SWIFT: što heta takoje i što budzie, kali Rasiju adklučać
Paśla ŭvarvańnia Rasii va Ukrainu Zachad i ZŠA zajavili ab uviadzieńni žorstkich sankcyj u adkaz na niematyvavanuju ahresiju. U jakaści na samaj spravie dziejsnych mier usio čaściej hučyć patrabavańnie adklučyć Rasiju ad SWIFT — samaj bujnoj u śviecie sistemy mižbankaŭskich kamunikacyj. 26 lutaha Kipr zajaviŭ, što nie budzie błakavać prapanovu adklučyć RF ad SWIFT. Pierad hetym Italija zapeŭniła, što taksama padtrymaje hetaje rašeńnie. Adnak Vienhryja i Hiermanija supraciviacca. Ale ci tak baluča ŭdaryć pa Rasii izalavanaść ad sistemy SWIFT? Raźbirajemsia.
Fota: Dmitri Lovetsky, AP
Što takoje SWIFT?
SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) — skaračeńnie ad «Tavarystva suśvietnych mižbankaŭskich finansavych telekamunikacyj». Heta abaronienaja sistema abmienu paviedamleńniami dla transhraničnych płaciažoŭ.
SWIFT karystajecca vialikim davieram i dazvalaje bankam chutka apracoŭvać vialikija abjomy tranzakcyj.
Bielhijskaja sistema była stvorana ŭ 1973 hodzie razam z kaapieratyvam, u jaki ŭvachodziać tysiačy finansavych ŭstanoŭ, jakija jaje vykarystoŭvajuć.
Mienavita jana stała asnovaj mižnarodnaj finansavaj kamunikacyi. U 2020 hodzie praz płatformu SWIFT štodnia adpraŭlałasia kala 38 miljonaŭ paviedamleńniaŭ. Kožny hod z dapamohaj hetaj sistemy pieraličvajucca tryljony jeŭra.
SWIFT jość alternatyvy, naprykład, Rasija i Kitaj vykarystoŭvajuć svaje ŭłasnyja anałahičnyja sistemy, ale jany nie stali hłabalnymi.
Da čaho moža pryvieści adklučeńnie ad SWIFT?
Kali rasijskim bankam budzie zabaroniena karystacca SWIFT, im budzie značna składaniej atrymać dostup da finansavych rynkaŭ pa ŭsim śviecie.
Pierakładać srodki na zamiežnyja rachunki stanie ŭ razy składaniej i, hałoŭnaje, daražej. Sistemy Visa i Mastercard pry hetym pačnuć pakazvać zboi — jak pry zamiežnych pieravodach, tak i pry ŭnutranych.
Rasijskija inviestary pry adklučeńni ad SWIFT mohuć paśpiašacca z rasprodažam rasijskich papier. Heta ŭdaryć i pa bankach, i pa pryvatnych inviestarach, i pa ŭsim fondavym rynku.
Tarmažeńnie mižnarodnych tranzakcyj adabjecca amal na ŭsich śfierach ekanomiki: łancužki pastavak tavaraŭ parušacca, što pryviadzie da deficytu impartu i, jak śledstva, rostu koštaŭ. A rost koštaŭ — heta padzieńnie rejtynhu Pucina i spustašeńnie kašalkoŭ prostych rasijan. Naturalna, usie hetyja nastupstvy adabjucca na rasijskim rubli — dalar i jeŭra papaŭzuć uvierch.
Kala 300 rasijskich bankaŭ i finansavych ustanoŭ vykarystoŭvajuć SWIFT dla mižbankaŭskich pieravodaŭ.
Zabarona na pracu finansavych ustanoŭ nie stanie precedentam. Niekatoryja Iranskija banki byli pazbaŭlenyja dostupu da SWIFT u 2019 hodzie ŭ vyniku sankcyj ZŠA. U cełym pa krainie dostup da sistemy byŭ prypynieny z 2012 pa 2016 hod.
Čamu Zachad nie choča błakavać Rasiju?
