Nie buduć prymacca nastupnyja vykazvańni (praviły, sfarmulavanyja ŭ 2018 hodzie)
- Kamienty, jakija ŭtrymlivajuć nienarmatyŭnuju leksiku i nieprystojnaści.
- Kamienty, jakija ŭtrymlivajuć turemny žarhon.
- Kamienty, što ŭtrymlivajuć mižnacyjanalnyja, mižrelihijnyja dy inšyja vypady, taksama tyja, u jakich ź niehatyvam padkreślivajecca pachodžańnie ci nacyjanalnyja tradycyi, u jakich zamiest samanazovaŭ nacyj vykarystoŭvajucca mianuški (bulbašy, maskali, chachły, śviadomyja, rahuli, pšeki, vatniki i h.d.).
- Kamienty, jakija staviać pad sumnieŭ prava biełarusaŭ na ŭłasnuju kulturu, movu, dziaržavu, a taksama ksienafobskija kamientary.
- Kamienty, u jakich vykazvajecca radaść z nahody zaviedama trahičnych padziej: śmierciaŭ, avaryj, katastrof.
- Kamienty, u jakich pierakručvajucca, abyhryvajucca imiony i proźviščy.
- Kamientary, jakija ŭtrymlivajuć zaŭvahi pra fizičnyja niedachopy ludziej — krytykujcie ŭčynki, a nie vyhlad (atłuścieły, pierakošanaja i h.d.).
- Kamienty, jakija ŭtrymlivajuć zakliki da hvałtu ci samasudu.
- Kamienty, jakija ŭtrymlivajuć paraŭnańni ludziej ci arhanizacyj z nacystami.
- Kamienty, jakija ŭtrymlivajuć dadumki pra intymnaje žyćcio hierojaŭ publikacyi.
- Kamienty, u jakich pravodzicca paraŭnańnie ludziej z žyviołami, jakija zaviedama majuć niehatyŭnuju kanatacyju: arłom nazyvać možna, šakałam ci baranam — nie.
- Kamienty, u jakich ludziej nazyvajuć złačyncami, pakul heta nie dakazana sudom.
- Naŭprostavyja i inšaskazalnyja pažadańni śmierci, pakutaŭ ci fizičnych kalectvaŭ.
- Kamienty, u jakich abjekty, źjavy ci ŭčynki paraŭnoŭvajucca z pracesami čałaviečaj fizijałohii, dzie jość usiakija analnyja i fiekalnyja asacyjacyi.
- Kamienty, skiravanyja suprać «Našaj Nivy» ci asoby aŭtara. Aceńvajcie artykuł, a nie aŭtara.
- Biessensoŭnyja kamienty, fłud, spam.
- Nieapraŭdana doŭhija kamienty ci cytavańni. Jany mohuć vydalacca prosta tamu, što maderataru niama kali ich vyčytvać.
- Rekłamnyja paviedamleńni i kamienty, jakija staviać svajoj metaj tolki rekłamu tych ci inšych pierson, arhanizacyj, partyj, ruchaŭ. Hipierspasyłki na inšyja sajty (my, jak praviła, nie majem mahčymaści praviarać, što tam).
- Kamienty, jakija ŭtrymlivajuć asabistuju infarmacyju (adrasy, telefony, inšyja kantaktnyja źviestki).
- Sprečki z maderatarami, parady i abmierkavańnie rašeńniaŭ maderataraŭ.
- Apošniaje i samaje hałoŭnaje. Maderatar adciapier budzie mieć prava vydalać kamienty subjektyŭna, prosta za brudny, bieskulturny ton.
Bolš padrabiaznyja praviły kamientavańnia, sfarmulavanyja ŭ 2004 hodzie
1. Słoŭnik.
1.1 Aŭtar — tut: asoba, jakaja dasyłaje svoj kamentar redaktaru dla publikacyi.
1.2. Redaktar — tut: asoby, jakija prymajuć vašyja kamentary, prahladajuć ich i prymajuć rašeńnie pra ich publikacyju.
1.3. Tema — tema, albo temy, prablemy, pytańni, zakranutyja ŭ artykule, jaki kamentuje aŭtar.
1.4. Dopis — tekst, nakiravany aŭtaram u jakaści kamentaru da artykułu.
2. Dopis
2.1. Usie dopisy adlustroŭvajuć mierkavańnie ichnych aŭtaraŭ.
2.2. Redakcyja nie niasie adkaznaści za źmiest dopisaŭ.
2.3. Budźcie dobrazyčlivymi
2.3.1. Budźcie vietlivymi j dobrazyčlivymi, navat kali vas pravakujuć na hrubijanstva. Kali vy ličycie peŭny dopis pravakacyjnym, paviedamicie pra heta redaktaru.
