10 «strašnych» filmaŭ dla ludziej, jakija nie lubiać žachi
Napiaredadni Chełoŭina mnohija kinamany lubiać ładzić marafony prahladu filmaŭ žachaŭ. Adnak što rabić ludziam, jakija lubiać kino, ale nie lubiać žachi?
Fota: Vecteezy
The Atlantic skłaŭ śpis z 10 filmaŭ, jakija hulajuć z napružanaściu, tajamnicaj i žudasnaściu, nie siejučy pastajannaha strachu; hetyja historyi vyklikajuć niespakoj, ale ŭ pieršuju čarhu nie pryznačanyja dla taho, kab turbavać hledača ŭ kłasičnym razumieńni filmaŭ žachaŭ. Navat kali vas lohka napałochać, vy znojdziecie ŭ hetym śpisie toje, što vam spadabajecca.
Novieńkaja (The Novice, 2021, režysior Łoren Chedeŭej)
Bliskučy i, na žal, małaviadomy indie-film, jaki pieršapačatkova byŭ pradstaŭleny jak spartyŭnaja drama. Pieršakurśnica kaledža, jakuju hraje Izabel Furman, naviedvaje zaniatki pa viesłavańni i prahnie dałučycca da kamandy svajoj škoły. Zapał hieraini pieratvarajecca ŭ apantanaść, kali jana pačynaje zajmacca, kab stać adnoj z najlepšych viaślarak. Furman vydaje napružanuju ihru, i hetaje napružańnie davodzicca da kašmarnaha ŭzroŭniu, kali addanaść hieraini stanovicca siurrealistyčnaj.
Prystupy (The Fits, 2016, režysior Anna Roŭz Chołmier)
Hety dziŭny i niezaŭvažany režysiorski debiut vyklikaje asablivy nastroj: tryvohu rańniaha padletkavaha ŭzrostu. Toni (Rojałci Chajtaŭer) — 11-hadovaja dziaŭčynka, jakaja trenirujecca ŭ baksiorskaj zale ŭ Cyncynaci. Jaje zacikaviła hrupa starejšych dziaŭčynak, jakija zajmajucca tam tancami. I kali jana pačynaje tancavać ź imi, nievytłumačalnyja epileptyčnyja prystupy pačynajuć raspaŭsiudžvacca pa hrupie. The Fits — heta niezvyčajny, časam biantežačy, ale tonki i praniklivy pohlad na dziŭnyja sposaby prajaŭleńnia cisku z boku adnahodkaŭ.
Nierv (Nerve, 2016, režysiory Hienry Džust i Aryel Šulman)
Techna-tryler z tonkim sučasnym pačućciem humaru. Film ujaŭlaje saboj razumnuju satyru, pabudavanuju vakoł anłajn-hulni pad nazvaj Nerve, jakaja zaachvočvaje hulcoŭ tranślavać siabie ŭ žyvym efiry, robiačy dziŭnyja dziejańni ŭ abmien na hrošy. Hałoŭnaja hierainia Vi (Ema Robierts) vyjaŭlaje siabie ŭ pary ź inšym hulcom Jenam (Dejv Franka), razam ź jakim jany lotajuć pa Ńju-Jorku, vykonvajučy ŭsio bolš napružanyja zadačy. Nerve — heta kvazi-bajavik, kvazi-ramkam, ale va ŭsim hetym jość žudasnaja miaža, jak u adlustravańni mientalitetu natoŭpu ŭ hulni, tak i ŭ bolš zmročnych pavarotach u druhoj častcy filma.
Studyja hukazapisu Berberian (Berberian Sound Studio, 2012, režysior Piter Stryklend)
Psichałahičnaja drama Pitera Stryklenda — vydatny sposab pahladzieć film žachaŭ, nie hledziačy na samoj spravie film žachaŭ. Havorka idzie pra vytvorčaść filma, jaki hledačy nikoli nie pabačać. Dziejańnie razhortvajecca ŭ italjanskaj pradziusarskaj studyi i raspaviadaje pra hukarežysiora Hiłderoja (Tobi Džons), jaki rychtuje aŭdyjaefiekty dla filma ŭ styli giallo (asabliva jarkaha italjanskaha padžanru žachaŭ), jaki, zdajecca, uklučaje raznastajnyja katavańni i kryki. Chitraść Stryklenda zaklučajecca ŭ tym, što jon nie pakazvaje poŭnaściu, pra što hety film u filmie, nad jakim pracuje Hiłderoj; zamiest hetaha napružańnie ŭźnikaje, kali vy bačycie, jak słychavy praces pavolna padtočvaje rozum hieroja.
Papryka (2006, režysior Satošy Kon)
Čaroŭny apošni šedeŭr japonskaha animatara, jaki pamior ad raku ŭ 46 hadoŭ u 2010-m. Dziejańnie razhortvajecca ŭ najbližejšaj budučyni, a ŭ centry ŭvahi — novaja technałohija, jakaja dazvalaje navukoŭcam zachodzić u sny inšych ludziej. Kali dla vas heta hučyć jak siužet błokbastara «Pačatak» ź Leanarda Dy Kapryjo — tak, paraŭnańnie časta pravodzicca, ale «Papryka» była źniataja na 4 hady raniej. U toj čas jak u filmie Krystafiera Nołana prysutničaje bajavik-tryler, «Papryka» našmat bolš dziŭny tvor, bo styl animacyi Kona zahružaje kožnuju paśladoŭnaść snoŭ napružanymi i tryvožnymi vobrazami. Niekatoryja ź filmaŭ Kona (asabliva «Perfect Blue») možna adnieści da adkrytych žachaŭ, ale «Papryka» idzie značna bolš razmytym šlacham: u adno imhnieńnie heta moža być śmiešna i siurrealistyčna, a ŭ nastupny — žachliva.
