«Nu nie mahu ničym vam dapamahčy». Jak byłaja administratarka ČKB sprabuje damahčysia svajho ŭdziełu ŭ zavočnym sudzie
12 śniežnia ŭ Minskim haradskim sudzie pačniecca pieršy zavočny praces pa pracedury «śpiecyjalnaj vytvorčaści», jakaja źjaviłasia ŭ biełaruskim zakanadaŭstvie hetym letam. Miedyjamieniedžara Dźmitryja Navošu i byłych supracoŭnikaŭ telehram-kanała «Čornaja kniha Biełarusi» Daniiła Bahdanoviča, Valeryju Zaniamonskuju, Janinu Sazanovič i Volu Vysockuju abvinavačvajuć u zbory asabistych źviestak siłavikoŭ i raspalvańni varožaści. Vysockaja, jakaja daŭno źjechała ź Biełarusi, dobrasumlenna pasprabavała paŭdzielničać u sudzie pa skajpie i raskazała «Miedyjazonie», što z hetaha vyjšła.
Rychtujučysia da zavočnaha pracesu, Vola Vysockaja adpraviła ŭ Minski haradski sud, prakuraturu, Śledčy kamitet i Minskuju haradskuju kalehiju advakataŭ niekalki listoŭ. Jana chadajničała, kab jaje padklučyli da pasiadžeńnia anłajn i prasiła pryznačyć joj abaroncu, raspaviała Vysockaja «Miedyjazonie».
8 listapada jana napisała na elektronny adras kiraŭnika Minskaj haradskoj kalehii advakataŭ Viery Areška i adpraviła pa pošcie razdrukavanuju kopiju lista z podpisam. Vysockaja prasiła akazać joj jurydyčnuju dapamohu i dać dziaržaŭnaha abaroncu. 5 i 6 śniežnia jana dasłała zvaroty ŭ Minski haradski sud.
7 śniežnia joj pryjšoŭ adkaz za podpisam sudździ Natalli Buhuk. Zhodna z hetym dakumientam, 27 vieraśnia — u toj samy dzień, kali stała viadoma pra pačatak śpiecyjalnaj vytvorčaści suprać Vysockaj — pastanovaj śledčaha joj byŭ pryznačany advakat, supracoŭnik jurydyčnaj kansultacyi Partyzanskaha rajona Alaksandr Cichaniuk. Jak zapeŭniła sudździa, abaronca byŭ «u poŭnaj miery aznajomleny z materyjałami spravy».
Akramia taho, Buhuk nahadała Vysockaj, što jana maje prava aznajomicca z materyjałami kryminalnaj spravy ŭ budynku Minharsuda da 12 śniežnia z 9:00 da 18:00 z hadzinnym pierapynkam na abied.
«Padstaŭ dla praviadzieńnia Vašaha dopytu z vykarystańniem sistem videa-kanfierenc-suviazi, praduhledžanych častkaj 1 artykuła 343-1 KPK, nie ŭhledžvajecca», — paviedamiła sudździa abvinavačanaj.
U artykule 343-1 KPK («praviadzieńnie dopytu, apaznańnia z vykarystańniem sistem videa-kanfierenc-suviazi («veb-kanfierencyi») pieraličanyja nastupnyja vypadki, kali dapuskajecca dystancyjny ŭdzieł u sudovym pasiadžeńni:
1) niemahčymaść niepasrednaj prysutnaści ŭdzielnika pracesu ŭ sudzie pa stanie zdaroŭja i pa inšych uvažlivych pryčynach;
2) nieabchodnaść zabieśpiačeńnia biaśpieki ŭdzielnikaŭ kryminalnaha pracesu i inšych asob;
3) praviadzieńnie dopytu niepaŭnaletniaha ŭdzielnika pracesu.
Dla ŭdziełu ŭ pasiadžeńni sudździa prapanavała Vysockaj źjavicca ŭ Minski haradski sud 12 śniežnia ŭ 10:00.