2.3.2. Nie hrubijancie, nie chamicie, nie abražajcie, nia łajciesia. Pilnujciesia praviłaŭ sumlennaha viadzieńnia dyskusii.
2.3.3. Navat kali dopis biez farmalnych parušeńniaŭ, ale hruby pa tonie, jon moža skaračacca abo nie źmiaščacca redaktaram.
2.3.4. Starajciesia ŭnikać kamentaroŭ u zahadnym ładzie. Svaju pazycyju, paradu, niazhodu i h.d. vykładajcie arhumentavana i pavažliva.
2.3.5. Unikajcie kateharyčnaści. Kali dopis hruntujecca na vašym ułasnym dośviedzie albo asabistym mierkavańni, nie zabudźciesia heta paznačyć.
2.3.6. Starajciesia być piśmiennymi. Dopisy z hramatyčnymi, artahrafičnymi, syntaksyčnymi pamyłkami, jakija abciažarvajuć usprymańnie tekstu, za vyniatkam vyraznaj stylizacyi, trasianki, mohuć być nie pryniatyja da publikacyi.
2.3.7. Staŭciesia da surazmoŭcaŭ pavažliva, nie pierakručvajcie ichnych słovaŭ.
2.3.8. Kali zaŭvažycie artahrafičnyja pamyłki ŭ svajho surazmoŭcy, ustrymajciesia ich vypraŭlać. Heta nie paspryjaje dobrazyčlivaści dyskusii j adviadzie ad temy. Vašaja pravilnaja mova jość najlepšym prykładam dla inšych być piśmiennymi.
2.3.9. Pavažajcie vybar movy i hrafiki surazmoŭcy — łacinki abo kirylicy. Kali ŭsio ž niešta zastajecca niezrazumiełym, hladzicie p. 5.
2.4. Jak heta pracuje
2.4.1. Kamentary raźmiaščajucca paśla prahladu redaktaram sajtu. Prahlad redaktaram sajtu nia ciahnie za saboj jakoj-kolviek adkaznaści redaktara i redakcyi za źmiest kamentaroŭ.
2.4.2. Archivu vydalenych dopisaŭ nie isnuje. Kali vy ličycie, što vaš kankretny dopis nia byŭ źmieščany niespraviadliva, pryviadzicie jaho ŭ svaim liście redaktaru całkam i abhruntujcie svaju pazycyju.
2.4.3. Dopisy ŭ błohach prymajucca redaktaram, ale na prośbu aŭtara błohavaha zapisu mohuć być vydalenyja z tłumačeńniem abo biez tłumačeńnia pryčyny. Akramia taho, aŭtar błohavaha zapisu, biez uvahi na hetyja rekamendacyi, moža zabaranić kamentavańnie z ułasnaje voli, pra što paviedamlajecca redaktaram abo aŭtaram asobnym dopisam. Pa žadańni aŭtara błohavaha zapisu mohuć prymacca dopisy, jakija nie adpaviadajuć rekamendacyjam 2.5.1, 2.5.2, 2.6.1.
2.4.4. Kali vy chočacie, kab na sajcie «Našaj Nivy» była abmierkavanaja vašaja tema, napišycie pra jaje cikavy artykuł u rubryku «Narodnyja naviny»!
2.5. Spasyłki
Hipierspasyłki na inšyja internet-partały nie prymajucca.
2.6. Kali łaska, nia varta
2.6.1. listavacca ź inšymi aŭtarami ŭ režymie dyjalohu, małacikavaha inšym čytačam;
2.6.2. raskryvać mianuški i pseŭdanimy, u tym liku častkova ci ŭskosna, paviedamlać inšuju pryvatnuju i słužbovuju infarmacyju;
2.6.3. drabnić dopis na niekalki kavałkaŭ, lepš vykazacca adrazu. Dasyłańnie niekalkich dopisaŭ zapar usprymajecca jak «padniaćcio temy», što ličycca zabaronienym pryjomam viadzieńnia dyskusij, a takija dopisy vydalajucca.
