Fota Nadziei Bužan
Niamieckaja hazieta Frankfurter Allgemeine Zeitung apublikavała adkryty list biełaruskaha piśmieńnika Sašy Filipienki kiraŭniku Mižnarodnaj fiederacyi chakieja (IICHF) Rene Fazielu.
«Dobry dzień, mianie zavuć Saša Filipienka. Ja biełarus i ŭ mianie da vas niekalki pytańniaŭ. U apošnija dni ja ź vialikim ździŭleńniem naziraju za toj upartaściu, ź jakoj vy chočacie pravieści čempijanat śvietu pa chakiei ŭ majoj rodnaj krainie. Miarkujučy pa ŭsim, vy chočacie hetaha tak mocna, što nie čujecie, što bolšaść hramadzian Biełarusi suprać!
Niadaŭna ja daviedaŭsia, što vy tak chočacie pravieści hety čempijanat śvietu pa chakiei ŭ Biełarusi, što hatovyja lacieć na pieramovy z dyktataram, jaki falsifikavaŭ vybary. Vy śćviardžajecie, što čempijanat śvietu treba pravodzić, bo (vaša cytata) «šancaŭ na toje, što ŭ Biełarusi adbuducca hłabalnyja źmieny, amal niama».
Pahulajem na kaściach?! Vierahodna, roŭna pa toj ža łohicy pravodzili Alimpijadu ŭ fašysckaj Hiermanii, praŭda? Čempijanat śvietu ŭžo chutka, mianiać krainu-haspadyniu, miarkujučy pa ŭsim, vam nie chočacca — heta zapatrabuje ad vas lišnich namahańniaŭ, mahčyma navat pryjdziecca zatrymacca na pracy, tamu vy hatovyja pravieści turnir u krainie, dzie dyktatar, jaki zachapiŭ uładu, śćviardžaje, što ad karanavirusa lečyć chakiej?! Heta vas tak padhaniaje?! Mahčyma, hety vopyt vy prapanujecie pieranieści i ŭ Šviejcaryju? Navošta vakcyny, kali ŭsich, chto zaraziŭsia, možna prosta vyhnać na lod?!
Ci dakładna ja razumieju, što vy źbirajeciesia pravodzić čempijanat śvietu ŭ krainie, dzie pa niadzielach zakryvajuć usie stancyi mietro i adklučajuć internet, kab pratestoŭcy nie mahli vyjści na maršy pratestu i telefanavać adno adnamu?! Vy padtrymlivajecie hetyja miery? Vy ŭjaŭlajecie sabie, što ŭ Šviejcaryi buduć vyklučać sotavuju suviaź, kab ludzi nie mahli vykazvać svaju hramadzianskuju pazicyju? Tak? Heta narmalna? Heta nie pieraškodziła by čempijanatu śvietu ŭ Šviejcaryi?
Ci pravilna ja zrazumieŭ, što vy chočacie pravodzić čempijanat śvietu ŭ krainie, dzie ludzi biez apaznavalnych znakaŭ vykradajuć na vulicach ludziej, dzie źbivajuć žančyn, starych i invalidaŭ, dzie baćkoŭ kidajuć u aŭtazaki razam z šaścihadovymi dziećmi, i ŭ hetych samych aŭtazakach tak mała miesca, što ludziej kładuć, jak sardziny ŭ banki, u niekalki słajoŭ?! Ja ničoha nie błytaju?
Vy praŭda chočacie pravodzić čempijanat śvietu tut, u krainie, dzie bušuje dyktatura, jakuju Jeŭropa nie pamiataje ź siamidziesiatych hadoŭ minułaha stahodździa?!
Ci pravilna ja razumieju, što ŭžo praź niekalki miesiacaŭ vy źbirajeciesia pravodzić čempijanat śvietu ŭ respublicy, dzie pry nasielnictvie ŭ dzieviać ź lišnim miljonaŭ čałaviek tolki za apošnija čatyry miesiacy amal 40 000 čałaviek prajšli praz turmy?!
