Jak u 2020 hodzie sami siłaviki zastrašvali čynoŭnikaŭ ad imia pratestoŭcaŭ
Prapahandysty ŭ 2020 hodzie raspaviadali žudziki ab tym, što pratestoŭcy pahražajuć raspravami siemjam deputataŭ, pišuć abrazy siemjam siłavikoŭ, navat što syna Alaksandra Łukašenki chočuć vykraści i pasadzić u sklep. Jak vyjaviłasia, sami siłaviki takim čynam davodzili: «Łukašenka abo śmierć». Inicyjatyvy BELPOL, BYPOL i «Kibierpartyzany» pieradali «Biełsatu» dakumienty z bazaŭ kryminalnaha vyšuku, numary telefonaŭ, ź jakich rassyłalisia pahrozy, i zapisy pierachoplenych razmovaŭ.
U kancy žniŭnia 2020 hoda ŭ Biełarusi praciahvalisia mirnyja akcyi pratestu, choć na toj momant izalatary ŭžo byli pierapoŭnienyja pratestoŭcami, bolšaść jakich prajšli praź źbićcio i katavańni. Žorstkaść siłavikoŭ była nieprymalnaja navat dla niekatorych vincikaŭ łukašenkaŭskaj sistemy. Asobnyja vykazvajucca suprać hvałtu.
«Śpiecsłužby Łukašenki, a moža, Apieratyŭna-analityčny centr, praanalizavali situacyju, jakaja adbyvałasia ŭ hramadstvie i siarod čynavienstva ŭ tym liku, — raskazvaje kiraŭnik BYPOL Alaksandr Azaraŭ. — I jany ŭbačyli pahrozu, što čynoŭniki mohuć pierajści na bok naroda. I tamu byŭ dadzieny ŭkaz zapałochać čynoŭnikaŭ».
U sacyjalnych sietkach siłavikoŭ i na prapahandysckich telekanałach adnu za druhoju źmiaščali viestki pra ahresiju z boku pratestoŭcaŭ u dačynieńni słužbovych asobaŭ. Tak, 30 žniŭnia ŭ prahramie «Panarama» prahučała: «Zamiežnymi centrami z Polščy i Čechii praz asobnych čalcoŭ tak zvanaj Kaardynacyjnaj rady, a taksama praz šerah Telegram-kanałaŭ u ciapierašni čas ździajśniajecca najmacniejšy cisk i na deputacki korpus».
Dniom raniej z numaru mabilnaha apieratara «A1», zarehistravanaha ŭ toj samy dzień, nieviadomyja razasłali 59 SMS-paviedamleńniaŭ z pahrozami na adras deputataŭ, vysokapastaŭlenych supracoŭnikaŭ milicyi, sudździaŭ i čynoŭnikaŭ z usioj Biełarusi. Z zajavaju na pahrozy ŭ milicyju pieršym źviarnuŭsia eks-major milicyi, staršynia Lelčyckaha rajvykankama Siarhiej Kasinski. U daviedcy pa jahonaj kryminalnaj spravie № 20124150135 (č. 1 art. 366 KK RB) bačym:
«Abaniencki numar +375299439853 zarehistravany 29.08.2020 u adździele prodažaŭ RUP «Biełpošta» ŭ budynku Mienskaha čyhunačnaha vakzału na imia Kuryłoviča Alaksandra Siarhiejeviča, 13.06.1971 h. n., nie pracuje, nie sudzimy, złoŭžyvaje śpirtovymi napojami. Pry vyvučeńni kamieraŭ videanazirańnia čyhunačnaha vakzału, ustanoŭlena, što sumiesna z Kuryłovičam A. S. znachodziŭsia Anajeŭ Akmyrat, 15.12.1962 h. n.».
Užo 8 vieraśnia ŭ Hałoŭnym upraŭleńni kryminalnaha vyšuku dapytali na palihrafie Kuryłoviča i Anajeva, jakija rehistravali numar. Mužčynaŭ pakinuli na voli. Praz tydzień, 16 vieraśnia, Ministerstva ŭnutranych spravaŭ arhanizavała bryfinh pa supraćdziejańni hvałtu i pahrozaŭ u dačynieńni dziaržsłužboŭcaŭ.
