Стынг расказаў, што стала з яго найлепшымі песнямі 2

З дазволу і пры актыўным удзеле маэстра найлепшыя аранжыроўшчыкі планеты пераасэнсавалі яго галоўныя хіты і пераклалі іх для сімфанічнага аркестра. Вынік — доўгачаканы дыск Стынга Symphonicities, выпушчаны 14 ліпеня кампаніямі Deutsche Grammophon і Cherry Tree.

Гэты альбом, разам з гастрольны турам Symphonicity, стаў новым этапам у кар’еры 58-гадовага музыкі. Стынг і раней гуляў на лютні і перапяваў старажытныя балады, але менавіта дзякуючы дыску і туру яго найлепшыя за апошнія 30 гадоў песні адкрыліся нанова.

Уражаннямі пра свой новы альбом Стынг падзяліўся з сябрам, вядомым музычным крытыкам, пісьменнікам і акторам Эдвардам Сэкерсанам.

ES: Symphonicity, або Symphonicities, калі гаворка ідзе пра альбом, — гэта тонкі каламбур, які, верагодна, ты прыдумаў наўмысна. Бо апошні альбом The Police называўся Synchronicity, што па-ангельску значыць «супадзенне». Нейкае з гэтых адценняў было прыдумана спецыяльна?

S: Не, усё не так сур’ёзна, хоць Synchronicity быў названы ў гонар кнігі Карла Юнга, якая выйшла ў 1951, але ніякага схаванага падтэксту ў назве няма. Мы выкарыстоўваем сімфанічны аркестр, таму з’явіўся гэты каламбур, не больш за тое. Ніхто сур’ёзна не задумваўся над наданнем гэтай назве нейкага глыбокага сэнсу.

ES: Symphonicities — гэта новыя аранжыроўкі некаторых класічных песняў. Калі ты пачаў праект, ці было ўяўленне пра тое, як могуць гучаць твае песні ў выкананні аркестра, якія ў іх могуць з’явіцца адценні? Ці дзяліўся ты гэтымі ўяўленнямі з аранжыроўшчыкамі?

S: Я спачатку думаў, што ў музычным плане кампазіцыі складаныя — у іх дастаткова гарманічнага руху — яны маглі б выконвацца сімфанічным аркестрам і ў першапачатковым выглядзе. Але я не мог ведаць напэўна. І ўвогуле, я ж выпадкова гэтым заняўся: чыкагскі сімфанічны аркестр папрасіў мяне даць з імі адзін канцэрт. Мне гэтая прапанова спадабалася. Хоць я і раней працаваў з аркестрамі на «Грэмі» і «Оскары» і мне заўсёды падабаліся гэтыя выступы, але тады я нават падумаць не мог пра вялікі сумесны канцэрт. Таму я наняў шмат аранжыроўшчыкаў і сказаў ім: «Выбірайце сабе песню, калі хочаце, і давайце паглядзім, што ў вас выйдзе».

ES: Гэта вельмі крохкая раўнавага, не ці так? З аднаго боку, не хочацца заглушыць саму песню, а з другога — прапусціць магчымасць зрабіць яе гучанне больш багатым і даць ёй новае жыццё.

S: Насамрэч мы як быццам падарылі любімым песням новую вопратку: шкілет застаўся той жа, сама структура — тая ж. Я казаў аранжыроўшчыкам: «Забаўляйцеся, хлопцы. Атрымлівайце асалоду ад гэтай працы. Адзінае, чаго я хачу, — гэта каб самім музыкам, якія атрымалі класічную музычную адукацыю, усё гэта было цікава. Каб яны не сядзелі, выпільваючы са сваіх скрыпак акампанемент да рок-балады, не былі б проста фонам. Гэта сумна ім, сумна мне і сумна гледачам. Пішыце так, каб усе знайшлі гэта займальным. Я хачу, каб пара з вушэй паваліла, каб увесь аркестр выкарыстоўваўся як рытмічны інструмент».

ES: Рытм быў складаным пытаннем?

S: Рытм у класічнай музыцы можа плаваць. А вось рок-н-рольшчыкі не любяць змяняць рытм. Ён як тыранія. А ў класічнай і аркестравай музыцы рытм больш гнуткі, арганічны. Ён быццам дыхае. Але ёсць кампрамісы, на якія варта пайсці… каб пераадолець разрыў. Бо я заўсёды казаў, што мы размаўляем на адной мове — як мінімум будаўнічыя матэрыялы ў нас агульныя. Таму варта паспрабаваць пабудаваць нешта, што звязвала б абодва бакі.

