Чалавецтва ўпершыню паспрабавала змяніць траекторыю астэроіда. Вось што вядома пра місію DART
DART — гэта першая ў свеце місія NASA па выпрабаванні тэхналогіі, якая аднойчы можа абараніць Зямлю ад катастрафічнага ўдару астэроіда, піша Wall Street Journal.
Эксперымент завяршыўся ў панядзелак, калі касмічны карабель без экіпажа паспяхова ўрэзаўся ў астэроід, каб змяніць яго арбіту.
Ці можа NASA зрушыць арбіту астэроіда, урэзаўшыся ў яго касмічным караблём?
Сутыкненне касмічнага карабля і астэроіда пад назвай Дыморф азначае кульмінацыйны момант місіі коштам 325 мільёнаў долараў. DART — гэта першая ў свеце місія па выпрабаванні тэхналогіі, якая аднойчы можа абараніць Зямлю ад катастрафічнага ўдару астэроіда.
У момант сутыкнення Dimorphos знаходзіўся за мільёны кіламетраў. Але падзенне гэтага астэроіда магло б прывесці да «стыхійнага бедства такога маштабу, якога мы ніколі раней не бачылі». Калі б падзенне адбылося ў населены пункт, то шкода налічвала б дзясяткі мільярдаў долараў і шматлікія чалавечыя ахвяры, каментуе афіцэр планетарнай абароны NASA Ліндлі Джонсан.
Вядома, што больш за мільён астэроідаў розных памераў, формы і складу рухаюцца па розных арбітах вакол Сонца. Паводле NASA, няма гарантый, што ні адзін з іх не акажацца на шляху сутыкнення з Зямлёй у наступнае стагоддзе. Таму абарона планеты застаецца ў цэнтры ўвагі агенцтва.
Эндру Чэнг, кіраўнік групы місіі DART, сказаў, што цяпер змяняецца мысленне аб пагрозе, якую нясуць астэроіды.
«20 гадоў таму ідэя аб тым, што мы можам абараніць планету ад астэроідаў, выклікала вялікі рогат, — сказаў доктар Чэнг. Але мы працягнулі рухацца далей. Цяпер людзі разумеюць не толькі, што такога роду небяспека рэальная, але і тое, што магчымасць зрабіць што-небудзь з гэтым таксама рэальная, і гэта DART».
Занепакоенасць пагрозай, якую ўяўляюць астэроіды, часткова выкліканая мінулымі падзеннямі астэроідаў і наступствамі ад гэтага. Падзенне касмічнага цела шырынёй у 10 кіламетраў адыграла ролю ў выміранні дыназаўраў дзясяткі мільёнаў гадоў таму. У 2013 годзе агністы шар упаў у Чалябінску, пашкодзіўшы тысячы будынкаў і параніўшы каля 1500 чалавек. Навукоўцы мяркуюць, што ў 1908 годзе астэроід, у 10 разоў большы, зраўняў з зямлёй 2000 квадратных кіламетраў сібірскага лесу.
У 2005 годзе Кангрэс ЗША даручыў NASA знаходзіць і адсочваць 90% усіх астэроідаў і камет памерам больш за 140 метраў, арбіты якіх могуць наблізіць іх да арбіты Зямлі на адлегласць 30 мільёнаў міль.
Спробы змяніць траекторыю
Навукоўцы місіі, якія назіраюць за касмічным караблём DART, чакаюць, што яго сутыкненне з Dimorphos перадасць дастатковы імпульс, каб змяніць арбіту астэроіда прыкладна на 1%.
Каб тэхналогія кінетычнага ўдару сапраўды працавала, касмічныя агенцтвы павінны мець магчымасць заўважыць небяспечны астэроід дастаткова рана, каб пачаць місію: за 5, 10, 15, 20 гадоў да чаканага сутыкнення.
Агенцтва разглядае іншыя ідэі для адхілення або знішчэння небяспечных астэроідаў
Іншыя магчымыя падыходы ўключаюць абстрэл астэроідаў іоннымі пучкамі або змяненне іх траекторый з дапамогай так званага гравітацыйнага цягача — касмічнага карабля, які падлятае да пэўнага астэроіда і на працягу доўгага часу аказвае гравітацыйнае ўздзеянне на касмічную пароду. Адпраўка касмічнага карабля для ядзернага падрыву астэроіда, каб знішчыць яго ў кароткія тэрміны, таксама застаецца патэнцыйным варыянтам.