«My zajmajemsia ŭžo sotniami materyjałaŭ daśledčych pravierak i zabiaśpiečvajem apieratyŭnaje supravadžeńnie pa sotniach kryminalnych spravaŭ, uzbudžanych pa padobnych faktach, — raspaviadaŭ tady namieśnik ministra ŭnutranych spravaŭ Hienadź Kazakievič. — Biezumoŭna, heta prablema, i hetaja prablema nabyvaje taki ŭžo nacyjanalny charaktar».
«Ja nie zajzdrošču tym marhinałam, jakija advažacca sunucca da tych čalcoŭ našych siemjaŭ i da našych supracoŭnikaŭ… mała im nie zdasca, — pahražaŭ načalnik Hałoŭnaha ŭpraŭleńnia ŭłasnaj biaśpieki MUS Andrej Paršyn. — Adrazu vas papiaredžvaju: padumajcie ab svaim zdaroŭi, što budzie z vami, kali vy aśmieliciesia zakranuć kahości z čalcoŭ našych siemjaŭ».
Praź niekalki miesiacaŭ kryminalnyja spravy ab pahrozach i «chulihanstvie» ŭ dačynieńni da abaroncaŭ režymu pačali ručajami ściakacca ŭ Śledčy kamitet. U tym liku i spravy, datyčnymi da jakich prachodzili ŭžo dapytanyja Anajeŭ i Kuryłovič, a taksama plamieńnik apošniaha Uładzimir Citaraŭ.
Abjadnoŭvaje mužčynaŭ, što ŭ 2020 hodzie jany nie mieli aficyjnaj pracy, a raniej pracavali rabočymi ŭ budaŭničym siektary. Što nie zvyčajna, dyk heta kolkaść sim-kartak, jakija rehistravali na svaje staryja i novyja pašparty. U pieryjad 2015—2020 hadoŭ Anajeŭ mieŭ 260 «simak», Kuryłovič — 43 i Citaraŭ — 14.
«Tut mahčyma, što hetyja hramadzianie byli na suviazi z peŭnymi apieratyŭnikami, — dapuskaje pradstaŭnik BELPOL Uładzimir Žyhar. — To bok, stajali na kantakcie ź milicyjaj. I pad kožnuju peŭnuju raspracoŭku, mahčyma, pad kožnuju kankretnuju spravu abo peŭnaje zadańnie jany rabili hetuju sim-kartu».
Handlary sim-kartami ŭžo paśla dopytu zaśviacilisia ŭ jašče adnoj kryminalnaj spravie. Nieviadomyja zakinuli piać kaktejlaŭ Mołatava na ŭčastak siabruka Alaksandra Łukašenki — deputata Uładzimira Kanaplova, jaki ačolvaje Biełaruskuju fiederacyju handbołu. Susiedka Kanaplova ŭ elitnym Aziornym zavułku — Iryna Abielskaja, maci Mikałaja Łukašenki. Blizkija da cieła dyktatara chočuć chutkaha raskryćcia złačynstva.
Maksim Śviryd, jaki ačolvaŭ kryminalny vyšuk, zaviaraŭ, što vypracavaŭ efiektyŭnuju formu abarony dziaržaŭnych słužboŭcaŭ. Jak Maksim Alaksandravič kansalidavaŭsia sa Śledčym kamitetam — pačujem u atrymanych ad «Kibierpartyzanaŭ» prasłuchoŭvańniach telefonnych razmovaŭ jaho z Natallaj Laŭčonak, namieśnicaj načalnika Centralnaha rajonnaha adździeła SK pa Miensku.
Maksim Śviryd, były načalnik kryminalnaha vyšuku. Biełaruś. 2018 hod. Fota: Pravo.by
Laŭčonak: Maksim Alaksandravič, mnie ŭsia respublika skinuła spravy. Karajeva złučeńnia z deputatam. Na materyjałach spravy jość videa, «pieršamajcy» hetym zajmalisia, ale ŭ nas nichto nie prabiŭ. Vyjavili, što ŭvohule voś hetaja sprava pierasiakajecca… Adnamu deputatu nakiroŭvali paviedamleńni z dvuch numaroŭ. Adzin numar traplaje pad Karajevym [tahačasnym ministram unutranych spravaŭ, — zaŭv. «Biełsat»], druhi numar…
Śviryd: Nataša, ja tabie… Nu, heta nie telefonnaja razmova! Ja da ciabie pryjedu, raskažu. Tam asoby vyjaŭlenyja, ja viedaju hetych ludziej. Nie telefonnaja razmova. Ja tabie potym raskažu.
