Biełarus kupiŭ stary dom la mora ŭ Italii ŭsiaho za 13 tysiač jeŭra i raskazaŭ, što z hetaha vyjšła
U Italii isnuje prajekt «Dom za jeŭra», dziakujučy jakomu možna kupić staradaŭni dom u hetaj krainie pa košcie kubka kavy. Biełarus Uładzimir taksama nabyŭ takoje žyllo na ŭźbiarežžy Mižziemnaha mora. Praŭda, nie za adzin jeŭra, a za 13,5 tysiačy. Tym nie mienš i hetaja suma hučyć pryvabna! Uładalnik na sabie adčuŭ usie padvodnyja kamiani i padzialiŭsia dośviedam z Onliner.
«Padniaŭsia na terasu i padumaŭ: voś heta krajavid!»
Uładzimir — biełarus, pracuje inžynieram-budaŭnikom i apošnija niekalki hadoŭ žyvie ŭ Hiermanii. Niachaj apošniaje nie adciahvaje vašu ŭvahu, tamu što naohuł heta — italjanskaja historyja.
Sicylija prynadziła, kali jeździŭ try tydni pa Italii ź siabrami:
«My tady vielmi natchnilisia: sonca, mora. Čaho chavać: niekalki hadoŭ tamu damy ŭ staražytnych italjanskich miastečkach byli tannymi, tamu paśla pajezdki ja staŭ pazirać na prapanovy. Pryciahnuŭ uvahu varyjant za dva kiłamietry ad mora, na vysokim uzhorku ŭ starym horadzie».
Budynak taki: vuzki, vyšynioj na try pavierchi, da ścien prymykajuć susiedskija damy.
«Były haspadar jašče da prodažu pierarabiŭ častku dachu ŭ terasu. Kazaŭ, što dla syna, ale toj pierajechaŭ u Kanadu».
Fasad doma da źmienaŭ. Na pieršym paviersie byŭ haraž
Pieršapačatkovuju canu ŭ 15 tysiač jeŭra ŭdałosia źbić da 13,5 tysiačy.
Što ŭraziła biełarusa da hłybini dušy, dyk heta raskošny krajavid.
«Mora z adnaho boku, horad — z druhoha. Dy vid na stary horad. Kali ja pieršy raz padniaŭsia na terasu, skazaŭ siabru: «Dumaju, tut uvieś čas ja budu bavić na dachu. Što tam unutry doma, mianie ŭžo nie turbuje».
Vid z terasy doma taki
A ŭnutry doma było cikava.
«Stan kamunikacyj: niama śviatła i vady, staraja kanalizacyja»
Pavodle dakumientaŭ dom, jaki vybraŭ Uładzimir, — 1947 hoda. Ale heta data nie pabudovy, a pieršaj fiksacyi ŭ papierach.
«Usie susiedzi kažuć, što domu 200 hadoŭ. Heta častka histaryčnaj zabudovy. Niedaloka ad nas staić carkva, uźviedzienaja ŭ XV stahodździ, i ŭ mianie padazreńnie, što dom naohuł moža być jaje ravieśnikam», — śmiajecca.
Ścieny akazalisia tryvałymi, biez raskolin. Heta mocna adroźnivała dom ad varyjantaŭ, što prapanoŭvalisia ŭ krainie ŭsiaho za jeŭra.
«Plus kali kuplaješ daražej, niama abaviazacielstvaŭ pryvieści budynak u paradak za dva hady ci kala taho. Dy i nie bačyŭ ja, kab damy za jeŭra pradavali ŭ takoj blizkaści ad mora».
Što ž dastałasia Uładzimiru za 13,5 tysiačy jeŭra, akramia mocnych ścien?
«Haspadar zaliŭ śviežyja bietonnyja padłohi, pa draŭlanych belkach — bietonnyja leśvicy. Usio heta stajała paru hadoŭ, i da momantu pakupki nie było vidać śladoŭ razbureńnia abo niestabilnaści. Ścieny tak-siak atynkavanyja».
Ciapier pra toje, čaho ŭ domie nie było.
«A nie było ničoha, — uśmichajecca Uładzimir. — U tym liku elektryki. Pryčym ja ŭvohule nie znajšoŭ nijakich śladoŭ: nie było reštkaŭ pravadoŭ, razietak.
Tak što, dumaju, u domie nichto nie žyŭ jašče z časoŭ źjaŭleńnia elektryčnaści».
