«Сусветных цэнаў на газ» не існуе. Піша Сяргей Богдан.
Цяперашні газавы канфлікт надта многімі палітыкамі абмяркоўваецца ў бессэнсоўных катэгорыях «сусьветных/эўрапейскіх цэнаў». Вядома, вылічыць ці вызначыць сусьветную ці эўрапейскую цану можна, але гэта будзе карысная велічыня толькі для ацэнкі глябальнай/агульнаэўрапейскай эканамічнай каньюнктуры.
Ёсьць пэўная катэгорыя тавараў/паслугаў, перадусім сыравіны, чые продажы надзвычай залежаць ад транспартаваньня. Гэта золата можна купляць і вазіць з кантынэнта на кантынэнт, а таму яго цана на
Іншая сытуацыя, напрыклад, з вуглевадародамі — нафтай ды газам. Вазіць іх складана, праз трубы гнаць — патрэбная інфраструктура. У такой сытуацыі няма сэнсу казаць пра «сусьветную», «эўрапейскую» цану, бо геаграфічнае разьмяшчэньне краіны і наяўнасьць у яе інфраструктуры ці магчымасьцяў для дастаўкі вуглевадародных энэрганосьбітаў і вызначыць для яе цану на нафту ці газ. І што з таго, што ў Заходняй Эўропе цана такая ці іншая, калі мы той газ адтуль прывезьці ня можам.
Іншая справа, што ў цэнах на нафту і газ надта часта існуе палітычны складнік. Бо вуглевадародныя энэрганосьбіты ляжаць ў аснове ўсёй мадэрнай эканамічнай актыўнасьці. Спыненьне ці нават значнае абмежаваньне іх прытоку імгненна валіць з ног нават самую моцную дзяржаву. Напрыклад, чаму Блізкі Ўсход такі важны ў сусьветнай палітыцы сёньня? Выключна дзеля наяўнасьці там асноўнай крыніцы забесьпячэньня. Як толькі будзе знойдзеная альтэрнатыва, Блізкі Ўсход вернецца ў той застойны стан, у якім ён гібеў да пачатку ХХ стагоддзя і адкрыцьця нафты. Ці даўно зіхоткія Аб’яднаныя Арабскія Эміраты зваліся «Разбойніцкім берагам»?
Таму наяўнасьць саюзьніцкіх стасункаў сапраўды дае падставы Менску разьлічваць на зьніжкі. Іншая справа, што Газпрам ня проста дамешвае расейскую імпэрскую вонкавую палітыку да свайго бізнэсу, ён яе наўпрост вядзе.
