Бел-чырвона-белы сцяг перамагае з лікам 71:3 16

Улады працягваюць адбівацца ад просьбаў грамадства прызнаць статус гісторыка-культурнай каштоўнасці за бел-чырвона-белым сцягам. Матывы можна зразумець: сцяг з’яўляецца яскравым і дынамічным сімвалам апазіцыі да ўлады, і ў кагосьці на чале Беларусі на яго, відавочна, выпрацавалася стойкая алергія.

Цікава маніторыць дыскусію на форуме tut.by: тыя, хто супраць бел-чырвона-белага сцяга, дагэтуль заяўляюць пра яго скампраметаванасць калабарантамі з немцамі ў Другой сусветнай вайне. Тут рэч не толькі ў тым, што гэтаксама можна назваць «дыскрэдытаванымі» дзяржаўныя сцягі Расіі, Украіны, Латвіі, Літоўскай Рэспублікі, Эстоніі і нават легендарны трыкалор Францыі.

Справа ў элементарнай храналогіі. Палічым гады:

Нацысты дазволілі неафіцыйна (sic!) карыстацца бел-чырвона-белым сцягам у 1941, скончылася нямецкая акупацыя ў 1944 годзе — усяго тры гады.

Створаны і канчаткова прыняты бел-чырвона-белы сцяг быў у 1917 годзе, у 1918—1919 гг. быў сцягам Беларускай народнай рэспублікі перад эміграцыяй Рады БНР — пішам два гады.

Пасля гэтага бел-чырвона-белы сцяг з пачатку 20-х да 1939 года выкарыстоўваўся беларускім нацыянальным рухам у Заходняй Беларусі, якую ў 1939 годзе прыйшла нібыта вызваляць Чырвоная армія. То бок пры жаданні можна сказаць, што

бел-чырвона-белы сцяг доўгі час выкарыстоўваўся просавецкімі арганізацыямі ў міжваеннай Польшчы.

Так ці іначай, пішам дваццаць гадоў.

Пасля вайны — сорак пяць гадоў выкарыстання сцяга беларускай эміграцыяй на Захадзе, беларускім дэмакратычным рухам у часы «Перабудовы». Ніякага нацызма.

І канечне ж, надзвычай важнымі былі чатыры гады афіцыйнага статуса сцяга ў пачатку 1990-х:

менавіта пад бел-чырвона-белым сцягам Беларусь аднавіла сваю незалежнасць, прыняла канстытуцыю, адчыніла свае першыя амбасады, абрала свайго першага і пакуль што адзінага прэзідэнта.

Пасля спрэчнага рэферэндума 1995 года, чые вынікі, мяркуючы па ўсім, насамрэч не маюць юрыдычнай сілы, сцяг стаў сімвалам барацьбы супраць пануючага ў краіне аўтарытарнага рэжыма, што, падобна, і з’яўляецца прычынай адмовы ў статусе каштоўнасці. Пятнаццаць гадоў, але ладна, не будзем іх далічваць.

Атрымліваем

семдзесят адзін год выкарыстання бел-чырвона-белага сцяга нацыянальна-дэмакратычным рухам супраць трох гадоў неафіцыйнага выкарыстання калабарантамі. Пра якую дыскрэдытацыю можа быць размова?

Дый калі параўноўваць бел-чырвона-белы сцяг з сучасным дзяржаўным сцягам — чырвона-зялёны сцяг ня быў проста «дазволены» акупантамі да выкарыстання, але быў гэтымі самымі (то бок іншымі, савецкімі) акупантамі і створаны. І да чырвонаармейскага «сцяга перамогі», калі ўжо на тое пайшло, ён таксама дачыненне мае вельмі ўкоснае, бо ягоны савецкі прататып быў распрацаваны толькі ў 1951 г.

Таго маем гісторыю чырвона-зялёнага сцяга: сорак гадоў савецкага таталітарызма

з познім сталінізмам і брэжнеўскім застоем. Пасля гэтага былі яшчэ пятнаццаць гадоў постсавецкага аўтарытарнага рэжыма.

Няўжо гэты сцяг сапраўды больш каштоўны за бел-чырвона-белы?

Апошнім часам улада не перастае дасылаць недвухсэнсоўныя PR-сігналы, якія могуць сведчыць пра падрыхтоўку адноснай рэбеларусізацыі. Дай бог, каб дайшла справа і да «рэгабілітацыі» бел-чырвона-белага сцяга.

***

P.S. А чаму сучасныя беларускія нацыянальныя арганізацыі не карыстаюцца сцягам Вялікага княства Літоўскага — чырвонага палотнішча з Пагоняю? Такі сцяг можна было б выкарыстоўваць на легальных культурніцкіх, скажам, мерапрыемствах, раз ужо бел-чырвона-белы сцяг — палітызаваная і «незарэгістраваная сімволіка».

Сцяг ВКЛ

Алесь Чайчыц

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна? Пішыце рэдактару «Нашай Нівы» ў ТГ