Heta archiŭny materyjał. Upieršyniu byŭ apublikavany ŭ papiarovaj viersii «Našaj Nivy» ŭ vieraśni 2016 hoda.
***
Valeryj Vakulčyk, fota Darji Burakinaj, Tut.by
U aficyjnaj bijahrafii niama navat miesca naradžeńnia
Što ž heta za čałaviek, Valeryj Vakulčyk? Apošnija 30 hadoŭ jon pracuje ŭ siłavych strukturach.
Takija ludzi nikoli nie raskazvajuć pra śpiecyfiku svajoj pracy, zvyčajna maŭčać i ich kalehi. U presie faktyčna niama nivodnaha intervju hałoŭnaha čekista krainy, jon tolki zredku daje karotkija kamientary.
Kali čytaješ bijahrafiju Vakulčyka, składvajecca ŭražańnie, što jon vypaŭ z žyćcia ad pačatku 1980-ch, kali pastupiŭ u Charkaŭskaje hvardziejskaje vyšejšaje tankavaje kamandnaje vučylišča, i ažno da 2008 hoda. Tady jon uznačaliŭ novuju śpiecsłužbu — Apieratyŭna-analityčny centr pry prezidencie.
Adziny artykuł pra šlach Vakulčyka da ŭłady byŭ apublikavany na apazicyjnym partale «Biełaruski partyzan» jašče ŭ 2011 hodzie. Śpiecsłužbist byŭ apisany nadzvyčaj krytyčna.
Pavodle infarmacyi partała, Vakulčyk pačynaŭ karjeru ŭ Bresckim pamiežnym atradzie.
Šaramiet źviazvaŭ vysokaje pryznačeńnie Vakulčyka z synam kiraŭnika dziaržavy, Viktaram Łukašenkam, što słužyŭ siarod tych samych bresckich pamiežnikaŭ.
Vakulčyk — adzin z tych biełaruskich top-čynoŭnikaŭ, u čyich aficyjnych bijahrafijach nie ŭkazvajecca miesca naradžeńnia.
Choć dla adnaviaskoŭcaŭ śpiecsłužbista i dla internetu tajamnicy ŭ hetym niama: jany z hatoŭnaściu raskazvajuć pra dziacinstva Valera i niezvyčajnuju dla savieckich časoŭ historyju jaho siamji.
Małaja radzima
Małaja radzima staršyni KDB — ahraharadok Radastava za niekalki kiłamietraŭ ad ukrainskaj miažy. Heta prymiežnaja zona ź dziaržavaj, jakaja znachodzicca ŭ stanie vajny, tamu biez dadatkovaj pravierki dakumientaŭ suvorymi pamiežnikami z aŭtamatami nie abyścisia.
Radastava znachodzicca napaŭdarozie z Drahičyna ŭ Dzivin — miesca stvareńnia pieršych čaściej Ukrainskaj paŭstanckaj armii. Adnak u samim Radastavie ŭ vajnu daminavali partyzany inšyja, savieckija.
Siało davoli vialikaje, u im žyvie kala 1300 čałaviek, jość ź dziasiatak kramaŭ.
«U damach paradak, ramont dobry. Ale pracy niama. Kałhas nievialiki, bulby niama, burakoŭ niama, ilnu nie siejuć… Tolki dajarka i miechanizatar pracujuć. U lashasie jašče paru čałaviek. I što jany ciapier, darmajedy? Nu jakija tut darmajedy. Dziaciej hadujuć, niejak vyžyvajuć. Mnohija katajucca ŭ Rasiju na zarobki»,— daje karotkuju spravazdaču pra viaskovuju realnaść kolišniaja susiedka Vakulčykaŭ.
Hałoŭnaja biada ŭ Radastavie taja ž, što i ŭ inšych vioskach, — pjanstva. Cikava, što heta spałučajecca z relihijnaściu. Žychary zapeŭnivajuć, što ŭ pravasłaŭnuju carkvu chodziać i staryja, i maładyja. Jość navat niadzielnaja škołka dla dzietak. A voś piacidziasiatniki ŭ Radastavie nie pryžylisia.
Maci — nastaŭnica biełaruskaj movy
Vypuskniki radastaŭskaj škoły ź luboŭju zhadvajuć pra maci Vakulčyka.
Maryja Alaksiejeŭna — typovaja pradstaŭnica viaskovaj intelihiencyi. Jana naradziłasia ŭ siamji biblijatekarki. Dziacinstva praviała ŭ vioscy Alaksiejevičy, a škołu zakančvała ŭ susiednich Braševičach (staraja miascovaja nazva, tam hovar vielmi svojeasablivy, — BraševE-če).
Maryja sprabavała pastupić u miedycynski ŭniviersitet, ale nie prajšła konkurs. Daviałosia vučycca na zavočnym humanitarnym fakultecie Bresckaha piedahahičnaha ŭniviersiteta.
Dziaŭčyna stała nastaŭnicaj biełaruskaj movy i litaratury. Vykładčyckuju pracu jana pačała ŭ vioscy Zavierša, dzie i sustreła svajho budučaha muža, razam ź jakim nieŭzabavie pierajechała ŭ Radastava. Usie vyšejpieraličanyja vioski — heta Drahičynski rajon.
