да 450-годдзя выдання «Евангелле вучыцельнага» Івана Фёдарава. У гэтым артыкуле Хацееў піша:»У Беларусі імя Францыска Скарыны, доктара медыцыны, выдаўца і тыпографа з Полацка, настолькі захіліла сабой іншых асоб, якія стаялі ля вытокаў кірылічнага кнігадрукавання, што ледзь памятаецца імя чалавека, ад якога вядзе свой пачатак сапраўдная традыцыя славянскага кнігавыдання на беларускіх землях. Між тым, менавіта з дзейнасцю Івана Фёдаравіча Масквіна (Івана Фёдарава) звязана станаўленне кнігадрукавання не толькі ў Расіі, але і ў Беларусі, і ва Украіне».
Оп, вось гэты цікавы трук! Аказваецца, што «сапраўдная» традыцыя кнігавыдання на Беларусі вядзецца ад Івана Фёдарава, выдаваўся ў Маскве, Львове і Заблудаве (сучасная Польшча). А традыцыйнае кнігадрукаванне ад Францыска Скарыны і ад майстроў Нясвіжскай або Брэсцкай друкарняў XVI стагоддзя, выходзіць, нейкае не сапраўднае.
Дасягненні ўсіх выдаўцоў таго часу, зразумела, маюць вялікую каштоўнасць, але Хацееў збудаваў сістэму з адабраных фактаў і думак, якая нахабна зрушыла ўсходнеславянскага першадрукара Скарыну ў цень Фёдарава, а не наадварот.
Хацееў як бы ведае, што Скарына сваю першую кнігу выдаў на паўстагоддзя раней, чым Фёдараў, бо «Псалтыр» Скарыны (1517) з'явіўся на свет яшчэ да нараджэння самога Фёдарава. Ды і «Катэхізіс» Сымона Буднага ў Нясвіжы быў выдадзены раней за «Апостал» Фёдарава.
Каб абысці такую непрыемнасць, Хацееву застаецца толькі абвясціць спадчыну Скарыны несапраўднай з прычыны «адсутнасці пераемнікаў», а значнасць нясвіжскіх выданняў прыменшыць з дапамогай прыгожай знаходкі: «хадзілі толькі ў вузкім коле шляхты». Можна падумаць, што «Апостал» і іншыя выданні Фёдарава хадзілі ў нейкім шырокім коле жыхароў Маскоўскага княства. «Забыўся» Хацееў згадаць і пра беларускае паходжанне Пятра Мсціслаўца, напарніка Фёдарава па выданні першых кніг на тэрыторыі сучаснай Расіі.
Справа ў тым, што пракрамлёўскай прапагандзе зусім не па духу той факт, што беларускае кнігадрукаванне з'явілася раней за расійскае. Яе місія — убіваць людзям у галаву, што крыніцай усіх тэхналагічных дасягненняў і культурных навацый для цёмнага беларускага народа нязменна выступаў усходні сусед. Вось і давялося нахабна пасунуць і Скарыну, і Буднага. Ну не можа немаўля вучыць бацькоў размаўляць!» — жартуе Андрэй Елісееў.
