Pucin płanuje jadzierny ŭdar pa Uschodniaj Jeŭropie z terytoryi Biełarusi — Fialštynski
Amierykanski historyk Juryj Fialštynski, aŭtar knihi «FSB uzryvaje Rasiju», ličyć, što ŭ Biełarusi daŭno ŭsio padrychtavana dla vykarystańnia jadziernaj zbroi i dla jaje zachoŭvańnia, śćviardžaje, što Pucin rychtujecca da jadziernaha ŭdaru pa Jeŭropie z sakavika minułaha hoda, i miarkuje, što interviencyja ŭ Biełaruś siłami sajuźnikaŭ — samy chutki i biaskroŭny sposab zaviaršyć raspačatuju vajnu i spynić rasijskuju ahresiju. Z historykam parazmaŭlała «Radyjo Svaboda».
Juryj Fialštynski
— Vy davoli daŭno i paśladoŭna zajaŭlali, što Rasieja źbirajecca raźmiaścić jadziernuju zbroju ŭ Biełarusi, kab mienavita z terytoryi Biełarusi nanieści jadzierny ŭdar pa eŭrapiejskich krainach. Čamu ŭ vas była takaja ŭpeŭnienaść? U vas byli peŭnyja krynicy infarmacyi ci prosta abstraktny analiz sytuacyi?
— Krynicy infarmacyi ŭ nas va ŭsich adny i tyja ž — zajavy rasiejskaha i biełaruskaha kiraŭnictva plus niejkija vykazvańni rasiejskich i biełaruskich prapahandystaŭ, jakija na ŭtrymańni ŭ svaich haspadaroŭ. Nijakich inšych krynic infarmacyi ŭ nas niama, dy nam jany i nie patrebnyja. Usio adbyvajecca na našych vačach. Łukašenka hod tamu vyvieŭ Biełaruś ź biaźjadziernaha statusu. Jon ža nieadnarazova kazaŭ, što źvierniecca da Rasiei z prośbaj «viarnuć» jadziernuju zbroju, jakuju Rasieja vyviezła ŭ 1995 hodzie na padstavie damoŭlenaściaŭ, dasiahnutych z Ukrainaj i Biełaruśsiu ŭ 1994 hodzie («Budapešcki memarandum»).
Łukašenka nieadnarazova zhadvaŭ, što Polšča i Litva stanoviać pahrozu dla Biełarusi, i ŭ tym liku jadziernuju pahrozu (što čystaja chłuśnia, ale jon heta kazaŭ). Paśla apošniaha vizytu Pucina ŭ Miensk Łukašenka paviedamiŭ, što biełaruskija samaloty buduć u Rasiei pieraabstalavanyja pad «specyfičnyja bojeprypasy» (rakiety ź jadziernymi bojehałoŭkami), jakija buduć ustalavanyja na biełaruskich samalotach. Hetyja samaloty byli adpraŭlenyja ŭ Rasieju i byli tam adpaviednym čynam madernizavanyja. I voś zaraz Pucin abviaściŭ, što — tak, Rasieja pieradyślakuje rakiety ź jadziernymi bojehałoŭkami dla biełaruskich samalotaŭ i «Iskandery» ŭ Biełaruś, dzie hetaja jadziernaja zbroja budzie znachodzicca pad kiravańniem i kantrolem rasiejskaha Ministerstva abarony.
Heta ŭsio adbyłosia na našych vačach na praciahu apošniaha hodu, i zaklučny akord užo prahučaŭ. Reč u tym, što ad raźmiaščeńnia jadziernaj zbroi ŭ Biełarusi da naniasieńnia jadziernaha ŭdaru časavaja dystancyja — usiaho niekalki hadzin. Tak što času dla preventyŭnaha rašeńnia ŭźnikłaj pahrozy ŭ nas vielmi mała.
— Niekatoryja specyjalisty zajaŭlajuć, što ŭsio heta dosyć nierealna — da 1 lipienia padrychtavać usio nieabchodnaje dla raźmiaščeńnia jadziernaj zbroi ŭ Biełarusi. I jany robiać vysnovu, što hetaja zajava Pucina — chutčej palityčnaja, čym realnaja. Što vy na heta skažacie?