«Zaraz chaj boh prabačyć»
Pra asabistyja jakaści Paŭła Dzianisaviča Vakulčyka, baćki śpiecsłužbista, viaskoŭcy raskazvajuć niamnoha, choć pamiatajuć jaho vydatna. U 1971—1986 hadach jon uznačalvaŭ miascovy kałhas «Čyrvony partyzan» (ciapier SPK «Radastaŭskaje»), mieŭ navat orden «Znak pašany».
U siamji hadavalisia troje dziaciej. Valer byŭ starejšym, paśla naradzilisia Halina (pa słovach ziemlakoŭ, skončyła Linhvistyčny, žyvie ŭ Minsku) i Siarhiej (žyvie ŭ Kobrynie).
Viaskoŭcy kažuć, što dzieci byli starannyja.
Na biadu, u kancy 1980-ch siamja razvaliłasia.
«Jon znajšoŭ maładuju i źjechaŭ ź joj u Kobryn», — raskazvaje susied, nie chavajučy svajho abureńnia.
Kinuć pracu i siamju dziela kachańnia — nietypovaja situacyja dla šmatdzietnaha staršyni kałhasa ŭ savieckija časy. Što stała dakładnaj pryčynaj jahonych pavodzinaŭ, viaskoŭcy nie tłumačać.
«Baćka syšoŭ, kali dzieci byli školnikami. Viedajecie, jak jany pieražyvali?» — zhadvaje inšaja znajomaja siamji. Havorka idzie pra małodšych dziaciej, Valer tady ŭžo słužyŭ u vojsku.
«Usie dzieci razam z mamaj jeździli ŭ Kobryn na pachavańnie baćki. Viedajecie, jak jana skazała na raźvitańni? «Pavieł, ja ciabie prabačyła, zaraz chaj boh prabačyć», — cytuje Maryju Alaksiejeŭnu kolišniaja susiedka.
Paśla razvodu raźjechalisia ŭsie
Dom u Radastavie, u jakim naradziŭsia Vakulčyk, staić dahetul, ale ŭ im ŭžo daŭno žyvuć inšyja ludzi. Sprava ŭ tym, što jon ad pačatku byŭ słužbovym. Kali ŭ 1986 hodzie baćka syšoŭ z «Čyrvonaha partyzana», daviałosia addavać novamu kałhasnamu načalniku i chatu.
Maci ŭ toj čas užo pracavała dyrektarkaj škoły. Jaje pieraviali na anałahičnuju pasadu ŭ viosku Lipniki, heta niekalki kiłamietraŭ ad Drahičyna.
Paśla vychadu na piensiju Maryja Alaksiejeŭna zastałasia žyć tam. Jana ŭznačaliła miascovuju vieteranskuju arhanizacyju. Drahičynskaja rajonka ŭvieś čas paviedamlaje pra pośpiechi jaje lipnickaj «piarvički».
«Jana nam jak maci rodnaja, — zhadvajuć jaje vučni z Radastava. — Pryjazdžaje zaŭsiody na sustrečy, vitajem jaje z chlebam-sollu, takoje voś pryciahnieńnie».
«Jak Vakulčyk pryjazdžaŭ u Radastava na sustreču vypusknikoŭ, u chatu navat nie zachodziŭ», — raskazvaje haspadar byłoha kałhasnaha doma, dzie vyras Valer.
Žyvie ŭ elitnym rajonie siarod čynoŭnikaŭ
Infarmacyi pra asabistaje žyćcio Vakulčyka niebahata.
Pa słovach miascovych, žonka śpiecsłužbista taksama pachodzić z Radastava. Dačka Aksana na staroncy ŭ sacyjalnych sietkach adznačyła, što vučyłasia ŭ minskim licei №1 u rajonie Paŭdniovaha Zachadu, a paśla pastupiła ŭ Ekanamičny ŭniviersitet, jaki paśpiachova skončyła niekalki hadoŭ tamu.
Vakulčyk uźnik na biełaruskim palityčnym haryzoncie ŭ kancy 2000-ch, kali ŭznačaliŭ tolki što stvorany Apieratyŭna-analityčny centr. Karjerny rost dazvoliŭ atrymać kaapieratyŭnuju trochpakajoŭku ŭ Sucharavie. Kvatery ŭ hetym domie pieravažna budavalisia praź ilhotnyja kredyty «Biełarusbanka».
Nieŭzabavie Vakulčyk jak staršynia Śledčaha kamiteta atrymaŭ 12 sotak ziamli ŭ Viaśnincy («Drazdy-2») pavodle rašeńnia Minharvykankama №1219 ad 17krasavika 2012 hoda.
Nadzieły vydavalisia jamu i jašče niekalkim dziasiatkam pradstaŭnikoŭ palityčnaj elity nie va ŭłasnaść, a pa pravie pažyćciovaha spadčynnaha vałodańnia.
Staršynia KDB dabudavaŭ svoj dvuchpaviarchovy katedž płoščaj kala 315 kvadrataŭ. Budynak nie nadta vyłučajecca siarod susiednich damoŭ siłavikoŭ.