Laŭčonak: Dobra. Bo my, pachodu, na ich taksama vyjšli. Ja chacieła pieratrusy sankcyjanavać.
Śviryd: Nu pačakaj, nie śpiašajsia. Ja da ciabie padjedu na hetym tydni, pahavorym. Nie treba ničoha tam pakul sankcyjanavać.
Čujem, što ŭ śpisie «achviaraŭ» pahrozaŭ byŭ tahačasny ministr unutranych spravaŭ Juryj Karajeŭ. I što śledčym nie ŭdałosia «prabić adnaho videa». Ale hałoŭnaje, što kiraŭnik kryminalnaha vyšuku viedaje fihurantaŭ i strymlivaje śledčyja dziejańni z pryčyny, jakuju choča pakinuć u tajamnicy.
Čarhovaja razmova Śviryda i Laŭčonak datavanaja 3 sakavika 2021 hoda.
Laŭčonak: Maksim Alaksandravič, mnie ruki zusim vykručvajuć…
Śviryd: Što zdaryłasia?
Laŭčonak: Dy z našaj voś hetaj spravaj… Jak chutčej jaho na sud nakiravać, tamu što…
Śviryd: A jak… da kaho ŭ sud nakiravać? Tamsama niama fihurantaŭ.
Laŭčonak: Dakładna niama?
Śviryd: [śmiajecca] A chto tabie, skažy, chto hetaje pytańnie zadaje tabie, kab u mianie było razumieńnie.
Laŭčonak: Hetaja sprava staić na kantroli ŭ Aziemšy (Siarhiej Aziemša — namieśnik staršyni Śledčaha kamitetu, — zaŭv. «Biełsat».)
Śviryd: U Aziemšy? Ja z Kazakievičam pierahavaru. Ja dumaju, što jany na hetuju temu pahavorać.
Natalla Laŭčonak nahadała numar spravy 20121091256, zaviedzienaj pavodle art.364 KK RB — «Hvałt ci pahrozy hvałtam u dačynieńni supracoŭnikaŭ milicyi», da jakoj dałučyli jašče 9 spravaŭ.
Śviryd: Dzieviać spravaŭ? Dobra. Ja Kazakieviča siońnia-zaŭtra dahavaru. To bok, u Aziemšy na kantroli, tak?
Laŭčonak: Tak, jano ŭ Aziemšy na kantroli i na kantroli ŭ nas u HUPK [Hałoŭnaje ŭpraŭleńnie pracesualnaha kantrolu Śledčaha Kamiteta, — zaŭv. «Biełsat».]. Voś u HUPK u nas Amieljaniuk, jon uvieś čas hetuju spravu tuzaje. Admianiaje tam kuču ŭsiaho…
Śviryd: Dobra, Natalla, ja dakładu. Tam budziem rehulavać hetaje pytańnie.
Laŭčonak: Nu, tamu što ja b ź vialikim zadavalnieńniem nakiravała b u sud.
Śviryd: [śmiajecca] Nie, nie nakirujem my jaho ŭ sud. Nie nakirujem. Jość tam peŭnyja momanty, tamu naŭrad ci my jaho ŭ sud nakirujem.
Laŭčonak: Vy mianie chvalujecie.
Śviryd: Nu, Natalla, heta ŭ dziaržaŭnych intaresach.
Laŭčonak: Nu, kali ŭ dziaržaŭnych, tady zhodnaja…
Śviryd: Heta nie ŭ čyichści asabistych, heta ŭ dziaržaŭnych intaresach.
Laŭčonak: Ach tak! Tady tak…
Śviryd: Dobra.
Pavodle słoŭ Azarava, heta aznačaje, što Śviryd viedaŭ, chto rabiŭ telefanavańni. Imavierna, jany rabilisia ź jahonaha viedama. Ale ŭ praktycy Azarava takim zajmalisia pradstaŭniki Kamitetu dziaržaŭnaj biaśpieki, a nie kryminalnaha vyšuku. Supracoŭniki KDB sami rabili padobnyja telefanavańni abo šukali ludziej, jakija rabili b telefanavańni.
