Чым беларусы абараняюць Радзіму (фота) 2

Большасць узораў узбраення і ваеннай тэхнікі ў беларускай арміі толькі з вялікай нацяжкай можна назваць сучаснымі. Даўно наспела неабходнасць іх мадэрнізаваць ці, яшчэ лепш, замяніць. Але на гэта банальна не хапае грошай. У той жа час па некаторых відах узбраенняў беларуская армія глядзіцца не горш за натаўскія сілы.

РСЗА «Смерч»

Комплекс Аса-1Т

Су-27УБ

Танк Т-72Б

Дзейнай канцэпцыяй будаўніцтва і развіцця Узброеных сіл Беларусі да 2020 года прадугледжаны пераход ад этапу рэарганізацыі да этапу інтэнсіўнага нарошчвання баявых магчымасцяў арміі. Праўда, ёсць асцярога, што пастаўленыя ў канцэпцыі задачы могуць быць альбо не выкананыя ў поўным аб’ёме, альбо надоўга адкладзеныя.

Прычыны адставання ад графіку, на думку спецыялістаў, банальныя: расце кошт распрацоўкі і вытворчасці новых відаў зброі і баявой тэхнікі, у той час як выдзеленых сродкаў хранічна не хапае.

Яшчэ адной перашкодай для рэалізацыі палажэнняў канцэпцыі з’яўляецца няздольнасць Расіі забяспечыць свайго самага блізкага саюзніка неабходнай колькасцю сучасных відаў тэхнікі і ўзбраення.

Па сведчанні прадстаўніка Міністэрства абароны Беларусі Пятра Галезніка, у 2010 годзе фінансавае забяспечанне арміі ажыццяўлялася ва ўмовах жорсткіх бюджэтных абмежаванняў. І пачатак выканання бюджэту 2011 года не абяцае зменаў да лепшага.

З выказванняў камандуючага сухапутнымі войскамі беларускай арміі генерал-маёра Аляксандра Нікіціна можна зрабіць выснову, што аж да 2020 года буйных закупак узбраення і ваеннай тэхнікі для гэтага віду войскаў наогул не будзе.

Што да мадэрнізацыі, то цяпер на прадпрыемствах беларускага ВПК вядуцца працы па ўдасканаленні асноўнага баявога танка Т-72Б. Дзяржваенпрам асвоіла таксама аднаўленчы рамонт і мадэрнізацыю рэактыўных сістэм залпавага агню (РСЗА) «Смерч», «Ураган», «Град».

Цяпер завяршаецца распрацоўка аўтаматызаваных сістэм кіравання (АСК) фармаваннямі РСЗА «Смерч». У перспектыве прадугледжваецца іх выкарыстанне ў складзе разведвальна-агнявой сістэмы, якая выкарыстоўвае беспілотныя авіяцыйныя комплексы.

Значна больш мерапрыемстваў запланавана выканаць у межах праграмы ўдасканалення супрацьпаветранай абароны краіны.

Яна, нагадаем, з’яўляецца асновай Адзінай рэгіянальнай сістэмы СПА Беларусі і Расіі, а такім чынам — вельмі важкім аргументам у перманентным гандлі Мінска з Масквой адносна ільгот і прэферэнцый.

Гаворачы аб прыярытэтных кірунках развіцця ўзбраенняў, ваеннай і спецыяльнай тэхнікі ВПС і СПА, варта асабліва спыніцца на беспілотных авіяцыйных комплексах (БАК) рознага прызначэння. На сённяшні дзень у Беларусі ўжо распрацаваныя і вырабляюцца беспілотнікі малых памераў. Гэтыя апараты прайшлі выпрабаванні на палігоне Ашулук (Расія). Цяпер стаіць задача асвоіць вытворчасць больш буйных беспілотных лятальных апаратаў.