Nia varta raźmiaščać
2.6.4.1. vykazvańni abo zapyty nie pa temie artykułu,
2.6.4.2. u tym liku nakont dziejańniaŭ redaktara (dla hetaha źviartajciesia na e-mail);
2.6.5. dopisy reklamnaha źmiestu;
2.6.6. dadatkovuju paŭtaralnuju infarmacyju pad svaim dopisam, naprykład: podpis, deviz, ulubionaje vysłoŭje, spasyłku, inšy nabor symbalaŭ — adrekamendujciesia ŭ poli «imia», hetaha dastatkova;
2.6.7. adzin i toj samy dopis u niekalkich abmierkavańniach;
2.6.8. dopisy, jakija parušajuć zakony, abo zaklikajuć da ich parušeńnia;
2.6.9. biessensoŭnyja, nieinfarmacyjnyja dopisy;
2.6.10.1. chłuśniu,
2.6.10.2. paklop,
2.6.10.3. biazdokaznyja abvinavačańni,
2.6.10.4. asabistyja vypady;
2.6.11. dopisy, jakija pravakujuć na parušeńnie praviłaŭ dobrazyčlivaj dyskusii i hetych rekamendacyj;
2.6.12. dopisy na niesłavianskich movach, aproč anhielskaj, z pryčyny ŭskładnieńnia maderacyi, aproč vypadkaŭ, kali padobnyja dopisy praduhledžanyja źmiestam dyskusii. U takich vypadkach musova pryvodzić pierakład vyrazu. Jak praviła, heta nia tyčycca abmierkavańnia anhłamoŭnych artykułaŭ u błohavych zapisach. Pažadana pryvodzić pierakład vyrazu abo asobnych słoŭ taksama ź inšych słavianskich moŭ, kali surazmoŭca, jaki zacikaŭleny ŭ dyskusii, nia zmoža ŭziać u joj paŭnavartasnaha ŭdziełu praź nierazumieńnie vykazvańnia. Jak praviła, heta nia tyčycca ŭschodniesłavianskich moŭ, a taksama ŭsprymańnia łacinki i kirylicy (hł. p.5).
Nia śled złoŭžyvać
2.6.13. vialikimi litarami;
2.6.14. šmatrazovym paŭtareńniem znakaŭ prypynku, u pryvatnaści «?», «…», «!», šmatsymbalnymi azdobami;
2.6.15. zbytkoŭnym cytavańniem;
2.6.16. paŭtareńniem, pierafrazavańniem adnoj i toj samaj dumki.
3. Aŭtar
3.1. Adkaznaść
3.1.1. Aŭtar całkam adkazvaje za svaje słovy, za ŭvieś źmiest dopisu, praŭdzivaść pryviedzienych u im faktaŭ, a taksama za datrymańnie zakanadaŭstva. Aŭtar abo čytač, jaki ličyć, što peŭny dopis supiarečyć zakanadaŭstvu, raskryvaje kamercyjnuju tajamnicu albo zdolny ŭčynić škodu fizyčnym albo jurydyčnym asobam, moža paviedamić pra heta na adras [email protected], albo źmiaścić kamentar pra heta ŭ tym samym abmierkavańni.
3.1.2. Pry raźmiaščeńni dopisu jahony aŭtar pahadžajecca na vykarystańnie dopisu redakcyjaj u svaich patrebach.
3.1.3. Aŭtar maje prava vieści dyskusiju jak inkohnita, tak i pad ułasnym imiem. Paprakać aŭtara za viadzieńnie dyskusii ŭ luby sposab niamožna. Luboje abmierkavańnie mianuški aŭtara ŭvažajecca za parušeńnie rekamendacyj 2.6.1., 2.6.4., a takija dopisy buduć redahavacca abo vydalacca.
3.2. Mianuški
3.2.1. Nielha vykarystoŭvać raniej vykarystanuju inšym aŭtaram mianušku. Aŭtar, jaki byŭ vykarystaŭ mianušku raniej, moža źviarnucca da redaktara sajtu z prośbaj źmianić mianušku aŭtara, jaki vykarystaŭ jaje paźniej.