Žyhar tłumačyć, što takim čynam «padlivali masła ŭ ahoń», kab raźviazać sabie ruki dla bolš žorstkich represijaŭ, jakija vychodzili za ramki zakonu. Ale ž na sudzie trojca «simkavych mahnataŭ» mahła b zajavić, što heta rabiła milicyja.
«Režymaachoŭnyja orhany rabili taksama fiktyŭnyja pravakatarskija spravy, — zhadvaje kolišni supracoŭnik kafiedry kryminalistyki Biełaruskaha dziaržaŭnaha ŭniviersitetu Jarasłaŭ Kot. — Spravy, jakich nasamreč nie adbyvałasia, ci takich, jakija jany zładzili sami. A potym sadzili kahości za kraty. Heta dla ich narmalnaja tema. I z hetym čas ad času dyktatura zaŭždy pracuje, kali jany šukajuć niejkich ahresaraŭ, niejkich vorahaŭ i hetak dalej».
Bazy kryminalnych spravaŭ, zdabytyja Kibierpartyzanami i BYPOL, abryvajucca na siaredzinie 2021 hoda. Tamu nie viadoma, ci hetaja kankretnaja sprava dajšła da suda. Z dasiažnaj častki śledstva bačym tolki, što spravy šmatkroć uznaŭlali i prypyniali zhodna artykułami 250 i 246 Kryminalna-pracesualnaha kodeksu: «Nieździajśnieńnie padazravanymi abo abvinavačanymi taho praduhledžanaha kryminalnym zakonam dziejańnia, jakoje vysoŭvałasia ŭ padazreńni abo abvinavačvańni» i «Nie ŭstanoŭlenyja asoby, jakija padlahajuć pryciahnieńniu ŭ jakaści abvinavačanaha».
Azaraŭ razvažaje: kali b dajšła, heta była b vielmi hučnaja sprava, pra jakuju raskazvali b dziaržaŭnyja i niezaležnyja miedyja, fihurantaŭ pryznali b palityčnymi źniavolenymi… Ale pra spravu nie było čuvać.
Žurnalisty dazvanilisia da adkaznaj za vyniki śledstva Natalli Laŭčonak. Kali dajšło da kankretnych pytańniaŭ, Natalla Hienadździeŭna razhubiłasia:
«Biełsat»: Vy sa Śvirydam zamiali spravu. Jon telefanavaŭ vam i prasiŭ nie pieradavać spravu ŭ sud.
Laŭčonak: U mianie takoje ŭražańnie, što vy ŭvohule nie tudy patrapili.
«Biełsat»: Natalla Hienadzieŭna Laŭčonak, ja patrapiła pravilna. Ja čuła ŭsie vašyja razmovy z Maksimam Śvirydam, kali vy čakali jaho ŭ hości, i jon spačatku nie pryjechaŭ. I ŭhavorvaŭ vas nie pieradavać spravu ŭ sud, tamu što i fihuranty niapravilnyja, i jon ich viedaje, i heta nie telefonnaja razmova, i heta pytańnie dziaržaŭnaj biaśpieki… i vy nie pieradali ŭ vyniku hetuju spravu ŭ sud.
Laŭčonak: [maŭčyć]
Dazvanilisia i da Alaksandra Kuryłoviča, z numaroŭ jakoha ažyćciaŭlalisia rassyłki.
«Biełsat»: Nie zdahadvajeciesia, pavodle jakoj spravy Vas mohuć vyklikać?
Kuryłovič: Zdajecca, mnie ŭžo zdavałasia, što tam razabralisia z hetym. A tut raptam adkul nie vaźmisia. […] Mnie zdajecca, ja byccam by ŭžo nie pry spravach. Mnie ž užo nibyta skazali, što ŭžo ŭsio ŭ paradku. Usich znajšli hetych kieksaŭ, jakija byli ŭ hetaj spravie datyčnyja i ŭsio astatniaje.
Čytajcie taksama:
«Rezidencyja «Uschod» — samy vialiki chabar Łukašenku». «Biełpoł» pravioŭ novaje rasśledavańnie
Biełaruskija chakiery dapamahajuć rasijskim śpiecsłužbam vieści kibierataki na Ukrainu
