Што рабіць беларусам, якіх дзяржава можа пазбавіць грамадзянства? Парады адваката
14 снежня дэпутаты Палаты прадстаўнікоў ухвалілі законапраект, які дазваляе пазбаўляць беларусаў грамадзянства па нараджэнні. Праект уводзіць новую падставу страты грамадзянства — «у сувязі з наяўнасцю прысуду суда Рэспублікі Беларусі, які ўступіў у законную сілу, пацвярджае ўдзел асобы ў экстрэмісцкай дзейнасці або прычыненне ёй цяжкай шкоды інтарэсам Рэспублікі Беларусь, калі такая асоба знаходзіцца за межамі краіны». Парады, што рабіць, калі такое адбылося, дае ў размове з «Радыё Свабода» адвакат, эксперт у міжнародным праве Алесь Міхалевіч.
Што трэба зрабіць
Пакуль нікога яшчэ грамадзянства ў Беларусі не пазбавілі. Але Алесь Міхалевіч тым, хто ў зоне рызыкі, раіць яшчэ да пазбаўлення грамадзянства атрымаць дазвол на жыхарства ў еўрапейскай краіне.
«Калі вас пазбавілі грамадзянства, значыць, у вас ёсць доказы таго, што вас пераследуюць. Бо грамадзянства будуць пазбаўляць таго, хто прызнаны вінаватым у «экстрэмізме». Неабходна звяртацца па статус уцекача ў той краіне, дзе вы знаходзіцеся. Калі вы знаходзіцеся ў недэмакратычнай краіне, варта пераехаць у першую ж дэмакратычную», — раіць Алесь Міхалевіч.
Пры падачы дакументаў на ўцякацтва важна далучыць рашэнне суда аб прызнанні экстрэмістам і чакаць рашэнне аб наданні міжнароднай абароны. Гэтая працэдура можа зацягнуцца на паўгода-год.
«Калі вы прызнаеце, што вы не грамадзянін Беларусі, ва ўсіх анкетах можна пісаць, што вы асоба без грамадзянства. Але я б не прызнаваў гэтага, бо не Лукашэнка мне даваў грамадзянства і не ён яго будзе забіраць», — кажа Алесь Міхалевіч.
Пасля атрымання статуса ўцекача і міжнароднай абароны чалавек атрымлівае, апроч дазволу на жыхарства, дакумент, з якім ён можа падарожнічаць. Пакуль чалавек чакае рашэння аб статусе міжнароднай абароны, выязджаць з краіны падачы дакументаў нельга.
Якія праблемы могуць узнікнуць
Паводле Алеся Міхалевіча, у асобы, якую пазбавілі грамадзянства, могуць узнікнуць праблемы з атрыманнем візы ў Канаду, ЗША, Вялікую Брытанію, Аўстралію. Аднак будуць і перавагі:
«Напрыклад, не будзе патрэбы выходзіць з беларускага грамадзянства, калі чалавек будзе атрымліваць грамадзянства іншай краіны, якая забараняе падвойнае. Не трэба будзе вырашаць нейкія праблемы, звязаныя з Беларуссю», — гаворыць Алесь Міхалевіч.
Таксама не будзе праблемы з падаўжэннем беларускага пашпарта, тэрмін якога скончыўся.
Такія выпадкі, калі чалавека пазбаўлялі грамадзянства пры наяўнасці ў яго толькі аднаго грамадзянства, Алесь Міхалевіч прыгадвае толькі ў СССР і фашысцкай Нямеччыне.
«У Беларусі грамадзянства пазбавілі Паўла Шарамета, але тады Беларусь даказвала наяўнасць у яго расійскага грамадзянства і працы на дзяржаўнай службе ў Расіі. Матэрыялы гэтай справы былі засакрэчаныя», — успамінае Алесь Міхалевіч.
Чытайце таксама:
Кавалеўскі: Мы будзем дабівацца адпаведнага прававога статусу для беларусаў, пазбаўленых рэжымам грамадзянства
Пазбаўляць грамадзянства за экстрэмісцкую дзейнасць. Дэпутаты прынялі ў двух чытаннях законапраект аб грамадзянстве
