4 лістапада ў Музычным тэатры было не праштурхнуцца. Давалі «Італьянскае капрычыа» — цудоўны канцэрт, у якім саліраваў дырыжор Аляксандр Анісімаў і дзве вядомыя ў горадзе спявачкі: Аксана Волкава і Ірына Крыкунова.
Маэстра Анісімаў.
На сцэне быў хор і аркестр Музычнага тэатра — персанаж занадта шматаблічны, каб прэтэндаваць на славу салістаў. І тым не менш, гэта быў іх дзень — хору і аркестру, — якія невядома для публікі здавалі вельмі складаны экзамен. І здалі яго амаль на выдатна.
Не, вядома ж, не ўсё было ідэальна! Не атрымалася ў хору Adagio Тамаза Альбіноні, хораша аранжыраванае і старанна вывучанае, але ўсё ж занадта цяжкае, каб не разгубіцца і дакладна ўтрымаць танальнасць. Затое амаль усё астатняе гучала цудоўна — і мяккія харавыя рэплікі ў знакамітай арыі Casta Diva, і вытанчанае харавое інтэрмецца з оперы «Мадам Батэрфляй», і асабліва хор з сцэны балю ў «Пікавай даме». Чайкоўскі стылізаваў гэты кавалачак музыкі пад араторыю Гендэля, і звычайныя оперныя хоры з ім не спраўляюцца: занадта «тлустыя» галасы. А маладыя харысты з Музычнага тэатра праспявалі чыста, ясна, стыльна і з гарачым унутраным пачуццём. Застаецца толькі павіншаваць іх настаўніцу — галоўнага хормайстра Святлану Пятрову. Хіба крыху горш атрымаўся вальс з «Яўгенія Анегіна» — сапраўдная жывая сцэнка, у якой розныя групы хору літаральна размаўляюць адна з адной. Але відаць, што хор на правільным шляху, і яму па плячы вялікія задачы.
А аркестр Музычнага тэатра мяне проста ўразіў. Канцэрт адкрываўся «Італьянскім капрычыа» Чайкоўскага — бліскучай віртуознай п’есай, у якой аркестр цалкам паказаў, на што ён здольны. Асабліва медныя духавыя — трубы, валторны, трамбоны. Самая праблемная група ў любым аркестры свету.
А ў «Італьянскім капрычыа» кампазітар быццам знарок падрыхтаваў для іх галавакружныя цяжкасці — яркія віртуозныя сола, акорды (дзе заўжды нехта фальшывіць), мудрагелістыя рытмы… і ніводнай, нават дробнай хібы!Затое мора энтузіязму і вельмі заразлівай радасці, якая тут жа перадаецца публіцы. У тым духу прайшоў і ўвесь астатні канцэрт. Нават не верылася, што гэты бліскучы, яркі аркестр, ідэальна паслухмяны руцэ дырыжора, шмат гадоў праседзеў у яме на ўбогім і нудным рэпертуары.
Бездакорны быў у гэты вечар і маэстра Анісімаў.У апошнія гады ў яго дырыжаванні з’явілася элегантная стрыманасць, якая ідзе на карысць і музыцы, і відовішчу. У перапынках паміж п’есамі ён вельмі міла размаўляў з публікай, тлумачачы тое, што звычайнаму слухачу магло быць незразумела. Бо апроч вельмі вядомых твораў, у канцэрце прагучала і рэдкая рэч — адна з частак сюіты «Мацартыяна», а менавіта перакладзеная Чайкоўскім на аркестр маленькая кантата Моцарта Ave Verum. І зноў я здзівілася, як тонка аркестр перадаў у сваім выкананні стыль і дух гэтай
Што датычыць салістак, то яны пакінулі пра сябе змяшанае ўражанне. Салістка пермскага тэатра
Не вельмі пераканаўча гучала ў Чайкоўскім і беларуская спявачка Аксана Волкава. У яе прыгожым і моцным голасе не хапае душэўнасці і шчырай слязы. Але калі дайшло да каватыны Арзачэ з оперы Расіні «Семіраміда», выявілася, што яе звонкі і гнуткі голас фантастычна кладзецца на галавакружныя расініеўскія каларатуры. Вось толькі шкада, што акрамя як у канцэртах у Анісімава, ёй гэтую прыгажосць няма дзе паказаць. Бо ў абодвух оперных тэатрах, дзе яна цяпер спявае, — у нашым і ў маскоўскім Вялікім — оперы belcanto амаль не ставяцца. Пару тыдняў таму галоўны рэжысёр Нацыянальнага акадэмічнага тэатра оперы і балету РБ Міхаіл Панджавідзэ адкрыта сказаў, што ў Беларускай оперы і надалей будуць ісці адны і тыя ж назвы, абавязковыя яшчэ з савецкіх часоў.
Для эканоміі сродкаў іх будуць закупляць у іншых тэатрах — прыкладам, у Маскве — і механічна пераносіць на нашу сцэну. Такая вось оперная франшыза.
А тым часам увесь астатні свет захапляецца новымі пастаноўкамі амаль не вядомых у былым СССР опер Расіні, Моцарта, Гендэля, Глюка…
І ў гэтым сэнсе ініцыятывы Музычнага тэатра ўспрымаюцца як глыток свежага паветра. Хацелася б, каб у горадзе быў тэатральны калектыў, які супрацьстаяў бы правінцыйнай затхласці і камерцыі ў афіцыйным оперным тэатры. Каб гэты «свежы» калектыў мог запрашаць спевакоў з розных тэатраў, у тым ліку з Нацыянальнага акадэмічнага. І не абавязкова гэта мусіць быць «чыстая» опера — хутчэй музычны тэатр шырокага профілю, дзе ставіліся б і класічныя аперэты, і мюзіклы, і балеты, і оперы. Наш музычны тэатр менавіта таму і завецца музычным (а не аперэты, музычнай камедыі і г.д.), што такая спроба ўжо рабілася. Гэта было амаль дваццаць гадоў таму, калі дырэктарам і мастацкім кіраўніком быў Сяргей Косцін. Тады ўзбунтавалася кучка тытулаваных актораў, якія ўмелі граць толькі ў савецкіх музычных камедыях. Большасць была на баку Косціна. Аднак «наверсе» падтрымалі бунтаўнікоў — маўляў, навошта нам гэтае «непралетарскае мастацтва». І тэатр на паўтара дзесяцігоддзя ператварыўся ледзь не ў правінцыйны кафэшантан.
І вось цяпер новы дырэктар Аляксандр Пятровіч і новы мастацкі кіраўнік Адам Мурзіч адраджаюць ідэю ўніверсальнага музычнага тэатру.Першы крок да гэтага зроблены — распачынаюцца падрыхтоўчыя работы па пастаноўцы моцартаўскага «Дон Жуана». Відавочна, што аркестр тэатра да гэтага гатовы, асабліва з такім
Больш сумневаў выклікае запрашэнне ў якасці рэжысёра Мікалая Пінігіна.Бо з яго словаў я зразумела, што моцартаўскага «Дон Жуана» ён не разумее і не любіць, а пастаноўку будзе будаваць на «дурным» (па яго ж словах) лібрэта, а зусім не на музыцы. Зрэшты, пажывем — пабачым! Мо паважаны рэжысёр жартуе ці какетнічае, і ў яго ў выніку атрымаецца выдатны спектакль.
