Navukoŭcy nie mohuć pryjści da zhody adnosna taho, što vyklikaje atłuścieńnie
Ale jany viedajuć, što nie vyklikaje.
Fota: vecteezy
Hrupa viadučych suśvietnych daśledčykaŭ, jakija vyvučajuć atłuścieńnie, niadaŭna sabrałasia ŭ zale Karaleŭskaha Tavarystva — navukovaj akademii Isaaka Ńjutana i Čarlza Darvina, dzie niekali abmiarkoŭvalisia takija idei, jak hravitacyja i evalucyja.
Ciapier navukoŭcy spračalisia ab pryčynach atłuścieńnia, jakoje zakranaje ŭsio bolš ludziej va ŭsim śviecie i štohod kaštuje sistemam achovy zdaroŭja miljardy dołaraŭ. Na zaklučnaj siesii sustrečy bijołah Džon Śpikman zrabiŭ nastupnuju vysnovu na hetuju temu: «Niama nijakaha kansiensusu nakont taho, u čym pryčyna hetaha».
Heta nie značyć, što daśledčyki nie zhodnyja va ŭsim, paviedamlaje The New York Times. Trochdzionnaja sustreča była prasiaknuta razumieńniem taho, čym nie źjaŭlajecca atłuścieńnie, — asabistym niedachopam. Ni adzin viadučy nie śćviardžaŭ, što ludzi kalektyŭna stracili siłu voli prykładna ŭ 1980-ch hadach, kali ŭzrasła kolkaść atłuścieńnia spačatku ŭ krainach z vysokim dachodam, a zatym i ŭ bolšaj častcy astatniaha śvietu. Ni adzin navukoviec nie skazaŭ, što našy hieny źmianilisia za hety karotki čas. Lanota, abžorstva i biaździejnaść nie nazyvalisia pamočnikami atłuścieńnia.
Zamiest hetaha daśledčyki nazyvali atłuścieńnie składanym, chraničnym zachvorvańniem. Z hetaj metaj jany padzialilisia šeraham miechanizmaŭ, jakija mahli b rastłumačyć hłabalny ŭsplosk atłuścieńnia.
Bijołah pa charčavańni pradstaviŭ ideju ab tym, što ŭsie vuhlavody i tłuščy ŭ našaj siońniašniaj ježy razbaŭlajuć białok, nieabchodny našamu arhanizmu, prymušajučy nas spažyvać bolš kałoryj. Endakrynołah raspavioŭ pra navukovuju madel dyjety ź nizkim utrymańniem vuhlavodaŭ, vykazaŭšy zdahadku, što režym charčavańnia ź vialikim utrymańniem vuhlavodaŭ vyklučna spryjaje rostu tłušču. A evalucyjny antrapołah śćviardžaŭ, što mnohija «chudyja» supolnaści palaŭničych-źbiralnikaŭ jeli šmat vuhlavodaŭ, z asablivaj prychilnaściu da miodu.
Inšyja vykazali zdahadku, što prablema zaklučajecca ŭ ultraapracavanych praduktach. Fizijołah padzialiŭsia svaim daśledavańniem, jakoje pakazvaje, što ludzi jaduć bolš kałoryj i nabirajuć bolš vahi na dyjetach z ultraapracavanymi praduktami u paraŭnańni z dyjetami z sucelnaj ježaj i z takim ža składam pažyŭnych rečyvaŭ. Ale da hetaha času niezrazumieła, čamu hetyja pradukty prymušajuć ludziej jeści bolš.
Bijachimik śćviardžała, što hetuju zahadku možna rastłumačyć tysiačami taksičnych rečyvaŭ, jakija mohuć utrymlivać ultraapracavanyja pradukty ŭ vyhladzie ŭhnajeńniaŭ, insiektycydaŭ, płastmas i dadatkaŭ. Jaje daśledavańni pakazali, što hetyja chimičnyja rečyvy pieraškadžajuć mietabalizmu.
Inšyja ličyli, što, mahčyma, prablema nie ŭ tym, što my jamo, a ŭ tym, čaho nie jamo. Etołah padzialiłasia svajoj pracaj pra suviaź pamiž adsutnaściu charčovaj biaśpieki i atłuścieńniem u ptušak. Kali ježy stanovicca mała, žyvioły źjadajuć mienš kałoryj, ale nabirajuć bolš vahi. Daśledavańni na ludziach taksama vyjavili «tryvałuju» suviaź pamiž adsutnaściu charčovaj biaśpieki i atłuścieńniem — tak zvany paradoks atłuścieńnia ad hoładu.
Da kanca kanfierencyi ŭdzielniki nie nablizilisia da abjadnaŭčaj teoryi hłabalnaha rostu atłuścieńnia. Tym nie mienš, za hety karotki pieryjad navukoŭcy šmat čaho paśpieli. Jany vyznačyli bolš za tysiaču hienaŭ i varyjantaŭ, jakija pavialičvajuć ryzyku atłuścieńnia. A taksama dasiahnuli značnaha prahresu ŭ vyjaŭleńni taho, jak mozh arhanizuje karmleńnie i prystasoŭvajecca da roznych dyjet, źmianiajučy pry hetym charčovyja pieravahi.
Kali ŭ daśledčykaŭ pytali, jak buduć zmahacca z atłuścieńniem, uličvajučy niavyznačanaść pryčyn jaho ŭźniknieńnia, jany spasyłalisia na palityku, jakaja pavinna źmianić abo rehulavać naša navakolnaje asiarodździe. Naprykład, zabaranić markietynh niezdarovaj ježy dzieciam, zabaranić handlovyja aŭtamaty ŭ škołach i zrabić haradskoje asiarodździe bolš dastupnym dla prahułak. Jany havaryli pra źmianieńnie charčovaj sistemy takim čynam, kab taksama zmahacca sa źmianieńniem klimatu. Atłuścieńnie prapanujecca razhladać jak prablemu hramadstva, u adroźnieńnie ad daminujučaj siońnia praduziataści indyvidualnaha vybaru.