Vodapravod taksama adsutničaŭ. Z kanalizacyjaj sprava išła lepš, ale pra heta raskažam nižej.
U 13,5 tysiačy nie ŭkłaŭsia. Dyk kolki kaštavała?
«U Italii jość zakon, što dom bieź siertyfikata, jaki paćviardžaje jaho enierhaefiektyŭnaść, pradać nielha. Da ciabie prychodzić śpiecyjalist, robić zamiery, prysvojvaje budynku kłas — usio heta kaštuje 1,5 tysiačy jeŭra».
Hetyja vydatki lahli na plečy kupca.
Fasad u pracesie pieraroblivańnia i paśla. Varoty haraža pieratvarylisia ŭ akno z mahčymaściu vychadu na vulicu
Pasłuhi nataryusa kaštavali 2,5 tysiačy jeŭra.
«Da hetaha ŭsiaho dadałasia płata za pasłuhi pierakładčyka. Nataryusu treba nieści dakumienty, napisanyja na movach, zrazumiełych kupcu. Heta značyć, kali ja biełarus i vałodaju niamieckaj, papiery pavinny być nie tolki na italjanskaj, ale i, naprykład, na ruskaj ci niamieckaj. U Sicylii znajści rasiejskamoŭnaha pierakładčyka akazałasia vielmi składana, tamu my pierakładali ŭsio na niamieckuju. Heta kaštavała jašče 500 jeŭra. Da taho ž siertyfikavany pierakładčyk pavinien prysutničać padčas afarmleńnia ździełki ŭ nataryusa. Ruskaha my znajšli daloka, u Palerma, jon zaradziŭ 1000 jeŭra za prysutnaść. Niamiecki pahadziŭsia na 500 jeŭra za hadzinu pracy».
Kolki kaštuje padłučeńnie sietak i čamu pryjšłosia pavałtuzicca
«Kanalizacyja była vyviedziena ŭ adnu kropku ŭ domie. Pryčym u Sicylii truby pravodziać zvonku doma, prama pa fasadzie: minusavych tempieratur nie byvaje i toje, što ŭnutry, nie pramiarzaje».
Skončyć spravy z kanalizacyjaj biełarus paprasiŭ raniejšaha haspadara doma paśla prodažu. Dapamoh jon nie zadarma, i ź niekatorymi inšymi pracami.
«Damovilisia, što jon zrobić sanvuzieł na trecim paviersie, praciahnie tudy vadu i kanalizacyju. Uźviadzie ścieny i zavieršyć jašče niekalki niedarobak. U kolki abyšłosia? Damovilisia na 1,5 tysiačy jeŭra. Pryjazdžajem, a jon: «Z vas 3 tysiačy». Akazvajecca, mieŭsia na ŭvazie nie abjom rabot, a hadziny. Były ŭładalnik skazaŭ, što patraciŭ na pracu ŭdvaja bolš času, čym płanavaŭ».
Svarycca nie stali — jon žyvie pablizu, a psavać stasunki z budučym susiedam nie chočacca.
Za praviadzieńnie elektryčnaści i padklučeńnie da ahulnaj sietki Uładzimir zapłaciŭ jašče 600 jeŭra. Padpisaŭsia na minimalna mahčymy pakiet — 3 kiłavaty na ŭvieś dom. Abanienckaja płata ŭ hetym vypadku — 13 jeŭra ŭ miesiac niezaležna ad taho, karystaješsia elektryčnaściu ci nie. Možna było vybrać bolšy pakiet, naprykład na 9 kiłavat.
«Pakul my ŭ domie nie žyviom, bolš tracić na śviatło nie chočacca. Da taho ž kali ty ŭklučyŭ usie prybory i raptam pieravysiŭ mahutnaść — nie strašna, hałoŭnaje, kab heta nie adbyvałasia pastajanna».
Vodapravoda jašče niama, choć ad doma da ahulnaj sietki treba prakłaści trubu daŭžynioj usiaho 1,5 mietra. Samo padklučeńnie da sistemy kaštuje 200 jeŭra. Ale pytańnie ŭ inšym: trubu treba prakłaści pad staradaŭnim brukam. Padymać hetyja kamiani maje prava tolki arhanizacyja ź licenzijaj na pracu z histaryčnymi kaštoŭnaściami.