Я заўсёды цікавіўся музыкамі, што знаходзяцца па-за рамкамі… людзьмі, якія могуць граць класічную музыку гэтак жа, як рок-н-рол ці джаз. Усе гэтыя змяшаныя формы — гэта якраз тое, што я люблю. Але мне падабаюцца і самі музыкі аркестру. Гэтае пакаленне добра разбіраецца ў поп-музыцы. Гэта не старыя часы, калі класічныя музыкі нізашто не сталі б слухаць поп-музыку, таму што яна была банальнай і бязглуздай. Цяперашнія дзеці выраслі на такой музыцы, якую раблю я, таму яны ўсё разумеюць.

ES: Якія былі першыя пачутыя табой класічныя творы? Ці набылі яны для цябе асаблівае значэнне?

S: Напэўна, першае, што я памятаю, — гэта «Месяцовая саната». Я нават навучыўся граць урывак на гітары. Мая мама грала яе, і я ведаў, што гэта Бетховен. І гэта вельмі прыгожая мелодыя. Потым прыйшлі The Beatles. Мне тады было прыкладна 11. Яны пачалі выкарыстоўваць элементы класічнай музыкі. У гармоніі, у тым, як іх песні былі структураваныя, я адчуў гэтую сувязь. І калі выйшла Eleanor Rigby, я так і сказаў: «Музыка адна».

ES: Усе песні ў гэтым праекце вельмі асабістыя. Яны адзначаюць значныя падзеі ў тваім жыцці. Калі ты ўпершыню пачуў новыя аранжыроўкі, што стала самым вялікім сюрпрызам? Якая песня змянілася мацней за ўсё?

S: У мяне ёсць аранжыроўшчык Роб Мэтс, ён сказаў мне: «Я хачу перарабіць Next To You». Я адказаў: «Next To You — гэта першы запіс на самым першым альбоме The Police. Гэта панкаўскі трэш, сыграны на чатырох акордаў. Ты з глузду з’ехаў. Ты не можаш прымусіць аркестр гэта граць. Гэта будзе гучаць бязглузда». Але ён мне запярэчыў: «Не, у мяне ёсць добрая ідэя!» І сапраўды, праз тыдзень ён прыйшоў з аранжыроўкай і сыграў яе! І яна фантастычна прагучала!

ES: Атмасфера ў аркестры добрая?

S: Ты бачыш, як музыкі граюць… быццам Стравінскі, але насамрэч яны граюць рок-н-рол. Гэта лепей за ўсё.

Што мяне больш за ўсё ўражвае ў аркестры, так гэта тое, як шмат адценняў у яго палітры. З ім можна рабіць практычна ўсё, што заўгодна. Таму я пачаў пільна вывучаць свой рэпертуар і казаць: «Давайце паспрабуем гэта, гэта, і гэта». Мы зрабілі новыя аранжыроўкі прыкладна для сарака песняў, і мне б хацелася зрабіць яшчэ, таму што гэта вяртае песні да жыцця. Ты быццам дорыш ім новую вопратку…

ES: Шчыра кажучы, я быў здзіўлены песняй Roxanne. Мне яна памяталася як рэзкая і горкая, а стала мяккай і прыгожай. Наколькі гармоніі, якія ты ствараў для сябе, сталі розніцца ў новых аранжыроўках? Як змяніліся твае адчуванні ад выканання ўласных песняў, калі прыдумляць гармоніі пачаў нехта іншы?

S: Я люблю плаваць у вельмі цёплым басейне. Цябе атачаюць прыемныя плыні, і з’яўляецца цудоўнае пачуццё свабоды. Калі я граю партыю гітары для гэтай песні, я адчуваю, як вакол мяне праплываюць плыні розных галасоў, і гэта цудоўна. Быццам цёплая ванна.

ES: Ці пачынаеш ты ад гэтага выконваць свае песні па-іншаму?

S: Вядома, так. З новай аранжыроўкай змяняецца і стаўленне да песні. Бывае, што дзякуючы новым гармоніям змяняецца і сама мелодыя. Я на кожным канцэрце імправізую, ніколі не бывае такога, каб я аднолькава спяваў на двух канцэртах. Я вучуся спяваць з аркестрам, а не з рок-гуртом. З рок-гуртом у мяне адчуванне, быццам я прывязаны да хуткага паравоза, а з аркестрам я быццам плыву на караблі. Я даведваюся пра песню нешта новае на кожным канцэрце, дзе яе выконваю. Я, мусіць, спяваў Roxanne ужо тысячы і тысячы разоў, і да гэтага часу знаходзіцца якая-небудзь дробязь, якую можна дадаць, і з’яўляецца адчуванне, што я спяваю яе ўпершыню. Калі мелодыя гучыць, я абсалютна свабодны, і мне гэта вельмі падабаецца. Спевы падобныя да палёту. Ты можаш раптам скіраваць уніз, можаш узняцца ўверх, можаш ляцець павольна ці хутка. Гэтую абсалютную свабоду я цаню больш за ўсё.