Adklučeńnie ad SWIFT paŭpłyvaje na ekanomiku nie tolki Rasii, ale i Jeŭropy.
Ministr finansaŭ Niamieččyny Kryścijan Lindner zajaviŭ u intervju teleradyjokampanii ARD, što hetyja sankcyi niebiaśpiečny tym, što «Niamieččyna pierastanie atrymlivać haz i inšuju syravinu» z Rasii. Pa paviedamleńniach, hetuju zakłapočanaść padzialajuć i inšyja krainy ES — Italija, Vienhryja, Kipr i Łatvija.
U ZŠA zaniepakojenyja patencyjalnymi destabilizujujučymi nastupstvami takoha kroku.
Adklučeńnie Rasii ad SWIFT moža padšturchnuć jaje pajści pa kitajskim scenary ci navat znajści rašeńnie, zasnavanaje na błokčejnie.
Brajan Frej, były prakuror Ministerstva justycyi ZŠA pry administracyi Trampa, zajaviŭ ahienctvu Associated Press, što, choć SWIFT i źjaŭlajecca asnoŭnaj sistemaj abmienu paviedamleńniami dla finansavych płaciažoŭ, «isnujuć alternatyvy hetaj sistemie», i adklučeńnie Rasii stvoryć «prablemy dla mižnarodnaj supolnaści».
Čym Zachad zamianiaje hetyja miery?
U čaćvier Jeŭrapiejski Sajuz apublikavaŭ «samy žorstki pakiet sankcyj u historyi» suprać Rasii.
Bankam ES budzie zabaroniena prymać ŭkłady ad rasijskich hramadzian na sumu bolš za 100 tysiač jeŭra, a niekalkim rasijskim dziaržaŭnym kampanijam budzie pierakryty dostup da finansavańnia ES.
Novyja sankcyi, jakija praduhledžvajuć zamarožvańnie aktyvaŭ u ES, buduć uviedzienyja suprać nabližanych da Uładzimira Pucina. Takija miery mohuć być pryniatyja i suprać rasijskaha prezidenta asabista. «Udar budzie maksimalna adčuvalnym dla rasijskaj elity», — skazała staršynia Jeŭrapiejskaj kamisii Ursuła fon der Lajen, dadaŭšy, što sankcyi ES «pryviaduć da rostu inflacyi, paskareńnia adtoku kapitału i pastupovaha razbureńnia pramysłovaj bazy».
U Vialikabrytanii premjer-ministr Borys Džonsan — prychilnik adklučeńnia Rasii ad SWIFT — abvieściŭ ab ułasnym pakiecie sankcyj, nakiravanych na abmiežavańnie dostupu rasijskich bankaŭ i kampanij da jaje važnych finansavych rynkaŭ. «Ničoha nie vyklučana», — skazaŭ Džonsan.
U ZŠA prezident Džo Bajden abvieściŭ pra sankcyi suprać dvuch najbujniejšych rasijskich bankaŭ, «Aščadbanka» i banka «VTB», zabłakavaŭšy im mahčymaść ździajśniać apieracyi ŭ dalarach ZŠA.
Ministerstva finansaŭ ZŠA zajaviła, što sankcyi ŭ cełym «nakiravany amal na 80 adsotkaŭ usich bankaŭskich aktyvaŭ u Rasii i akažuć hłybokaje i doŭhaje ŭździejańnie na rasijskuju ekanomiku i finansavuju sistemu».
Adkazvajučy na pytańnie ab SWIFT, Bajden skazaŭ, što isnujučy ŭ jaho pakiet finansavych sankcyj naniasie jašče bolšy ŭron Rasii, i vykazaŭ mierkavańnie, što rašeńnie ab zabaronie SWIFT budzie za jeŭrapiejskimi krainami. «Takaja mahčymaść zastajecca, ale ciapier heta nie taja pazicyja, jakuju choča zaniać astatniaja Jeŭropa», — skazaŭ Bajden.