Municypalny apieratar jakraz źmianiŭsia, novaja kampanija ŭ pracesie atrymańnia takoj licenzii. Treba pačakać, bo z hetym vykanaŭcam pasłuha abydziecca ŭ 1400 jeŭra. Alternatyva — prakłaści chutčej ź inšym padradčykam, u jakoha taksama jość dazvoł, ale bolš čym za 2 tysiačy.
«Reč u tym, što kampanija, jakaja pakidaje ŭ haradskoj administracyi zajaŭku na padymańnie bruku, pavinna ŭnieści zakład — 10 tysiač jeŭra».
Zakład firmie addaduć tolki paśla taho, jak kožny kamień vierniecca roŭna na svajo miesca.
«Budaŭnikoŭ vostra nie chapaje: usie zaniatyja ŭ prahramie renavacyi»
Uładzimir nazyvaje svaje pieršapačatkovyja płany vielmi aptymistyčnymi. Siamja prykidvała: nu niachaj, akramia asnoŭnaha koštu, daviadziecca zapłacić jašče tysiač 15 jeŭra.
«Płanavali, što davodzić dom da ładu budziem svaimi siłami z pryciahnieńniem našych biełaruskich siabroŭ. I ŭ vyniku za 30 tysiač atrymajem vydatny domik la mora. Ale jon kuplaŭsia zimoj 2019 hoda, vielmi chutka pryjšoŭ karanavirus, zakrylisia miežy. Daviałosia najmać budaŭnikoŭ na miescy, pryčym zrabili my heta adnosna niadaŭna».
Znajści svabodnuju bryhadu za adekvatnyja hrošy zaraz vialikaja prablema. Mnohija zaniaty ŭ bujnoj dziaržprahramie pa renavacyi staroha žylla. Uładzimir ścisła tłumačyć jaje sutnaść.
«Kali ty rezident Italii, maješ prava padać zajaŭku na renavacyju svajho staroha žylla. I dziaržava apłačvaje ramont, časam amal całkam. Pracy pa fasadzie, zamienie voknaŭ, dachu, ustalavańnie na dach soniečnych panelaŭ dla padahrevu vady — usio heta robicca biaspłatna. Tak raźličvajuć pryvieści ŭ prymalny vyhlad bolšaść starych damoŭ. Prahrama vielmi papularnaja. Praŭda, bolš pašancavała tym, chto padklučyŭsia adrazu, potym utvaryłasia doŭhaja čarha. Ja nie rezident Italii, tak što šancu patrapić u prajekt nie było. A budaŭnikam vyhadna pracavać na prahramu renavacyi. Abjektaŭ vałam, dziaržava płacić padradčykam pa vysokich rascenkach, niama zatrymak z apłataj».
Vialikaja prablema znajści svabodnych budaŭnikoŭ, jakija papracujuć na ciabie za adekvatnyja hrošy ŭ adekvatnyja terminy.
Kab aščadzić, daviałosia najmać pracaŭnikoŭ biez afarmleńnia damovy. Ludzi vykonvajuć zamovu Uładzimira ŭ volny ad asnoŭnych prajektaŭ čas. Z usimi vynikajučymi.
«Abiacajuć zrabić praz dva miesiacy, pakidaješ zakład za materyjały. Pryjazdžaješ — ničoha nie zroblena. Uśmiešlivy Salvadory kaža: «Sijesta! Nie zmoh, praź miesiac usio budzie hatova». Praz hety termin znoŭ prylataješ — taja ž historyja, ale niešta ŭsio ž rabili niekalki dzion. Heta, viadoma, razdražniaje, ale dla nas nie krytyčna, bo my nie płanavali terminova rabić ramont i zajazdžać».
Na hety momant u domie paśpieli atynkavać fasad, pierarabić haŭbcy, pamianiać dźviery i vokny. Haraž na pieršym paviersie pieratvaryli ŭ žyły pakoj, techpamiaškańnie i sanvuzieł. Całkam raźviali pa domie vodapravod. Pakłali plitku na terasie i krychu pryŭźniali dach. Usie hetyja pracy kaštavali prykładna 25 tysiač jeŭra.