ES: З найлепшых аранжыровак я ўсё ж выбіраю When We Dance, дзе Стыў Меркурыё захаваў гэтую цудоўную паслядоўнасць трох акордаў ва ўступе. Атрымалася вельмі таямніча, і ў канцы першага радка такі выдатны гарманічных выгін… Я баюся спытаць, гэтае паменшаны акорд?

S: Так, гэта паменшаная квінта. На такіх акордах пабудаваная песня Bali Ha’i Фрэнка Сінатры. Гэты інтэрвал быў нейкі час забаронены царквой. Яны думалі што гэта — трытон — інтэрвал д’ябла. У агульным, характэрныя інтэрвалы ляжаць у аснове блюзу. Так што малая часцінка д’ябла ў гэтай музыцы прысутнічае… Мне падабаецца гэты выгін. Я ўвогуле ўстаўляў бы паменшаную квінту як мага часцей — гэты інтэрвал непакоіць людзей.

ES: Раскажы пра песню, ці ёсць у ёй нейкая рэлігійная сімволіка? Ці такая яна містычная, як здаецца?

S: Мне здаецца, я ўжо зрабіў папярэдняе апісанне песні, сказаўшы, што ёсць усяго два віды песняў пра каханне. Адзін — гэта калі «Я цябе кахаю і ты мяне кахаеш». Такія песні плоскія, сумныя і зацыкленыя. Яны нікуды не падыходзяць. Але «Я цябе кахаю, а ты мяне не… ці ты з кімсьці іншым» — гэта ўжо значна цікавей. Балюча, але цікава. Калі з’яўляецца любоўны трохкутнік, табе ёсць дзе разгарнуцца, ёсць аб чым расказаць. Як заўсёды, мне вельмі цікавая рэлігія і тое, як яна супастаўляецца з рамантычным каханнем. Мне часта здаецца, што рамантычнае каханне — гэта аналаг духоўнага поцягу, у процівагу поцягу фізічнаму… і таго спусташэння, якое яно прыносіць. Таму я не аддзяляю боскае ад свецкага.

ES: Ці ёсць у гэтай песні біяграфічны падтэкст?

S: Я не думаў пра гэта. Але я ніколі не супярэчыў нічыёй інтэрпрэтацыі маіх песняў, таму што яны ўзбагачаюць маю творчасць. Многія людзі думаюць, што песня пра тое, пра што я ўвогуле ніколі не думаў, але я не збіраюся казаць: «Не-не, яна не пра тое». Калі яна нешта значыць для вас, то так яно і ёсць.

ES: Я бачыў, у інтэрнэце людзі спрачаюцца пра твае тэксты…

S: Што ж, гэта добра. Я рады, што ў іх ёсць нешта супярэчлівае. Але сам у спрэчку ўступаць не буду.

ES: Песні ў цябе пачынаюць прыдумляцца па-рознаму, або спачатку заўсёды прыходзіць вялікая ідэя? Узяць, да прыкладу, «Ангельца ў Нью-Ёрку» Квентына Крыспа (пісьменнік-гомасэксуаліст, прататып песні і аднайменнага фільма).

S: Мне падабаецца, што ўсе думаюць, што я адзіночка, такі сабе адзін у полі воін. І мяне вельмі прыцягваюць такія людзі, як Квентын.

Я яго даволі добра ведаў, ён быў вельмі адважным чалавекам. Ён заставаўся сабой у той час, калі гэта было небяспечна і нават незаконна. Ён стаў маім кумірам, якога я любіў і паважаў. Я спадзяюся, што я даволі мужны, каб, як у песні, «быць сабой і не зважаць на меркаванне іншых».

ES: Аранжыроўку песні You Will Be My Ain True Love, якую ты напісаў для фільма «Халодная гара», таксама рабіў Стыў Меркурыё?

S: Так

ES: У ёй у самым пачатку ўступаюць струнныя, і адразу адчуваецца гнятлівая атмасфера Грамадзянскай вайны. Потым мы чуем ударныя, а потым раствараемся ў простым і прыгожым фолкавым плачы. І твой голас гучыць вельмі лёгка і натуральна.