У лік распрацоўшчыкаў і патэнцыйных вытворцаў такіх апаратаў уваходзяць не толькі арганізацыі і прадпрыемствы Дзяржваенпраму і Мінабароны (такіх як 558-ы авіярамонтны завод і Ваенная акадэмія Рэспублікі Беларусь). Значныя напрацоўкі ў гэтай галіне мае таксама Мінскі авіярамонтны завод, падведамасны Дэпартаменту па авіяцыі Міністэрства транспарту і камунікацый.

Развіццём гэтага перспектыўнага напрамку авіяцыйнай тэхнікі займаюцца і навукоўцы Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. На базе Фізіка-тэхнічнага інстытута акадэміі арганізуецца сучасная вытворчасць беспілотных лятальных апаратаў.

ВПС і войскі СПА Беларусі актыўна вядуць закупку і асваенне беспілотных лятальных апаратаў. На аэрадроме «Асаўцы» (Бяроза, Брэсцкая вобласць) сфармаваны 927-ы цэнтр падрыхтоўкі і выкарыстання беспілотных авіяцыйных комплексаў.

Калі ж казаць пра ўзбраенні і тэхніку частак СПА як такіх, то баяздольнасць групоўкі наяўных у іх распараджэнні зенітна-ракетных комплексаў (ЗРК) С-300 ужо ў найбліжэйшай будучыні можа быць павышаная за кошт іх паэтапнай мадэрнізацыі на адным з прадпрыемстваў Дзяржваенпраму ў Барысаве.

Разам з дапрацаваным С-300 асновай СПА краіны на найбліжэйшыя 10–15 гадоў стануць абноўленыя комплексы блізкага і сярэдняга дзеяння «Аса-АКМ» і «Бук-МБ». Магчымае таксама прыняцце на ўзбраенне зенітнага ракетнага комплексу Т38 «Штылет», створанага на базе распрацаванай раней унітарным прадпрыемствам «Тэтраэдр» версіі мабільнага ЗРК «Аса-АКМ» — комплексу «Аса-1Т».

Не здымаецца з парадку дня і пытанне аб закупцы найноўшых расійскіх далёкіх зенітных ракетных сістэм С-400. Не перашкодзіла б і закупка сучасных ЗРК блізкага радыусу дзеяння «Тор-2 М» для прыкрыцця пазіцый С-400 ад высокадакладнай зброі. Праўда, на думку шэрагу экспертаў і высокапастаўленых прадстаўнікоў беларускага ВПК, гэта адбудзецца няхутка. Перш за ўсё — праз недахоп вытворчых магутнасцяў у ВПК Расіі.

Што да радыёлакацыйных сродкаў, сродкаў радыёэлектроннай разведкі і процідзеяння, то тут у першую чаргу варта назваць мадэрнізаваныя радыёлакацыйныя станцыі П-18БМ і ПРВ-16БМ. Дапрацоўка падвысіла іх дакладнасныя характарыстыкі, узровень абароны ад актыўных і пасіўных перашкод, эксплуатацыйную надзейнасць. На падыходзе — эксперыментальныя ўзоры цалкам новых РЛС «Усход-Д».

У ліку новых сродкаў радыёэлектроннай барацьбы часцей за ўсё згадваюцца станцыі радыёперашкод Р-934УМ «Удар» і Р-378УМ «Укол», комплекс пастаноўкі перашкод лазерным сістэм навядзення «Сапфір», комплекс радыёперашкод сістэме глабальнай радыёнавігацыі GPS «Навес-У».

Найноўшым сродкам радыётэхнічнай абароны авіяцыйнай тэхнікі з’яўляецца комплекс беларускай распрацоўкі «Сатэліт». Гэта бартавая апаратура індывідуальнай радыётэхнічнай абароны лятальнага апарата ад высокадакладнай радыёкіраванай зброі з актыўнымі галоўкамі саманавядзення класаў «паверхня — паветра» і «паветра — паветра».

Гаворачы пра пілатаваную авіяцыйную тэхніку, варта ў першую чаргу згадаць пра ўжо рэалізаваныя ў Беларусі праграмы мадэрнізацыі знішчальнікаў МіГ-29 да ўзроўню МіГ-29БМ (што прыкладна адпавядае расійскай праграме МіГ-29 СМТ2) і Су-27УБ да ўзроўню Су-27УБМ (расійскі аналаг — Су-30К). Акрамя таго, верталёты Мі-8 мадэрнізуюцца да ўзроўню Мі-8 МТК01, якія, у прыватнасці, прыстасаваныя для начных баявых дзеянняў. Прызначаная дапрацоўка штурмавікоў Су-25.

