«Пачалося яшчэ ўсё да рэферэндуму. Мясцовыя міліцыянты пачалі спачатку затрымліваць людзей. Прыходзілі дадому з вобшукамі ці выклікалі ў РУУС. Забіралі тэлефоны пад прымусам і пагрозай таго, што адмова будзе расцэнена як непадпарадкаванне і ў любым выпадку чалавек сядзе на суткі», — расказвае адзін з мясцовых.
«Б’юць падчас затрымання, па дарозе ў РУУС і ў самім пастарунку»
У смартфонах міліцыянты знаходзілі падпіскі на так званыя экстрэмісцкія каналы ці нават самі падпісвалі на іх людзей, каб мець фармальную прычыну для адміністрацыйнай справы, і адпраўлялі ў суд. Прысуджалі штрафы, а некаторым суткі.
Пасля рэферэндуму ў раёне адбыліся дыверсіі на чыгунцы. У самай гучнай з іх мясцовыя сілавікі падазраюць жыхара Стоўбцаў Сяргея Глебку, які нібыта падпаліў калоды на рэйках. Паведамляецца таксама пра пашкоджанне аўтаматыкі каля станцыі Сінява за Стоўбцамі. Пасля гэтага рэпрэсіі супраць мясцовых жыхароў сталі больш жорсткімі.
«Прыехаў ГУБАЗіК на двух бусіках і пачаў тэрарызаваць мясцовае насельніцтва. Наш мясцовы «экстрэмісцкі» канал піша, што лічба затрыманых або асуджаных сягае прынамсі 35 чалавек. З дапамогай СОБРа, АМАПа яны ўломваюцца ў дамы, праводзяць вобшукі і затрымліваюць людзей, жорстка затрымліваюць. Б’юць падчас затрымання, па дарозе ў РУУС і ў самім пастарунку», — расказвае іншы жыхар Стоўбцаў.
Гэта пацвярджаецца адразу некалькімі крыніцамі. Але адкрыта людзі баяцца пра гэта расказваць, каб не мець яшчэ большых клопатаў. З журналістамі пацярпелыя наўрад ці жадаюць размаўляць нават на ўмовах ананімнасці. Як сцвярджаюць мясцовыя, міліцыянты і пракуратура ніяк не рэагуюць на катаванні ў РУУС.
«Судзяць нават за падпіску на ўкраінскіх рэстаратараў»
«Сістэмы нейкай у іх няма. Самая верагодная тэорыя — ідуць па спісе падпісчыкаў на канал «Столбцы Разам». А судзяць нават не ў Стоўбцах, хоць суд побач з міліцыяй. Суды цяпер выязныя. Відаць, дзеля таго, каб не паказаць родзічам саміх затрыманых, каб тыя не ўбачылі сляды пабояў. Судзяць за розную лухту. Напрыклад, нават за падпіску на ўкраінскіх рэстаратараў», — кажа жыхар Стоўбцаў.
Пасля выбараў 2020 года ў Стоўбцах праходзілі масавыя акцыі пратэсту, у якіх удзельнічалі сотні людзей. Спачатку мясцовыя ўлады не заміналі, нават дазвалялі іх у цэнтры горада. Старшыня райвыканкама Дзяніс Калясень нават запрашаў дэлегацыю мясцовых апазіцыянераў на сустрэчу, у якой бралі ўдзел былыя ўжо начальнік міліцыі і пракурор. Апанентам улады раілі ўносіць прапановы па развіцці раёна і заклікалі да дыялогу. Але ўжо праз некалькі тыдняў пратэстоўцаў пачалі судзіць, а супраць некаторых удзельнікаў сустрэчы ў райвыканкаме завялі крымінальныя справы.
Чытайце таксама:
З пачатку вайны затрымалі мінімум 8 «рэйкавых партызанаў». Што вядома пра «рэйкавую вайну» ў Беларусі