— Pra «1 lipienia» my pačuli z vusnaŭ Pucina, i ja b hetuju datu ŭvohule ihnaravaŭ. «Schoviščaŭ» dla jadziernaj zbroi budavać uvohule nijakaj nieabchodnaści niama. Kali zaraz niešta i buduć uzvodzić u Biełarusi «da 1 lipienia», dyk heta bambaschoviščy dla kiraŭnictva krainy, pakolki treba budzie čakać zvarotnaha ŭdaru pa Biełarusi siłami NATO. Pucin rychtavaŭsia da aperacyi pa naniasieńni jadziernaha ŭdaru pa Eŭropie z sakavika minułaha hodu. U Biełarusi daŭnym-daŭno ŭsio padrychtavana dla vykarystańnia jadziernaj zbroi i dla jaje zachoŭvańnia.
Tak što «1 lipienia» z vusnaŭ Pucina moža akazacca adkrytaj dezynfarmacyjaj, kab «specyjalisty» zaraz razvažali, što paśpieje, a što nie paśpieje zrabić Rasieja da 1 lipienia, i ci aznačaje heta, što da 1 lipienia «sapraŭdy» ničoha nie adbudziecca. Ja b nia byŭ u hetym tak užo ŭpeŭnieny. Da 1 lipienia šmat čaho moža adbycca.
Kali b Pucin chacieŭ pierakinuć jadziernuju zbroju bližej da eŭrapiejskich miežaŭ u ramkach «palityčnaj zajavy», jak vy kažacie, cisku, šantažu — jamu nia treba było b raźmiaščać jadziernuju zbroju ŭ inšaj dziaržavie, u Biełarusi, parušajučy, darečy kažučy, damovu 1995 hodu ab nieraspaŭsiudžvańni jadziernaj zbroi, členam jakoj Rasija źjaŭlajecca (tamu Pucin i padkreśliŭ, što heta nie pieradača Biełarusi jadziernaj zbroi, a pieramiaščeńnie padkantrolnaj Rasiei jadziernaj zbroi ŭ Biełaruś). U ramkach «palityčnaj zajavy», blefu i šantažu Pucin pierakinuŭ by hetuju zbroju ŭ Kalininhradzkuju vobłaść. Adtul (pahladzicie na kartu) i Polščy možna pahražać, i Litvie, i Švecyi ź Finlandyjaj, jakoj, miž inšym, rasiejskaje kiraŭnictva tolki što pahražała «śmiarotnymi nastupstvami», kali jany ŭstupiać u NATO, i ŭsioj astatniaj Eŭropie.
Tak što, na žal, pierakidańnie jadziernaj zbroi ŭ Biełaruś nia maje dačynieńnia ni da palityčnych maneŭraŭ, ni da blefu, ni da šantažu. Heta zaviaršalnaja faza padrychtoŭki vajennaj aperacyi pa naniasieńni jadziernaha ŭdaru pa Polščy i Litvie, jak i papiaredžvaŭ Łukašenka. Mienavita tak treba aceńvać toje, što adbyvajecca.
— Pakul što ZŠA reahujuć na paviedamleńni pra mahčymaje raźmiaščeńnie taktyčnaj jadziernaj zbroi ŭ Biełarusi davoli strymana. Čamu? Moža, viadziecca niejki zakulisny dyjaloh z Kramlom?
— Zakulisny dyjaloh, ja ŭpeŭnieny, idzie, i možna zdahadacca, u čym jon zaklučajecca: addajcie nam Ukrainu, a inakš my naniasiom jadziernyja ŭdary pa Polščy i Litvie ź Biełarusi. Što? Tady vy źniščycie Biełaruś? Dy nas heta ŭvohule nie chvaluje (dumaju, darečy, što Pucin tut vykarystaŭ inšaje słova, na litaru «je»). My Ŭkrainu chočam, i nam važna tam pieramahčy luboj canoj. (A potym my ŭ Małdovu rušym — ale heta ŭžo šeptam havorycca, kab amerykancy nia čuli.) Damovilisia?
Voś prykładna toj dyjaloh, jaki ciapier viadziecca pamiž Maskvoj i Vašynhtonam. Ja nia schilny ličyć, što ZŠA ŭ hetym pytańni sastupiać Rasiei. Buduć šukać niejkaje inšaje rašeńnie prablemy.
— Vy ŭžo zajavili ŭ niekatorych ŚMI, što dziela praduchileńnia jadziernych udaraŭ reakcyjaj Zachadu na mahčymaje raźmiaščeńnie taktyčnaj jadziernaj zbroi ŭ Biełarusi pavinny stać dziejańni, nakiravanyja na zrynańnie Łukašenki, heta značyć — vajennaja ahresija suprać ciapierašniaj biełaruskaj ułady, pierš za ŭsio z boku Polščy ci Ŭkrainy. Ale na siońnia taki varyjant hučyć dosyć nierealistyčna. Na vašu dumku, heta moža źmianicca? Ź jakich pryčyn?