3.2.2. Aŭtar, jaki choča, kab jahonaja mianuška była zamacavanaja za im, moža paviedamić pra hetaje žadańnie ŭ liście advolnaj formy na adras [email protected] z temaj «nick_*mianuška*». Nastupnyja prośby adnosna mianuški treba dasyłać z taho samaha elektronnaha adrasu, inakš jany nia buduć razhladacca.
3.2.3. Nia buduć razhladacca pretenzii adnosna mianušak u vyhladzie ŭłasnych imionaŭ, symbalaŭ. Mahčymyja inšyja sprečnyja pytańni vyrašajucca praź listavańnie.
4. Redaktar
4.1. Redaktar sajtu nia robić jakich-kolviek ustavak u tekst dopisu, aproč słužbovych zaŭvah, jakija raźmiaščaje ŭ prastakutnych dužkach abo inšym sposabam pry ŭmovie vyraznaha raźmiežavańnia aŭtarskaha i redaktarskaha tekstu.
4.2. Słužbovyja zaŭvahi mohuć źmiaščacca asobnym dopisam.
4.3. Redaktar padpisvaje svaje słužbovyja zaŭvahi nazvaj pasady: «web», «ueb», «redaktar», abo inšym zrazumiełym sposabam.
4.4. Redaktar moža zakryć ci prypynić abmierkavańnie temy. Hetaje rašeńnie paviedamlajecca apošnim dopisam u abmierkavańni. Paźniej kamentary technična buduć atrymlivacca redaktaram, ale raźmiaščacca nia buduć da adkryćcia temy.
4.5. Dopisy, jakija parušajuć rekamendacyi, mohuć redahavacca abo vydalacca z tłumačeńniem abo biez tłumačeńnia pryčynaŭ.
4.6. Pry šmatkroć paŭtoranym parušeńni rekamendacyjaŭ mohuć vydalacca ŭsie dopisy aŭtara pad peŭnaj mianuškaj biez uvahi na ich źmiest, pra što redaktar paviedamlaje aŭtaru.
4.7. Redaktar maje prava spasyłacca na punkty hetych rekamendacyj dla tłumačeńnia svaich dziejańniaŭ z dopisami.
4.8. Redaktar maje prava ŭdzielničać u abmierkavańniach inkohnita ŭ jakaści pryvatnaj asoby.
Źviartajciesia da redaktara z zaŭvahami, skarhami, prapanovami, idejami na adras[email protected]. Nia buduć razhladacca listy, hrubyja svaim tonam, ultymatyŭnyja, biez arhumentacyi. Karystacca inšymi srodkami suviazi možna tolki z dazvołu redaktara.
Dapamožniki
Dla tych, chto choča pisać łacinkaj:
5.1. Raskładka klavijatury biełaruskaj łacinki: Belarusian (Latin) (Custom)
5.2. Raskładka klavijatury biełaruskaj łacinki: Belarusian (Latin) Programmers
Dla tych, chto choča čytać kirylicu łacinskimi litarami:
5.3. Prahrama dla kanvertavańnia tekstu z kirylicy ŭ łacinku
5.4. Kanvertavańnie tekstu z kirylicy ŭ łacinku onłajn
Dla tych, chto choča čytać łacinku kiryličnymi litarami:
5.5. Kanvertar z łacinki ŭ kirylicu i z kirylicu ŭ łacinku
Dla tych, chto piša nie z svajho kamputara, na jakim niama nivodnaj biełaruskaj raskładki:
5.6. Kiryłaca — pieršaja biełaruskaja onłajn-raskładka adnačasova łacinki i kirylicy.
5.7. Biełaruski online-tranślatar (translit-kirylica)
Dla tych, chto nia ŭsio zrazumieŭ:
5.8. Polska-biełaruski j biełaruska-polski słoŭnik
5.9. Biełaruska-rasiejski j rasiejska-biełaruski słŭnik
5.10.
Aŭtary:
- 5.1-5.4, 5.6 Zedlik;
- 5.5, 5.8 - Zolak;
- 5.9. - Elektronnaja Encyklapedyja;
- 5.7. - Litara.net.
6. Hetyja rekamendacyi mohuć źmianiacca i dapaŭniacca.
