Simvał jadnańnia biełarusaŭ: Biełaruskaja zorka
Nacyjanalny arnamient — toj znak, jaki jadnaje ŭsich biełarusaŭ.
Nadoječy źjaviłasia fajnaja inicyjatyva, jakaja zaklikaje «sumiesna prydumać i vyznačyć sučasny nahladny simvał, jaki stanie znakam jadnańnia biełarusaŭ».
Chacieŭ by prapanavać taki simvał.
Voś jon:
Čamu?
A voś čamu:
Uzhadali?
Była ŭžo adna kantora, jakaja prydumała simvał Minska. Atrymali toje, što atrymali.
Niemahčyma vydumać simvał, jaki abjadnaje biełarusaŭ.
Bo nie simvały abjadnoŭvajuć.
Biełarusy abjadnajucca tolki tady, kali sami, ź niejkaj pryčyny, adčujuć unutranuju patrebu abjadnacca. Abjadnacca – značycca, lubić i pavažać adzin adnoha. Tady jany i simvał sabie voźmuć – kali zachočuć. A pakul dziesiaci miljonam biełarusaŭ heta nie zaśviarbieła, to pierabirać simvały, jakija ich mohuć abjadnać – sprava niaŭdziačnaja.
Zrešty, zaduma znajści abjadnaŭčy simvał, nasamreč, svoječasovaja. Prosta treba stavić pierad saboj realistyčnyja zadačy.
Voś, naprykład, znajomaja karcina?
Ci voś jašče:
Kamfortna žyviecca prychilnikam «ruskaha miru» — jany adzin adnoha zdalok bačać.
Ale jak pabačyć tych, chto lubić Biełaruś? Niezaležna ad taho, za kaho jany hałasujuć, na jakoj movie razmaŭlajuć? Jak nam paznać adzin adnoha?
A jość ža prosty sposab paznavać svaich. Našyja pra-pra-prababuli prydumali jaho tysiaču hod tamu, a mo i raniej. Źmianiałasia ŭłada na našaj ziamli, prynosiačy i zabirajučy z saboj svaje simvały — to biełaha arła, to hitleraŭskuju svastyku, to savieckuju zorku. A tajamničyja staražytnyja znaki, jakija viedali našyja babuli, uvieś hety čas žyli.
Fota Michasia Ramaniuka.
Jany i ciapier žyvuć.
Dastatkova pryhledziecca ŭvažlivajej – i vy zaŭvažycie tyja znaki naŭkoła. Ad Salihorska:
Da Minska:
Hetych znakaŭ nie curajucca aficyjnyja asoby:
Ich pavažajuć spartoŭcy:
Ich vybiraje krutaja moładź:
Kali pakinuć ubaku emocyi, to hetyja znaki zdolnyja zamiryć navat zaklatych vorahaŭ:
Bieł-čyrvona-bieły ściah — heta jašče i stylizavany varyjant arnamientu, čyrvonaja nitka na biełaj tkaninie. A na aficyjnym čyrvona-zialonym ściahu biełaruski arnamient dyk uvohule prysutničaje naŭprost. Arnamient —heta toje, što ich złučaje.
Nie treba spračacca pra toje, jaki arnamient «pravilny», a jaki «niapravilny». Heta nie łahatyp, nie znak. Naš arnamient — jak raka, jak podych, jak strumień dumki. Jon — žyvy. Jon rozny, jak roznyja my ŭsie:
Ale pabačyš jaho, i adrazu viedaješ: svoj čałaviek!
Možna padazrona stavicca da Pahoni, nie pryznavać šaścikancovaha kryža Jeŭfrasińni pa relihijnych pryčynach, kasavurycca na čyrvona-zialony ściah. Ale nienavidzieć žyvy staražytny biełaruski arnamient moža tolki durań. Ci vorah.
Dyk mo nie varta vynachodzić rovar? Znaki, jakija nas abjadnoŭvajuć, daŭno z nami. Kali što i varta prydumać, dyk heta sprytny, niedarahi sposab uvieści arnamient u našaje paŭsiadzionnaje žyćcio.
Darečy, arhanizatary inicyjatyvy ŭžo vyrašyli — buduć «vyrablać charuhvy», razdavać ich «u hramadskich centrach» i dasyłać pa pošcie. Cytujem:
«Charuhvu ź simvałam kožny žadajučy zmoža raźmiaścić u lubym miescy: doma, na bałkonie, u kvatery, uziać na fiestyval ci inšuju imprezu abo sfatahrafavacca ź im u znakavym miescy dy raźmiaścić fotazdymak na sajcie akcyi symbal.by, u sacyjalnych sietkach, na piersanalnych sajtach ci ŭ błohach z chešteham #symbalby».
Vidać, heta budzie štości ŭ takim farmacie:
Ludcy, dy chto budzie špacyravać z tymi charuhvami pa horadzie? Jak doŭha tyja charuhvy pravisiać na bałkonach? I kolki vy tych charuhvaŭ nadrukujecie? Trysta štuk? Na 10 miljonaŭ čałaviek? Chto ich atrymaje? Naviedniki kniharni «Ŭ», siadziby TBM, dy koła siabroŭ «Budźmy»?
A mo lepiej usio-taki ŭziać prykład z prafiesijanałaŭ?
Zamiest darahich hruvastkich charuhvaŭ arhanizatary inicyjatyvy mahli b zamović roliki stužki ź biełaruskim pryntam. Chaj jana budzie prościeńkaja, niedarahaja, sintetyčnaja – takaja, kab nie bajałasia daždžu dy śniehu. Nakštałt hetaj, tolki z našym arnamientam:
30 santymietraŭ stužki dastatkova, kab upryhožyć luboje aŭto:
Zrabicie heta — i vy budziecie mierać biełarusaŭ kiłamietrami.
P.S. Darečy, inicyjatary zadumy musili b taksama vyrazna patłumačyć, što jany nie źbirajucca vydumlać novy dziaržaŭny simvał. Havorka viadziecca pra znak, jaki lohka tyražujecca i jaki nie budzie vyklikać u biełarusaŭ sumnievaŭ — nie bolš za toje.
Nu a kali abstraktny «biełaruski arnamient» arhanizataram nie pasuje, kali ŭžo nadta karcić mieć mienavita znak, łahatyp, «pradukt» — to možacie vybrać Biełaruskuju Zorku:
Hety znak jość i na babulinaj samatkanaj pościłcy:
I na manietach (tak, tak — u Biełarusi jość maniety!):
Jaho navat prapanoŭvali ŭ simvały stalicy:
I ŭžo zrabili adnym ź simvałaŭ chakiejnaha čempijanatu:
My adčuvajem hety znak skuraj:
Napeŭna, jon u nas u kryvi.