— A ŭ nas usio apošnim časam, što tyčycca Rasiei, spačatku hučyć «dosyć nierealistyčna», a potym akazvajecca samaj što ni na jość realnaściu. Uvarvańnie Rasiei ŭ Hruziju ŭ 2008 hodzie hodam raniej nie zdavałasia realistyčnym. Uvarvańnie Rasiei va Ŭkrainu ŭ 2014 hodzie ŭ 2013-m taksama nie zdavałasia realistyčnym. I ŭžo tym bolš nikomu nie zdavałasia realistyčnaj poŭnamaštabnaja vajna Rasiei suprać Ukrainy ŭ lutym 2022 hodu. Ciapier ža ŭsio heta zadniaj dataj zdajecca vielmi realistyčnym i navat čakanym raźvićciom padziej, pahadziciesia.
Ja svoj pieršy artykuł pad nazvaj «Treciaja suśvietnaja» apublikavaŭ praz dva dni paśla ŭvarvańnia Rasiei ŭ Krym u sakaviku 2014 hodu. A knihu pad nazvaj «Treciaja suśvietnaja: bitva za Ŭkrainu» vydaŭ u Kijevie ŭ 2015 hodzie, i pisaŭ tam, što ŭvarvańnie Rasiei va Ŭkrainu niepaźbiežna adbudziecca, pryčym ź Biełarusi. U 2015 heta amal nikomu nie zdavałasia realistyčnym scenarom. I navat u lutym 2022 hodu, pierad uvarvańniem, vielmi mnohija (nia budziem pieraličvać proźviščy) viadomyja eksperty śćviardžali, što ŭvarvańnia nia budzie i što jano niemahčymaje, tamu što «nierealistyčnaje».
Vajennuju ahresiju suprać Biełarusi ažyćciaviła ŭ 2020—2021 hodzie Rasieja, kali akupavała hetuju nievialikuju ŭschodnieeŭrapiejskuju krainu, jakaja zručna miažuje adrazu ź niekalkimi inšymi ŭschodnieeŭrapiejskimi dziaržavami. Ciapier havorka idzie pra vyzvalenčuju misiju dziela deakupacyi Biełarusi, a nie pra «vajennuju ahresiju suprać biełaruskaj ułady». Zakonnaja biełaruskaja ŭłada znachodzicca ciapier za miažoj, a apazycyja — za miažoj ci ŭ biełaruskich turmach.
Havorka idzie pra toje, kab ahulnymi namahańniami dapamahčy biełarusam zrynuć dyktatara i jahony režym i adnavić u Biełarusi demakratyčnuju systemu kiravańnia dziaržavaj, adnačasova vyzvalajučy Biełaruś z-pad rasiejskaj akupacyi i likvidujučy novuju pahrozu — jadziernaj ataki Rasiei pa Ŭschodniaj Eŭropie z terytoryi Biełarusi. Ale nijakaha inšaha rašeńnia ŭźnikłaj jadziernaj prablemy, akramia zrynańnia režymu Łukašenki i adnaŭleńnia demakratyi ŭ Biełarusi, nasamreč niama. Usie astatnija rašeńni buduć mieć katastrafičnyja nastupstvy dla Eŭropy. Intervencyja ŭ Biełaruś siłami sajuźnikaŭ — samy chutki i samy biaskroŭny sposab zaviaršyć raspačatuju vajnu i spynić rasiejskuju ahresiju.
— Vy ličycie, što nijaki varyjant handlu z Łukašenkam užo niemahčymy? Niama takoj prapanovy, ad jakoj jon «nia zmoža admovicca»? Čamu? Tamu što heta ŭsio toj ža Łukašenka, ci tamu što jon zaraz prosta zanadta zaležny ad Rasiei i ŭžo ničoha nie vyrašaje — va ŭsiakim razie, u takich surjoznych pytańniach?
— My ŭžo pierajšli tyja miežy, dzie mahčymyja byli tarhi i pieramovy. Nia moža zaraz być nijakich tarhoŭ ni z Pucinym, ni z Łukašenkam. Z Pucinym pieramovaŭ nia moža być, tamu što jon vajenny złačynca, jaki znachodzicca pad mižnarodnym ordaram na aryšt. Z Łukašenkam — tamu što niama bolš takoha dziaržaŭnaha dziejača ci navat dyktatara Łukašenki. Jość dziaržaŭny złačynca — zdradnik biełaruskaha narodu, pravakatar i zdradnik, hatovy zahubić Biełaruś u intaresach Pucina (navat nie Rasiei, tamu što ŭsio, što robić Pucin, robicca na škodu intaresam Rasiei, a mienavita ŭ intaresach Pucina).
