Як вядома, Беларускі ўрад раптоўна пачаў падрыхтоўку «Беларуськалія» да размяшчэння яго акцый на біржы пасля таго, як расійскі мільярдэр Керымаў і калійны канцэрн «Уралкалій» адмовіліся купляць гэты ці не найбольш прывабны беларускі актыў. Акрамя гэтага, на біржу плануецца вывесці і «Белаз».
Пастаўце сябе на месца расійскага інвестара:уявім, што вы нават па нізкай цане купляеце прадпрыемства. Але
з цягам часу, пагатоў па меры выпраўлення эканамічнага становішча і ўзроўня самаўпэўненасці беларускіх уладаў, вы апыноўваецеся ў небяспецы: беларуская дзяржава ў лепшым выпадку пачне па традыцыі бесцырымонна ўмешвацца ў кіраванне прадпрыемствам, а ў горшым — і такая рызыка будзе інвестарамі ўлічвацца заўжды — нацыяналізуе яго назад.
Вы б купілі такое прадпрыемства? Вось і нават расійскія інвестары не купілі. Пра інтарэс кітайскіх кампаній, якія раней лічыліся галоўнымі прэтэндэнтамі на «Беларуськалій», цяпер канчаткова маўчаць.
Як пісалася раней, публічнае размяшчэнне — натуральны шлях частковага прыватызавання буйных дзяржаўных карпарацый, якім пайшлі, скажам, расійскія і казахскія дзяржаўныя нафтагазавыя кампаніі. Тое, што беларускія ўлады да гэтага дадумаліся — сама па сабе добрая навіна, хаця такіх добрых навінаў пра добрыя намеры мы за апошнія гады наслухаліся дастаткова. У тым ліку пра магчымасць публічнага размяшчэння нейкіх кампаній холдынга «Белнафтахім» паведамлялася ажно ў 2007 годзе.
Але вывад акцый кампаніі на прыстойную біржу — доўгі працэс, якому папярэднічае доўгая падрыхтоўка, якая ўключае ад аўдыта фінансавай справаздачнасці па міжнарожных стандартах за некалькі гадоў да пераналадкі кіраўнічых працэсаў. Таму IPO дзяржаўных кампаній хоць і прынясе ў доўгатэрміновай перспектыве безумоўныя выгады і самім прадпрыемствам, і краіне — але даць дзяржаве грошы «тут і зараз» яны не змогуць.
Магчыма, сігнал аб падрыхтоўцы «Беларуськалія» і «Белаза» да IPO азначае, што дзяржава перастала спадзявацца атрымаць за іх грошы, якія можна было б выкарыстаць для пераадолення сённяшняга крызіса.
Беларуская дзяржава застаецца ў патавай эканамічнай сітуацыі. Эканамічнае становішча пагаршаецца, але атрымаць грошы нават ад прыватызацыі самых лепшых актываў — задача куды больш складаная, чым магло здавацца спачатку.
Інвестары чакаюць радыкальных яскравых пазітыўных сігналаў. Такімі сігналамі маглі б быць толькі дэклараваныя намеры правесці рашучае рэфармаванне эканомікі і палітычнай сістэмы краіны. Такіх сігналаў няма — а значыць і грошай інвестараў не будзе.