Paśla hetaha Vysockaja napisała chadajnictva ab admovie ad advakata. «Bo pradstaŭleńnie advakata, jaki navat maju pazicyju nie spytaŭ — sami razumiejecie», — patłumačyła jana «Miedyjazonie». U tym ža chadajnictvie Vysockaja paprasiła dazvolić joj samoj pradstaŭlać svaje intaresy ŭ sudzie i jašče raz nahadała, što hatovaja ŭdzielničać u pracesie pa skajpie.
U toj ža dzień jana napisała pryznačanamu advakatu Cichaniuku i prapanavała jamu pravieści anłajn-kansultacyju, kab «pradstavić svaju pazicyju pa spravie». Adkazu nie było, ale praz dva dni Vysockaj udałosia datelefanavacca da Cichaniuka. «Miedyjazona» pryvodzić rasšyfroŭku ich razmovy.
— Dobry dzień.
— Dobry.
— Mianie zavuć Volha Vysockaja. I mnie Minski haradski sud adkazaŭ, što vy pryznačanyja maim advakatam pa kryminalnaj spravie «Čornaj knihi Biełarusi». Ja pisała vam list na je-mejł i pisała vam paviedamleńni. Na žal, vy nie adkazali mnie ni na paviedamleńnie, ni na list.
— Jakuju skryniu? Mnie nie pryjšło….
— Tuju, što paznačana na sajcie kalehii advakataŭ.
— Nu, ni na adras kansultacyi, ni na maje asabistyja pošty mnie ničoha nie prychodziła. Ja nie mahu ničym vam dapamahčy ŭ hetym płanie. Heta pieršaje. Druhoje, vy viedajecie, uvohule, ščyra kažučy, ja nie prychilnik mieć znosiny voś tak voś, tamu što ja nie mahu vas identyfikavać…
— Ja mahu ŭklučyć videa, kali vam tak budzie zručniej…
— …tamu, na žal, patłumačyć ja pa telefonie…
— Ja ŭklučyła videa. Heta ja, Vysockaja Volha Uładzimiraŭna, 9.03.1999. Vy možacie mianie bačyć, heta moj tvar, heta ja. Heta nie niejki inšy čałaviek. Ja telefanuju svajmu advakatu, tamu što ja pisała ŭ Minskuju abłasnuju kalehiju advakataŭ. I kalehija, na žal, praihnaravała ŭsie maje paviedamleńni i nie adkazała ni na adno ź ich.
— Kali vy Volha Uładzimiraŭna, to ja jašče raz kažu, ja pavinien niejkim čynam vas identyfikavać. Ja hetaha zrabić nie mahu…
— Ja mahu pakazać pašpart. Adnu chvilinačku.
— U mianie niama navat videa. Vas nie vidać.
— Ja ŭklučyła videa, vy prosta možacie adnieści telefon i vy pabačycie mianie.
— Volha Uładzimiraŭna, nu nie mahu ničym vam dapamahčy. Tamu prabačcie, kali łaska.
— A padkažycie, kali łaska, jak mnie tady z vami źviazacca dla taho, kab daviedać pra materyjały spravy, kab vy daviedalisia pra maju pazicyju. Pakolki vy moj advakat pa kryminalnyj spravie i vy navat nie daviedalisia maju pazicyju ŭ hetym kiejsie. Jakija intaresy vy budziecie pradstaŭlać u sudzie, kali vy nie viedajecie pazicyju padabaronnaj? Padkažycie, kali łaska.
— Davajcie my z vami stelefanujemsia krychu paźniej. Nie raniej za 17 hadzin.
Paśla hetaj razmovy Vysockaja adpraviła advakatu niekalki paviedamleńniaŭ u vajbiery i pierasłała jamu svaje zapyty ŭ sud. Pavodle jaje słoŭ, Cichaniuk pračytaŭ tolki pieršyja try; jana miarkuje, što abaronca jaje zabłakavaŭ — ciapier jaje miesiendžar nie adlustroŭvaje fatahrafii abaroncy, jaho poŭnaha imia i času, kali jon apošni raz źjaŭlaŭsia anłajn.
Cichaniuk napisaŭ joj sms, paabiacaŭ pieratelefanavać, a potym adklučyŭ telefon, skazała Vysockaja «Miedyjazonie».