Bo ŭdaram u adkaz Biełaruś budzie źmieciena ź ziamli, z usimi nastupstvami. Ale, jak my bačym, Łukašenku heta nie turbuje. Źviarnicie ŭvahu: abmiarkoŭvajecca naniasieńnie jadziernaha ŭdaru pa Polščy i Litvie i nie abmiarkoŭvajecca — naohuł nikim — zvarotnaja reakcyja krain NATO. Jak možna sabie ŭjavić takoje planavańnie vajennaj aperacyi, kali da ŭsiaho hetaha Łukašenka maje choć niejkaje dačynieńnie jak kiraŭnik Biełarusi?
— Sproba adchilić Łukašenku vajennym šlacham moža vyklikać dosyć rezkija dziejańni z boku Rasiei. Toje, što jany mohuć pasłać svaje vojski na abaronu Łukašenki — hetaha ŭžo mała chto baicca, uličvajučy dośvied rasiejska-ŭkrainskaj vajny. Ale chiba Maskva nia moža nanieści jadzierny ŭdar pa tych dziaržavach, jakija pačnuć pravodzić vajennuju aperacyju suprać Łukašenki? Mahčyma, heta i budzie ich strymlivać ad rezkich dziejańniaŭ suprać Łukašenki?
— Kali b Rasieja hatovaja była nanieści jadzierny ŭdar pa Eŭropie i ZŠA (i atrymać zvarotnyja ŭdary), jana b heta ŭžo zrabiła. Kali b Rasieja hatovaja była ŭvarvacca vojskami va Ŭschodniuju Eŭropu, jana b heta ŭžo zrabiła. Rasiei nie patrabujecca pasyłać vojski na abaronu Łukašenki — hetyja vojski ŭžo tam, jak minimum z 2020—2021 hadoŭ. Ci hatovaja Rasieja vajavać z vojskami NATO ŭ Biełarusi? Pa tym, jak rasiejskija vojski vajujuć va Ŭkrainie, my viedajem, što nie hatovaja.
Ci budzie biełaruskaje vojska vajavać na baku Pucina suprać vojskaŭ NATO ŭ Biełarusi? Nia budzie, tamu što ŭ avanhardzie hetych vojskaŭ buduć biełaruskija złučeńni, jakija ŭžo vajujuć va Ŭkrainie na baku USU z rasiejskimi akupantami. Ci dastatkova dla zrynańnia režymu Łukašenki i adnaŭleńnia demakratyi ŭ Biełarusi zadziejničać tolki biełaruskija złučeńni «pałku Kalinoŭskaha»? Niedastatkova. Patrebna jašče i padtrymka armii Ŭkrainy, a bolš nadziejna — kali jašče i padtrymka vojskaŭ Litvy i Polščy, jakija źjaŭlajucca častkaj vojskaŭ NATO.
I ja b addaŭ pieravahu tamu, kab vajennaja aperacyja pa vyzvaleńni Biełarusi była zavieršana da 1 lipienia 2023 hodu. Bo nie paźniej jak u vieraśni 2023 hodu Pucin planuje nanieści pa Ŭschodniaj Eŭropie ź Biełarusi jadzierny ŭdar. Choć, viadoma ž, dla mnohich hety scenar, jak vy zhadali, «hučyć dosyć nierealistyčna». Ale, kali heta ŭsio «zahučyć realistyčna», budzie ŭžo pozna.
Što tyčycca jadziernaha ŭdaru Rasiei pa Eŭropie ŭ vypadku ŭvarvańnia vojskaŭ sajuźnikaŭ u Biełaruś, to jon niemahčymy z tych ža farmalnych pryčyn, ź jakich niemahčymy adkaz NATO pa terytoryi Rasiejskaj Federacyi ŭ vypadku naniasieńnia jadziernych udaraŭ pa Eŭropie ź Biełarusi. Pucin tamu i nie aneksavaŭ Biełaruś usie hetyja hady, kab možna było mieć jaje jak niezaležny bufer na pačatkovym etapie vajny z Zachadam, kali Rasieja vykarystoŭvaje terytoryju Biełarusi dla viadzieńnia vajennych dziejańniaŭ, a Zachad praciahvaje ličyć Biełaruś niezaležnaj dziaržavaj i nie parušaje jaje «cełasnaści».
Čytajcie taksama:
«Z dapamohaj «jadziernaj dubinki» Pucin choča pakazać usiamu śvietu, što impieryja viarnułasia»
