Фінансава незалежныя, актыўныя, але траўмаваныя вайной. Выйшла новае даследаванне пра беларусаў у Літве
Апытанне беларусаў, якія прыехалі ў Літву, паказала, што 86% з іх пакінулі Беларусь па палітычных прычынах. Новая хваля эміграцыі — фінансава незалежныя людзі, якія абралі Літву найперш праз прыязнасць да краіны і граматную палітыку літоўскіх уладаў.
Акцыя беларусаў у Вільні. Фота: Офіс Святланы Ціханоўскай
Эксперт Цэнтра даследаванняў Усходняй Еўропы Жывіле Дамбраўскайце расказала, што з дапамогай апытання даследчыкі хацелі развеяць некаторыя міфы, піша Delfi. «Адзін з іх, і яго часта выкарыстоўвае прапаганда, што ў Літву едуць толькі таму, што больш нідзе не прымаюць», — распавяла палітолаг.
Паводле яе, апытанне паказала, што гэта не так.
Асноўная прычына, па якой беларусы выбіралі Літву, — граматная палітыка літоўскага ўрада, які пасля падзей 2020 года даў магчымасць уезду многім людзям, каб тыя пазбеглі заключэння.
Па словах Дамбраўскайце, апытаныя беларусы пазначалі, што для іх быў ясны парадак атрымання візы, дазволу на жыхарства ў Літве.
Другая, не менш важная прычына, — эмацыйная.
«Людзі адчуваюць сувязь з Літвой, ведаюць Літву, яны тут бывалі, у іх ёсць тут знаёмыя, сувязі.
Таму Літва — адзін з такіх напрамкаў, які людзі выбіраюць», — сказала яна.
Па словах Дамбраўскайце, падчас даследавання высветлілася, што
больш за 80% беларусаў прыехалі з Беларусі, бо ўцяклі ад палітычнага пераследу: яны або асабіста сутыкнуліся з рэпрэсіямі, або нехта з іх блізкіх.
Асноўны ўзрост эмігрантаў апошняй хвалі — 30-40 гадоў.
Людзям больш сталага веку цяжэй пераехаць з-за страху, што яны не змогуць інтэгравацца, і з-за «выклікаў, звязаных са здароўем», распавяла эксперт.
Дамбраўскайце падкрэсліла, што ў пратэстах 2020 года ўдзельнічалі людзі розных сацыяльных груп. Усе яны ёсць і ў Літве — «ад работнікаў заводаў да праграмістаў».
Па словах Дамбраўскайце, беларусы добра інтэгруюцца ў Літве. Вынікі даследавання паказалі, што толькі каля 10% з іх карыстаюцца сацыяльнымі праграмамі, прычым частка выкарыстоўвае дапамогу няўрадавых арганізацый. Гэта значыць, што на бюджэт кладзецца невялікі цяжар.
Каля 70% удзельнікаў апытання сказалі, што ў іх ёсць пастаянная і стабільная крыніца даходаў. Чвэрць з іх да таго ж хоча стварыць працоўныя месцы для іншых.
Удзельнікаў апытання пыталіся і пра ўплыў вайны, якую Расія пачала ва Украіне. Для беларусаў, якія прыехалі ў Літву, гэты досвед быў «ламаючым і траўматычным».
«Я думаю, значна змяніўся працэнт людзей, якія гатовы вярнуцца ў Беларусь, калі нешта зменіцца. Падчас інтэрвʼю людзі акцэнтавалі, што за ўсё сваё жыццё яны не змыюць гэтую пляму. Яны маюць на ўвазе маральныя наступствы, звязаныя з тым, што Беларусь дапамагала, спрыяла расійскай агрэсіі», — сказала Дамбраўскайце.
Delfi нагадвае, што Аляксандр Лукашэнка на мінулым тыдні падпісаў два законы: у адпаведнасці з адным, Беларусь зможа прысвоіць сабе маёмасць грамадзяніна «недружалюбнай рэжыму» краіны, у адпаведнасці з другім, з лета беларускі рэжым можа пазбаўляць грамадзянства саміх беларусаў за «экстрэмізм».
Паводле даследавання, у Літве можа быць каля 40 000 беларусаў.
