Pasiarod ciapierašniaha bahataha na padziei času jość adzin nia samy važny, ale dobra zaŭvažny trend: nia vostraje, adnak upartaje supraćstajańnie starych i novych pratestoŭcaŭ, piša Hanna Sieviaryniec u svaim błohu na Radyjo Svaboda.
Usio, jak zaŭsiody: staryja burčać, što ŭsio robicca nia tak, nia tymi ludźmi i nia tymi srodkami, maładyja kidajuć u tvar starym kryŭdnaje «a što rabili vy ŭsie hetyja dvaccać šeść hod». Staryja pa zvyčcy šukajuć ruku Maskvy, ahientaŭ KDB i lalkavodaŭ, maładyja aburajucca i kažuć, što ŭsio samo.
Źjava nie ŭnikalnaja ani ŭ palityčnych abstavinach, ani ŭ prostych čałaviečych. Uspomnicie chacia b, jak u miežach adnoj siamji chto-niebudź z maładych voźmiecca pierabudoŭvać staruju daču. Naviazie novych, sučasnych materyjałaŭ, prydumaje sabie jaki «skandynaŭski minimalizm» ci što tam u ich zaraz nosiać, i davaj burać. A mama z baćkam biehajuć navokał, chapajucca za staroje biarvieńnie i pryčytvajuć: ja tut vas čaćviarych vyraściŭ, u ludzi vyvieŭ, ja tut kožnuju cahlinku viedaju, o tut nie vytrymaje, o tut prasiadzie, i naohuł kyš adsiedava, my sami!
U historyi, na žal, adbyvajecca toje samaje. Dastatkova ŭspomnić naš raspaŭsiudžany mit pra toje, što biełarusy — ciarpliŭcy, nikoli za svaju budučyniu nie zmahalisia, hnuli śpiny pierad panami i pryzvyčajvalisia dychać i žyć navat na šybienicy. Kožnaje novaje pakaleńnie pratestu pačynała z taho, što admaŭlała papiaredniaje. Poviaź pamiž starymi i maładymi, nitačka, što źviazvała tych i hetych, zaŭsiody viłasia tak tonieńka, tak niapeŭna, što vymiarałasia ličanymi ludźmi. Nu, i tak pa kole.
A miž tym usie pratestoŭcy padobnyja adzin na adnaho, jak dźvie kropli vady. I staryja, i maładyja pačynali z ramantyki i ahulnych pryhožych słovaŭ. I tyja, i tyja abahaŭlali svaich lideraŭ. I tyja, i tyja stajali na płoščach i pad ścienami turmy. I tyja, i tyja rasčaroŭvalisia, stamlalisia, ściskali zuby i praciahvali bicca ŭ mury.
Takija pratestnyja nastroi, jakija my majem siońnia, nikoli nie biarucca «raptam». Nie, kaniešnie, asobnym ludziam moža padavacca, što raniej usie, jak i jany, byli pa-za palitykaj, a ciapier raz — i kali my stali aktyŭnymi, tady i ŭsio stała aktyŭnym.
Heta — nia tak. 97% pratestovaha elektaratu zaŭsiody śpieje, i śpieje hadami, i jany pavinny mieć kropki, punkty, miescy kankretnaha prykładańnia svajho pratestu. Płoščy, vulicy, pikiety, ściah, pieśni, arnamenty, memy, kulturny kod. Dom budujecca na padmurkach, pratest vyrastaje z nasieńnia, nasypanaha z papiarednich kałasoŭ. Ničoha nie biarecca niadkul. Ale spytajciesia ŭ ziernia, ci ŭśviedamlaje jano, što jašče ŭčora siadzieła ŭ kałośsi. Dy nikoli. Kožnaje ziernie dumaje, što jano i jość pačatak suśvietu.
A tamu nie treba kryŭdavać, vyśviatlać, chto z nas bolšy zmahar, chto što tak ci nia tak rabiŭ ci robić. Heta ahulny ruch, jaki isnuje i tamu, što kaliści naradziŭsia, i tamu, što niechta pranios jaho praz usie dvaccać šeść hod zmročnych časoŭ, i tamu, što ciapier tudy chłynuła maładaja chvala chłopcaŭ i dziaŭčat u cišotkach z zaplečnikami.
Tak, jany ahułam nia pamiatajuć hieraičnych dzievianostych. I dziakuj Bohu. Ciažar hetaj pamiaci mocna ciśnie da ziamli. Ale pamiatać treba — heta i jość zadača tych, chto stajaŭ u svaich čerhach za svabodu dvaccać hod tamu. Jany macniejšyja za ciapierašnich, jany jakraz i mohuć vytrymać vahu biaskoncych rasčaravańniaŭ i majuć i pa siońnia siły da supracivu. Uličyć, padkazać, navučyć, papiaredzić — nu, heta ž zaŭsiodnaja zadača starejšych.
My ŭsie — adzin ruch. Jakija b my nie byli. Niachaj budujecca novy dom, z tych cehłaŭ i blokaŭ, jakich dvaccać hod tamu prosta nie było ŭ śviecie. Jon budujecca na padmurkach, nadziejna zahłyblenych u ziamlu. Tyja, chto ŭzvodziŭ hetyja padmurki, vybrali najlepšaje miesca, uličyli landšaft, źbierahli kamieńnie. Tyja, chto buduje ciapier, vykarystoŭvajuć nažytaje sučasnym, značna bolš efektyŭnym i kreatyŭnym čynam.
Heta budzie ahulnaja pieramoha.
Hałoŭnaje, panovie, kab jana była.