Акрамя таго, заяўлена аб намеры павялічыць моц беларускіх ВПС за кошт закупкі ў Расіі сучасных шматфункцыянальных баявых самалётаў, якія маюць пашыраныя магчымасці для нанясення ўдараў па наземных мішэнях (называліся Су-30 і МіГ-35).

Мяркуецца закупляць і навучальна-трэніровачныя самалёты. Так, у дадатак да ўжо наяўных 10 машын L-39, набытых у 2006 годзе ва Украіне, Беларусь плануе папоўніць парк яшчэ дзясяткам такіх жа самалётаў. У больш аддаленай перспектыве прануецца набыць эскадрыллю навучальна-баявых самалётаў «Як-130».

Выступаючы 8 снежня 2010 на чацвёртым афіцэрскім сходзе Узброеных сіл Беларусі, міністр абароны Юрый Жадобін заявіў, што з 2006 года на ўзбраенне беларускай арміі прынята 80 узораў узбраення і ваеннай тэхнікі. Значная частка іх прызначаная для ВПС і войскаў СПА, у тым ліку аўтаматызаваныя сістэмы кіравання войскамі тыпу «Бор» і аўтаматызаваная сістэма апрацоўкі палётнай інфармацыі «Дзвіна». Гэта дазволіла стварыць адзіную аўтаматызаваную сістэму кіравання ВПС і войскамi СПА краіны.

Аднак цяпер планы па ўдасканаленні і закупках узбраення і ваеннай тэхнікі для беларускага войска могуць апынуцца пад пагрозай зрыву праз эканамічныя цяжкасці.

Гэта прызнаў і Аляксандр Лукашэнка 22 лістапада мінулага года на нарадзе, прысвечанай пытанням фінансавання другога этапу (2011–2015) Дзяржаўнай праграмы ўзбраення.

Зараз разгледзім, якія якасныя параметры новых і мадэрнізаваных узораў тэхнікі, што паступілі ці ў найбліжэйшы час паступяць на ўзбраенне беларускай арміі, у параўнанні з натаўскімі аналагамі.

Тут карціна неадназначная. Напрыклад, тактычна-тэхнічныя дадзеныя танка Т-72Б нават пасля яго дапрацоўкі будуць істотна саступаць адпаведным паказчыкам бронетэхнікі НАТА. Значна лепшая сітуацыя з рэактыўнымі сістэмамі залпавага агню: пасля мадэрнізацыі яны яшчэ доўга будуць заставацца ў шэрагу найлепшых сусветных узораў. Што да радыёлакацыйнай тэхнікі і сродкаў РЭБ, а таксама АСК, то яны ў цэлым адпавядаюць патрабаванням вядзення баявых дзеянняў у цяперашніх умовах.

Зенітна-ракетныя комплексы С-300 пасля ўдасканалення (не кажучы ўжо пра найноўшыя З-400) у будучыні не саступяць першынства ў сваім класе. Праўда, Захад над такімі сістэмамі раней сур’ёзна і не працаваў — з прычыны іншай канцэпцыі пабудовы СПА: там асноўную стаўку робяць на знішчальнікі.

Наўрад ці можна казаць пра тое, што вырабляныя ў Беларусі беспілотнікі хаця б наблізіліся да ўзроўню сучасных амерыканскіх і ізраільскіх распрацовак у гэтай галіне. Што да пілатаваных баявых самалётаў, то цяперашнія тэмпы іх дапрацоўкі відавочна недастатковыя. Наяўныя праграмы мадэрнізацыі рызыкуюць састарэць яшчэ ў працэсе іх рэалізацыі.

Салідарнасць

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна? Пішыце рэдактару «Нашай Нівы» ў ТГ