Ураганы і глабальнае пацяпленне ўсё часцей прыводзяць да распаўсюджвання смяротных бактэрый. Што з гэтым рабіць?
Ураган Іэн акрамя разбурэнняў выклікаў распаўсюджанне смяротнай бактэрыі.
Фота: Getty Images
У верасні ўраган Іэн абрынуўся на паўднёва-заходняе ўзбярэжжа Фларыды. Цёплая вада затапіла дамы, прадпрыемствы і каналізацыю. Праліўны вецер і дождж стварылі спрыяльныя ўмовы для бактэрыі Vibrio vulnificus.
Wired паведамляе пра 28 чалавек, заражаных гэтай бактэрыяй, якая можа хутка разбураць клеткі скуры, вымываць жалеза з крыві і прыводзіць да праблем з унутранымі органамі. Сямёра заражаных памерлі. Трапічнае асяроддзе са стаячай вадой, моцна забруджанай смеццем — ідэальны кактэйль для развіцця гэтых арганізмаў.
Колькасць выпадкаў паменшыліся, калі паводка адступіла, і пасля 13 кастрычніка не было зарэгістравана новых хворых. Але многія даследчыкі лічаць, што бліжэйшыя дзесяцігоддзі можна чакаць павелічэння колькасці такой бактэрыі. Ураганы ўзмацняюцца, паводкі б'юць рэкорды, а больш цёплыя воды акіяна трапляюць далей на поўнач. Бактэрыі размнажаюцца ў цёплым асяроддзі і саланаватай вадзе.
Цяпер вядома больш за 100 відаў вібрыёнаў. Частка з іх выклікае захворванні ў людзей, напрыклад, V. cholerae — узбуджальнік халеры. Нядаўні аналіз, праведзены амерыканскім Агенцтвам па ахове навакольнага асяроддзя, паказаў, што да 2090 года ў ЗША ўзровень заражэння вібрыёнам можа вырасці на 50-100%, павялічыўшы штогадовыя выдаткі на лячэнне гэтых хвароб з 2 да 7 мільярдаў даляраў.
Бактэрыі могуць змешвацца і абменьвацца генамі з іншымі, у тым ліку генамі, якія забяспечваюць устойлівасць да антыбіётыкаў.
Любыя пацёртасці або парэзы з’яўляюцца ідэальным месцам пранікнення для V. vulnificus. Трапіўшы ў арганізм, бактэрыя хутка размнажаецца, завяршаючы поўны рэпрадуктыўны цыкл прыкладна за 20 хвілін.
V. vulnificus умее абыходзіць наш імунітэт. Яна часта ўтварае плёнку з цукроў, бялкоў, тлушчаў і мікраарганізмаў. Унутры плёнкі можа жыць бактэрыя, але імунным клеткам трапіць туды вельмі цяжка. Калі бактэрыя пранікае праз скуру, можа пачацца дэградацыя мяккіх тканак: клеткі скуры хутка мяняюцца і гінуць. У той жа час бактэрыя здольная задзейнічаць запасы жалеза ў нашых эрытрацытах, у выніку выклікаючы сэпсіс. Агульны ўзровень смяротнасці ад інфекцый складае 35%, але ў людзей з захворваннямі або парушанай імуннай сістэмай ён набліжаецца да 50 адсоткаў.
V. cholerae, якая выклікае халеру, забівае дзясяткі тысяч людзей у год ва ўсім свеце, хоць яе амаль не існуе ў краінах з высокім узроўнем даходу з перадавой ачысткай вады і вакцынамі. Але нехалерныя вібрыёны, такія як V. vulnificus, працягваюць уздзейнічаць на людзей па ўсім свеце.
Акрамя пранікнення ў адкрытыя раны, яны ў асноўным перадаюцца людзям пры ўжыванні сырых або недастаткова апрацаваных морапрадуктаў. І ў адрозненне ад халеры, не існуе вакцын для абароны ад V. vulnificus і іншых відаў вібрыёнаў. Яны паддаюцца лячэнню толькі антыбіётыкамі, пры ўмове, што бактэрыі не набылі ўстойлівасці. Адно даследаванне V. vulnificus, выдзеленай з заражаных вустрыц, выявіла, што каля 50% бактэрый былі ўстойлівыя да двух і больш антыбіётыкаў.
Каб пазбегнуць кантакту з вібрыёнамі, апранайце ў вадзе спецыяльныя чаравікі, калі вы ідзяце на пляж, — гэта дапаможа пазбегнуць драпін. І калі вы патэнцыйна падвяргаліся ўздзеянню бактэрый, адчуваеце сябе дрэнна ці маеце такія сімптомы, як ліхаманка, пачырваненне ці напухласць скуры — звярніцеся да лекара.