Zaraz pačniecca ŭnutranaje azdableńnie. Atynkavać ścieny, zašyć stoli hipsakardonam, pakłaści plitku na padłohu. Pa prykidkach Uładzimira, usio heta budzie kaštavać jašče 20—25 tysiač jeŭra. Pryčym dyzajn-prajekty dla interjera siamja raspracoŭvać nie budzie. Tut u biełarusaŭ niamiecki minimalistyčny padychod: płanujuć biełyja ścieny, biełyja stoli, a ŭ finale — dekor.
Surazmoŭca dadaje, što niekatoryja prablemy pry budaŭnictvie zdymajucca dobrymi adnosinami z susiedziami. Była historyja: treba było padniać vychad na dach na niekalki dziasiatkaŭ santymietraŭ.
«Raniej łaz byŭ zusim niazručny, mienšy za mietr. Zachacieli davieści da vyšyni, dapuścim, u mietr šeśćdziasiat. A heta ŭžo źmiena architekturnaha abličča budynka, pa zakonie patrebny prajekt. Jon kaštuje 3 tysiačy jeŭra, plus jašče horad musić dać zhodu. Ja papytaŭ budaŭnikoŭ: «Nu tut ža nie hłabalnyja źmieny, padnimicie tak». Pryjšła susiedka, učyniła skandał. Potym vyśvietliłasia, što ŭ jaje byli drennyja adnosiny z papiarednim haspadarom».
Adnak sprava skončyłasia paśpiachova dla Uładzimira. Praź niekalki dzion jon sam jakraz pryjechaŭ u Italiju i pajšoŭ damaŭlacca.
«A ja ž italjanskaj nie viedaju. Siabry razmaŭlali z susiedkaj, u ich takaja emacyjanalnaja išła razmova. I tut jany raskazvajuć, što ja novy ŭładalnik i žyvu ź siamjoj u Hiermanii. Jana pavaročvajecca: «Šprechen zi dojč?» Akazvajecca, u jaje muž byŭ niemiec, u Hiermanii dva hady žyła. U vyniku my paprasili: davajcie znojdziem niejkaje ahulnaje rašeńnie, choć na kamieńčyk padnimiem, kab tak mocna nie treba było nachilacca, vychodziačy na dach. Praz paŭhadziny susiedka pryjšła sama: «Viedajecie, vy taki miły čałaviek — padnimajcie, na kolki chočacie». Tak my zmahli zrabić vychad vyšejšym, ale ŭ mieru — mocna nie nachabničali».
«Kupili dom u patrebny čas u patrebnym miescy»
«Dom atrymaŭsia nie takim tannym, jak chaciełasia b. Heta adbiłasia na płanach. Spačatku my mierkavali prosta kali-nikali pryjazdžać tudy na adpačynak, ale zaraz vyrašyli: časam budziem zdavać turystam. Tak spadziajemsia častkova viarnuć vydatki. Dla prykładu: niadaŭna my ź siamjoj — ja, žonka i dvoje dziaciej — adpačyvali tydzień u Italii, zdymali častku doma za kiłamietr ad mora. Za tydzień pražyvańnia zapłacili 400 jeŭra. Pryčym heta pa znajomstvie, praz Booking abyšłosia b u 500».
Prahrama renavacyi padniała ceny na staryja damy, jakija pastupova nasamreč paradkujuć.
«Ciapier ceny na damy kala mora startujuć ad 40 tysiač. I heta taksama nieruchomaść, u jakuju jašče treba ŭkłaścisia. Tak što ja liču, što my kupili dom u patrebny čas u patrebnym miescy».
Hłabalnaja vysnova: kali ty žadaješ dom na bierazie mora, nie dumaj, što zmožaš kupić jaho tanna. Dobryja rečy kaštujuć hrošaj.
Pry hetym biełarus pryznaje: traty bjuć pa kišeni siamji. Vidać, navat pryjdziecca zrabić paŭzu ŭ budoŭli na hodzik, kab vydatki byli nie zanadta adčuvalnymi.
«A ŭ staraści, moža, naohuł budu tam žyć stała, chto viedaje, — maryć Uładzimir. — Bo ŭ kožnaha čałavieka pavinna być svaja dača. Prosta tak atrymałasia, što majo lecišča ŭ Italii. Kuplu sabie łodku, vudu — za piać kiłamietraŭ jość port. Hadavaja parkoŭka — 800 jeŭra, što pa mierkach marskoha transpartu zusim niadoraha. Budu chadzić pad vietraziem, łavić rybu i atrymlivać asałodu ad sonca i dobraha nadvorja».
