U Miensku siabroŭskaje pasiedžańnie praviali deputaty Viarchoŭnaha Savieta Biełarusi CHII i CHIII sklikańnia, piša radyjo «Svaboda».
Sustreča prymierkavanaja da 25-hodździa pryniaćcia Kanstytucyi Respubliki Biełaruś.
- Viarchoŭny Saviet 12-ha sklikańnia — pieršy parlament u historyi niezaležnaj Respubliki Biełaruś. Upieršyniu ŭ Viarchoŭny Saviet prajšli apazycyjnyja deputaty. U vyniku była ŭtvoranaja apazycyjnaja frakcyja BNF z 26 deputataŭ.
- Viarchoŭny Saviet Respubliki Biełaruś 13-ha sklikańnia byŭ abrany ŭ 1995 hodzie i ličycca apošnim demakratyčnym parlamentam Biełarusi. Paŭnamoctvy Viarchoŭnaha Savietu byli spynienyja 27 listapada 1996 hodu paśla taho, jak Alaksandar Łukašenka padpisaŭ adpaviedny Zakon.
Na pasiedžańnie sabralisia blizu 50 eks-deputataŭ. U zali — Miečysłaŭ Hryb, Aleh Trusaŭ, Valancin Hołubieŭ, Lavon Barščeŭski, Alaksandar Sasnoŭ, Anatol Viarcinski, Vasil Šłyndzikaŭ, Josip Siaredzič, Ivan Hierasiuk, Lavon Dziejka, Stanisłaŭ Bahdankievič, Siarhiej Kalakin, Alaksandar Dabravolski, Siarhiej Antončyk, Lavon Zdanievič, Anatol Labiedźka, Siarhiej Zakońnikaŭ, Alaksandar Buchvostaŭ, Piotra Sadoŭski, Siarhiej Papkoŭ, inšyja.
Josip Siaredzič.
Siarhiej Antončyk.
Siarhiej Papkoŭ.
Miečysłaŭ Hryb: «Asnoŭny zakon prymaŭsia ciažka»
Z karotkim dakładam vystupiŭ eks-staršynia Viarchoŭnaha Savieta 12 sklikańnia Miečysłaŭ Hryb, jaki 15 sakavika 1994 hoda padpisaŭ pieršuju Kanstytucyju niezaležnaj Biełarusi.
Miečysłaŭ Hryb.
Miečysłaŭ Hryb zhadaŭ, što Viarchoŭny Saviet 12 sklikańnia pavinien byŭ składacca z 360 deputataŭ — 310 abiralisia pa mažarytarnaj systemie pa akruhach, 50 — pradstaŭniki hramadzkich arhanizacyi. Parlament tady byŭ vielmi strakaty i składaŭsia z sakrataroŭ CK, abkamaŭ, staršyniaŭ rajkavykankamaŭ, pradstaŭnikoŭ siłavych struktur, było tam 13 rabočych, 3 kałhaśniki, 3 śviatary. U žyvych sa składu Viarchoŭnaha Savieta 12 sklikańnia zastałosia 170 čałaviek.
«Asnoŭny zakon krainy prymaŭsia vielmi ciažka i składana — pa hłavach, pa raździełach, litaralna pa radkach — nieabchodna było, kab prahałasavali dźvie traciny deputataŭ. I mienavita Kanstytucyja ŭ redakcyi 1994 hoda była demakratyčnaj», — zaŭvažyŭ Hryb.
Zianon Paźniak: «Pahroza biełaruskaj niezaležnaści i suverenitetu z boku pucinskaj Rasiei realnaja i niebiaśpiečnaja»
Deputat Viarchoŭnaha Savieta 12 sklikańnia Siarhiej Papkoŭ začytaŭ zvarot Zianona Paźniaka, lidera frakcyi BNF u Viarchoŭnym Saviecie.
Paźniak adznačyŭ, što narod pazbaŭleny pravoŭ čužarodnaj uładaj. Jon pierakanany, što isnuje pahroza biełaruskaj niezaležnaści i suverenitetu z boku pucinskaj Rasiei
«Pahroza realnaja i niebiaśpiečnaja. Paśla ŭkrainskich padziejaŭ ja pastajanna zaklikaju biełarusaŭ rychtavacca da abarony svajoj krainy», — piša Zianon Paźniak. Na jaho dumku, što niezakonnaja damova ab Sajuznaj dziaržavie pavinna być skasavanaja tym, chto jaje padpisaŭ.
Valancin Hołubieŭ: «Na žal, nie raspracavanaje zakanadaŭstva pa realizacyi Asnoŭnaha zakonu»
Valancin Hołubieŭ.
Šerah vystupoŭcaŭ zaklikali nie pravakavać supraćstajańnie, a kansalidavać siły hramadztva.
Deputat Viarchoŭnaha Savieta 12 sklikańnia, prafesar-historyk Valancin Hołubieŭ zaŭvažyŭ, što Kanstytucyja — vialikaja kaštoŭnaść, i vielmi hanarycca, što maje dačynieńnie da jaje raspracoŭki i pryniaćcia.
«Ale palityki ŭ budučyni pavinny ŭličyć pamyłki, jakija byli zroblenyja nami. Asnova kanstytucyjnych norm i ŭ Kanstytucyi 1994 hoda, i z papraŭkami 1996 hoda — jana adna i taja ž. Źmieny adbylisia tolki ŭ arhanizacyi ŭłady i systemy dziaržaŭnaha kiravańnia. Na žal, nie raspracavanaje zakanadaŭstva pa realizacyi Asnoŭnaha zakonu — heta samaje hałoŭnaje. Pradeklaravać — heta vielmi mała. Da prykładu, u Kanstytucyi prapisana, što ŭsie palityčnyja partyi majuć roŭny dostup da srodkaŭ masavaj infarmacyi. Ale niama zakona ab realizacyi hetaha pałažeńnia. I jość masa takich inšych prykładaŭ», — kaža Valancin Hołubieŭ.
Anatol Labiedźka: «Ciapier dekrety, ukazy i navat telefonnaje prava vyšej za Kanstytucyju»
Anatol Labiedźka.
Deputat Viarchoŭnaha Savieta 12 i 13 sklikańniaŭ u svaim vystupie Anatol Labied́ka zhadaŭ klučavyja słovy: Kanstytucyju, niezaležnaść, parlamentaryzm.
«Nieabchodna viarnuć Kanstytucyi prava być Asnoŭnym zakonam — bo ciapier nia tolki dekrety, ukazy, a navat i telefonnaje prava važniejšyja za Kanstytucyju. Nieabchodna adnavić parlamentaryzm — kab byli svabodnyja, demakratyčnyja vybary. Treba viarnuć prava vybaru 7,5 miljonam vybarcaŭ», — pierakanany deputatam Viarchoŭnaha Savieta 12 i 13 sklikańniaŭ Anatol Labiedźka.
Udzielniki sustrečy pryniali Zvarot hrupy deputataŭ da biełaruskaha naroda, a taksama ŭtvorany arhkamitet pa stvareńni deputackaha klubu
Deputat Viarchoŭnaha Savietu 13 sklikańnia Siarhiej Kalakin padsumavaŭ, što hetaja sustreča dazvoliła naładzić kantakty. A stvareńnie deputackaha klubu i praca jaho na pastajannaj asnovie — dobraja ideja, kab vykarystoŭvać patencyjał, dośvied hetych ludziej.
Lavon Dziejka.
Aleh Trusaŭ, Miečysłaŭ Hryb, Stanisłaŭ Bahdankievič.
