Karespandent bruselskaha vydańnia EUobserver Endru Retman raskazaŭ «Svabodzie» ab pracy nad rasśledavańniem, u jakim havorycca pra płanavańnie śpiecsłužbami Biełarusi palityčnych zabojstvaŭ na terytoryi Jeŭrasajuza.
Kolki doŭžyłasia praca nad rasśledavańniem
— Praca nad hetym rasśledavańniem praciahvałasia niekalki miesiacaŭ. Ja pačynaŭ ź nievialikaha kavałka infarmacyi ad krynicy i namahaŭsia znajści bolš i bolš. Zatym treba było ŭsio abjadnać. Najbolš času zaniało paćvierdžańnie sapraŭdnaści zapisu. Viadoma, ja daviaraŭ svajoj krynicy, ale ja musiŭ dakazać praŭdzivaść, bo zapis siensacyjny. Aŭdyjozapis u kabiniecie kiraŭnika KDB — heta nie žarty. I hetaje paćvierdžańnie sapraŭdnaści ja atrymaŭ.
Čamu ŭkrainskija śpiecsłužby atrymali zapis jašče letaś, a EUobserver — tolki ciapier?
— Hetamu zapisu ŭžo 8 hadoŭ. Ja viedaju ad Ihara Makara (były namieśnik kamandzira bajavoj hrupy antyterarystyčnaha padraździaleńnia MUS Biełarusi «Ałmaz»), što jon pieradavaŭ hetuju stužku amierykanskim dypłamatam jašče ŭ 2012 hodzie. Dumaju, što jany pieradali heta niamieckim śpiecsłužbam. Kali heta było pieradadziena ad adnoj śpiecsłužby krainy NATO inšaj, to mahčyma, što niechta pieradaŭ heta i ŭkraincam.
Ja nie dumaju, što hety zapis utrymlivaje niešta novaje dla śpiecsłužbaŭ u Jeŭropie. Ale dla zvyčajnych ludziej heta vialikaja navina.
Ci sprabavali vy atrymać kamientar ad KDB ci spadara Zajcava?
Tak. Kali robicca rasśledavańnie takoha razmachu, to, majučy ŭsio hatovaje da publikacyi, ty pytaješsia ŭ hierojaŭ materyjału pra ich reakcyju.
Ja ani razu ŭ svajoj pracy nie atrymlivaŭ nijakaha adkazu na zapyty ŭ KDB Biełarusi, tamu adrazu napisaŭ u MZS. Heta było na minułym tydni. Ja kantaktavaŭ i z «Kosmas-TV». Ja tłumačyŭ, što rychtuju materyjał pra pieraśled biełaruskich uciekačoŭ u Jeŭropie, i raspytvaŭ, ci možna pra heta parazmaŭlać, bo vy hieroi hetaha rasśledavańnia. Ja atrymaŭ tolki śmiešny adkaz ad biełaruskaj ambasady ŭ Bruseli. Jany napisali, što im pryjemna, što ja napisaŭ, bo zvyčajna, na ich dumku, my pišam materyjały suprać Biełarusi biaz sproby pahavaryć ź imi. Ja adkazaŭ, što vydatna, tady davajcie parazmaŭlajem. Ale bolš jany nie adkazvali.
Mahčyma, jany nie ŭspryniali mianie surjozna. Mahčyma, tamu što ja nie raskryŭ sutnaść taho materyjału, jaki ja maju. Ja tolki paviedamiŭ, što heta datyčyć apieracyi suprać biełaruskich uciekačoŭ u Jeŭropie.
Kali b jany ŭsio ž chacieli dać mnie svaje kamientary, to ja z radaściu vysłuchaju ich pazicyju.
Ci budzie praciah rasśledavańnia?
U mianie niama čarhovych hadzinaŭ zapisaŭ, ź jakich možna było b zrabić čarhovyja cikavyja adkryćci. Zapis z kabinieta Zajcava, jaki ja maju, sapraŭdy značna daŭžejšy, čym toj, što my apublikavali. Ale reč u tym, što rešta hutarki davoli banalnaja i, hałoŭnaje, jana moža dapamahčy raskryć krynicu. Tamu ja vyrašyŭ nie vykarystoŭvać uvieś zapis.
Ale ja dumaju, što maje krynicy pracujuć i z čarhovymi zapisami. Ja nie viedaju, ci pryjduć jany da mianie, ci da kahości inšaha. Ja pierakanany, što heta pryviadzie novyja krynicy. Ja ŭžo atrymaŭ niekalki mejłaŭ ź infarmacyjaj pra spravu Šaramieta.