S: Я пачынаў як фолк-спявак. Падлеткам я граў у фолк-клубах і ньюкаслскіх пабах — можна сказаць, што я увабраў гэты дух з малаком маці і засвоіў ад мясцовых спевакоў. Такія фолкавыя мелодыі — гэта мая родная мова.

ES: Гэтым асаблівасцям голас нельга навучыць. Яны альбо ёсць, альбо іх няма.

S: Я вельмі ганаруся сваімі фальклорнымі каранямі.

ES: кавер-версію I Hung My Head рабіў Джонні Кэш, гэта вельмі прыгожа…

S: Я гэтым надзвычай ганаруся. Я напісаў шмат песняў у стылі кантры. Я люблю кантры, але для тут важная аўтэнтычнасць. Я з Ньюкасла, і мне не пасуе капялюш. Таму калі сапраўдны кантры-спявак, такі як Джоні Кэш, бярэ маю песню і робіць кавер-версію, гэта пацвярджае яе каштоўнасць.

ES: Адкуль увогуле ўзялася ідэя напісаць песню пра выпадковае забойства?

S: Апошнія гадоў дзесяць або каля таго я дзейнічаю так: спачатку пішу музыку, а потым ужо яна расказвае мне гісторыю пра нешта.

ES: Чым так цікавая гэтая песня?

S: Гэтая песня напісаная ў памеры «дзевяць восьмых»: калі за тактам у пяць доляў ідзе такт у чатыры долі. Можна дадаваць долі і па-іншаму, але гэта ў любым выпадку дзіўны памер. Ён навеяў мне вобраз каня, якая нясецца галопам, але пры гэтым злёгку прыкульгвае. Тады я ўбачыў, як нехта скача па раўніне, як у старым вестэрне. Вось хтосьці цэліцца з пісталета, проста каб папрактыкавацца, і пісталет раптам выпадкова страляе. Ну, а што адбываецца потым — вы ведаеце.

Мне здаецца, пісталеты валодаюць нейкай магіяй. Калі ён ёсць, з’яўляецца і неабходнасць яго выкарыстоўваць. Гэта мой аргумент супраць зброі. Нават калі ты гэтага не хочаш, штосьці абавязкова павінна здарыцца.

Такая вось гісторыя… Выпадковае забойства, а расплачвацца за яго ўсё адно даводзіцца.

ES: Я быў вельмі ўражаны аранжыроўкай Every Little Thing She Does Is Magic. Яе рабіў Роб Мэтс?

S: Так.

ES: Ствараецца адчуванне кахання з першага погляду, неперадавальнай лёгкасці і празрыстасці. Гэтага, напэўна, вельмі складана дамагчыся, калі гаворка ідзе пра аркестр з 45 або 50 чалавек.

S: Па-мойму, нас было 50. Так, гэта было дасягненне. Яна вельмі светлая і паветраная. І пры гэтым працягвае гучаць як поп-музыка. Я хацеў бы падкрэсліць: мы проста робім аркестравую музыку з поп-музыкі, але мы не спрабуем зрабіць яе класічнай. Гэта было б глупствам. Гэта папулярная музыка ў аркестравай апрацоўцы, але лёгкасці яна не страчвае.

ES: Не хочацца напісаць яшчэ некалькі песняў, каб граць іх такім складам?

S: Я ўсё больш і больш натхняюся той свабодай, якую дае мне аркестр. Я знаходжу песні, якія гады таму былі забытыя ці ўвогуле нікому не вядомыя, і надаю ім новае афармленне. Цяпер я сур’ёзна думаю аб тым, каб пісаць на памежным узроўні паміж папулярнай і аркестравай музыкай. Гэта выдатна. Я адчуваю, быццам вяртаюся ў дзяцінства, і ў мяне цацачная чыгунка. Так што варта працягнуць… яшчэ крыху габоя, віяланчэлі. Як я ўсё гэта люблю!

ES: У цябе ёсць любімая песня ў гэтым альбоме? Ці яны мяняюцца кожны вечар?

S: Цяпер мая любімая песня ў альбоме — End Of The Game. Я напісаў яе, напэўна, гадоў дзесяць таму, і яна была невядомай, гэтакім бі-сайдам. Яна пра лісу, якую пераследуюць ганчакі. Аранжыроўка проста цудоўная: сапраўды чуваць увесь аркестр. Мяне гэтая песня вельмі кранае.

Сваім беларускім прыхільнікам Стынг абяцае: шоў у Мінск-Арэне 18 верасня будзе складацца з двух аддзяленняў і працягнецца каля трох гадзін. А значыць, мы зможам пачуць не толькі 12 песняў з альбому Symphonicities, але і іншыя яго мега-хіты.