Ci pravilna ja razumieju, što vy ličycie darečnym pravodzić čempijanat śvietu ŭ krainie, dzie ŭ centry stalicy da aryštavanych demanstrantaŭ užyvajuć katavańni? Vy pahladzieli ŭsie videa? Vy aznajomilisia z usimi zadakumientavanymi vypadkami katavańniaŭ, jakich tolki AAN zafiksavaŭ bolš za 450? Vam ich mała? Mnie treba dasłać vam jašče?
Ci dakładna ja razumieju, što śviata sportu pa vašym płanie pavinna adbycca ŭ krainie, dzie ŭ časy pandemii ŭ šaścimiesnych kamierach utrymlivajucca vasiemnaccać čałaviek, dzie zatrymanych źbivajuć i prymušajuć chadzić na karačkach, dzie ŭ turmach niama haračaj vady? Usio tak? Usio heta nie pieraškodzić vašamu čempijanatu? Vy damoviciesia z Łukašenkam, kab padčas matčaŭ ludzi ŭ turmach siadzieli cicha?!
Ci pravilna ja razumieju, što vy źbirajeciesia pravodzić čempijanat śvietu ŭ krainie, kiraŭnik fiederacyi chakieja jakoj — spadar Baskaŭ — asabista ŭdzielničaje ŭ źbivańniach pratestoŭcaŭ, udzielničaje ŭ vykradańniach i, miarkujučy pa ŭsim, datyčny da zabojstva mastaka Ramana Bandarenki?! Vy zapluščycie na heta vočy tolki na hrupavym etapie — abo na etapie płej-of taksama?!
Ci dakładna ja zrazumieŭ, što vy hatovyja pravieści čempijanat śvietu pa chakiei ŭ Biełarusi, navat niahledziačy na toje, što Łatvija (druhaja kraina-haspadynia) suprać?! Chto budzie aśviatlać vaš čempijanat, kali bolšaść niezaležnych biełaruskich žurnalistaŭ u turmach, a jeŭrapiejskija ŚMI pazbaŭlenyja akredytacyi? Vy ŭžo damovilisia, što akredytacyju im viernuć? Tady čamu vy nie zrabili heta raniej, ci vy sapraŭdy ličycie, što aśviatleńnie hulni važniejšaje za aśviatleńnie baraćby ludziej za svabodu?
Ci pravilna ja razumieju, što vy źbirajeciesia pravodzić čempijanat śvietu ŭ krainie, dzie ludziej źbivajuć za vykarystańnie nacyjanalnaha ściaha? Vy ŭžo ŭziali z Łukašenki słova, što jaho padnačalenyja nie buduć źbivać za inšyja ściahi? Tak, naprykład, jon upeŭnieny, što na vulicy Minska vychodzić pa trysta tysiač čałaviek nie tamu, što jon uzurpavaŭ uładu, a tamu tolki, što za ŭsim stajać češskija lalkavody. Vy možacie harantavać češskim zaŭziataram biaśpieku? Vy možacie harantavać Łukašenku, što ŭ Minsk nie palaciać lalkavody z Čechii? U vas jość mierkavańni na hety kont? My z radaściu pasłuchajem!
Ci pravilna ja razumieju, što razam z pustymi samalotami, jakija na fonie pandemii palaciać u krainu, dzie ŭžo siem miesiacaŭ doŭžycca hramadzianski kanflikt, padčas vašaha čempijanatu śvietu ŭ Biełaruś viernucca bolš za dziesiać tysiač biełarusaŭ, jakija byli vymušanyja pakinuć krainu na fonie kanfliktu?
I apošniaje — ci pravilna ja razumieju, što paśla ŭsich pastaŭlenych tut pytańniaŭ vy ŭsio jašče źbirajeciesia lacieć u Biełaruś?» — piša ŭ liście Filipienka.