Red Roŭd (Red Road, 2006, režysior Andrea Arnold)
Taksama režysiorski debiut. Heta napružany psichałahičny tryler, dziejańnie jakoha adbyvajecca ŭ realnym, ciapier źniesienym žyłym masivie ŭ šatłandskim Hłazha. Džeki Morysan (Kiejt Dziki) — adna z apierataraŭ, jakaja naziraje za budynkami i špijonić praź nieźličonyja kamiery videanazirańnia ŭ pošukach złačyncaŭ i parušalnikaŭ. Jana zachaplajecca byłym asudžanym pa imieni Kłajd (Toni Karran) i imkniecca źviazacca ź im u realnym žyćci. Film Arnolda — heta zmročnaje, ale aŭtentyčnaje vidovišča, jakoje pieratvaraje panuraje miesca dziei ŭ fon dla vyračanaha ramana.
U razrezie (In the Cut, 2003, režysior Džejn Kempijon)
Film kidaje vyklik žanravamu vyznačeńniu, što charakterna dla novaziełandskaha režysiora, łaŭreata Oskara, i što taksama źjaŭlajecca vierahodnym tłumačeńniem drennaha pryjomu filma adrazu paśla relizu. Tym nie mienš, jon zasłuhoŭvaje statusu kultavaj kłasiki, tamu što jon splataje razam seks-tryler, detektyŭ i antrapałahičnaje daśledavańnie Ńju-Jorka pačatku 2000-ch. Meh Rajan hraje zamknionuju nastaŭnicu anhlijskaj movy, jakaja pačynaje sustrakacca z palicejskim detektyvam (Mark Rufała), jaki rasśleduje sieryju zabojstvaŭ, źviazanych ź jaje budynkam. «In the Cut» adnačasova sapraŭdy seksualny i časam ašałamlalny, z momantami, jakija razburajuć buržuaznaje haradskoje isnavańnie hieraini — ale dziakujučy hetamu i zachaplalny dla prahladu.
Basiejn (Swimming Pool, 2003, režysior Fransua Azon)
Niešta kštałtu daniny pavahi kłasičnaj francuzskaj dramie 1960-ch «La Piscine». Film Azona źjaŭlajecca vydatnym i strymanym eratyčnym tryleram. Sara Mortan (Šarłota Remplinh) — piśmieńnica, jakaja vykarystoŭvaje zaharadny dom na poŭdni Francyi, kab pasprabavać pieraadoleć tvorčy kryzis. Žuli (Ludzivin Sańje) — dačka haspadara, jakaja źjaŭlajecca źniadkul i pačynaje pieratvarać usio ŭ chaos. Toje, što pačynajecca jak nialohkaje sužyćcio, pieratvarajecca ŭ niešta seksualna napružanaje i antahanistyčnaje, kali asabistaje žyćcio Džuli pačynaje pasiahać na žyćcio Sary, a režysior z kožnym aktam uzmacniaje napružańnie.
Lúbaja (Beloved, 1998, režysior Džonatan Demie)
Vysokabiudžetnaja ekranizacyja kananičnaha tvora amierykanskaj litaratury. Film byŭ vypuščany z nadziejaj stać hałoŭnym pretendentam na «Oskar» (dvuma papiarednimi filmami režysiora byli chity «Maŭčańnie jahniataŭ» i «Fiładelfija»). Ale ŭ toj čas hledačy i krytyki nie vielmi dobra pryniali stužku, mahčyma tamu što film spałučaje ŭ sabie jak historyju pra pryvidaŭ, tak i piakučy apovied pra rabstva. «Beloved» raspaviadaje pra byłuju rabyniu, jakaja zmahajecca z demanami svajho minułaha — i niekatoryja vobrazy hetaha minułaha vidavočna šakujuć. Ale zvyšnaturalnaja linija, jakaja viadziecca vakoł tajamničaha pryvida (zorka sieryjała «Westworld» Tandive Ńjutan), vyklikaje najbolšy strach.
Piknik la Navisajučaj Skały (Picnic at Hanging Rock, 1975, režysior Piter Uir)
Tak šmat najlepšych žudasnych filmaŭ, jakija nie adnosiacca da stylistyki žachaŭ, strašnyja mienavita z-za taho, što jany nie pakazvajuć. Aŭstralijski šedeŭr Uira zapomniŭsia mienavita tamu, što jon krucicca vakoł čahości niabačnaha. Dziejańnie adbyvajecca ŭ Aŭstralii ŭ 1900 hodzie, niekalki školnic źnikajuć padčas piknika. Hetaja, mahčyma, zvyšnaturalnaja padzieja ŭzrušyła miascovuju supolnaść. Čym dalej raźbirajucca, tym mienš jasnaści, i strach nakont taho, što na samoj spravie mahło adbycca, tolki narastaje. Heta toj samy film, jaki hledačy buduć prakručvać u svajoj śviadomaści na praciahu mnohich hadoŭ paśla jaho prahladu.
