Maja kachanaja! Pisać žoncy ŭ turmu — heta ciažkaje pakarańnie. Vinšavać žonku ŭ turmie z navahodnimi śviatami i rabić heta praz adkryty list, bo zvyčajnyja listy da jaje nie prapuskajuć cenzary, — pakarańnie jašče bolš ciažkaje. Ale inšaj mahčymaści skazać tabie «Z Novym hodam i Kaladami!» ja prosta nie maju.
Ci razumieli my, što takoje z nami moža zdarycca? Kaniešnie. Pamiataješ, jak my jašče ŭ lipieni skłali dla našych blizkich «pamiatku svajakam palitviaźniaŭ»?
Heta była svojeasablivaja instrukcyja na toj vypadak, kali nas abodvuch aryštujuć. U hetym sensie ty mieła peŭnuju foru pierad niekatorymi inšymi źniavolennymi — dumaju, šmat chto ź ich navat nie ŭjaŭlaŭ sabie, što vykazvańnie svajho mierkavańnia, sumlennaje vykanańnie svaich prafiesijnych abaviazkaŭ abo prosta prajava salidarnaści moža kaštavać im svabody.
Na žal, mnohija biełarusy da 2020 hoda da kanca nie razumieli, u jakoj krainie žyvuć. A voś my z taboju cudoŭna ŭśviedamlali heta i rychtavali siabie da taho, što za našy pierakanańni my možam trapić u turmu. I jašče lepš my razumieli, što va ŭmovach naradžeńnia biełaruskaj palityčnaj nacyi, va ŭmovach abudžeńnia hramadstva, ryzyka pavialičvajecca ŭ razy, bo ciapier uładam budzie ŭžo nie da «libieralizacyi» i nie da flirtu z Zachadam.
Ja dobra pamiataju hetaje adčuvańnie nadychodziačaj łaviny, nadychodziačaha apakalipsisu ŭ pačatku žniŭnia, jašče da vybaraŭ. Chutka pahroza stała tatalnaj, pieraŭtvaryŭšysia ŭ nieadjemnuju častku našaha žyćcia. 10 žniŭnia kala mietro «Puškinskaja» pobač z taboju razarvałasia hranata, ciabie ratavali ad siłavikoŭ žychary susiednich damoŭ, i ja da hłybokaj nočy nie viedaŭ, ci žyvaja ty. U kancy taho ž miesiaca ciabie zabrali na 24 hadziny. U vieraśni — na 72 hadziny, ty praviała ich na Akreścina.
Kožnuju niadzielu, sychodziačy na strym, ty brała z saboju «tryvožny čamadančyk» z rečami dla turmy. Kožnuju niadzielu my razumieli, što siońnia ty možaš dadomu nie viarnucca. I adnojčy sapraŭdy nie viarnułasia: voś užo druhi miesiac ty zastaješsia za kratami pavodle absurdnaha abvinavačvańnia.
Mnie pašancavała trochi bolš — ja pravioŭ za kratami tolki 15 sutak (nasamreč, mnie pašancavała značna mienš, bo ja b z zadavalnieńniem pamianiaŭsia z taboju miescami — chacia ty naŭrad ci b ty na heta pahadziłasia). Adnak sprava, kaniešnie, nie ŭ kolkaści praviedzienych za kratami dzion. Adzin z hierojaŭ «Rakavaha korpusu» Alaksandra Sałžanicyna śćviardžaŭ: «Samaja ciažkaje žyćcio zusim nie ŭ tych, chto tonie ŭ mory, ryjecca ŭ ziamli abo šukaje vadu ŭ pustyniach.
Samaja ciažkaje žyćcio ŭ taho, chto kožny dzień, vychodziačy z domu, bjecca hałavoj ab viaršnik — zanadta nizki». Kali vieryć hetaj dumcy — u nas dakładna nie samaje ciažkaje žyćcio.
Svaimi ŭčynkami ŭ žurnalistycy, svaimi pavodzinami ŭ jakaści palitviaźnia za kratami — ty demanstruješ sapraŭdnuju vielič čałaviečaha ducha. Kali b takich ludziej, jak ty dy inšyja palitźniavolenyja, nie isnavała, to zvacca «čałaviekam» užo daŭno było b soramna.
Ciapier naša Biełaruś pieražyvaje strašnyja, ciomnyja časy. Ja viedaju, što šmat u kaho natchnieńnie baraćby i viera ŭ chutkuju pieramohu źmianiłasia stomlenaściu i depresijaj. Tak, my zmahalisia, my ryzykavali saboju — ale čamu nie zmahalisia inšyja?.. Miarkuju, što tyja ž psichałahičnyja areli prachodziać u turmach i palitviaźni, tolki ŭ značna bolš vostraj formie. Heta całkam naturalna i niepaźbiežna ŭ takich umovach. Hetaksama niepaźbiežna i toje, što stomlenaść i depresija chutka źmieniacca novym natchnieńniem i prylivam siłaŭ.
I, narešcie, pieramohaj. Bo abjektyŭnyja zakony historyi jašče nichto nie admianiaŭ — jak by hetamu ni pracivilisia ludzi sa zbrojaj u rukach. Kacia, ja mahu tabie pažadać u 2021 hodzie tolki adnoha — svabody. Kab my mahli jak maha chutčej abniać adno adnoha, pacałavać i pahutaryć bieź pieraškodaŭ turemnaha cenzara. Kab ty mahła pabačyć baćkoŭ, babulu i dziadulu, siabroŭ i kalehaŭ. Kab ty mahła znoŭ zajmacca svajoj lubimaj spravaj — žurnalistykaj. Usio astatniaje, akramia svabody, ty maješ i tak.
I jašče. U hetym śniežni minuła čaćviertaja hadavina našaha šlubu. U 2016-m my pajechali ŭ viasielnaja padarožža ŭ Małahu. U 2017-m śviatkavali hadavinu ŭ Rymie, u v 2018-m — na Sardzinii. Ty zaŭsiody sama vybirała miesca našaha śviatočnaha adpačynku, bo ŭ ciabie cudoŭny hust. Ale dazvol mnie ŭ 2021 hodzie zrabić heta ŭsio ž samomu. Ja chaču, kab piatuju hadavinu stvareńnia našaj siamji my śviatkavali ŭ Novaj Biełarusi.
Ja ŭpeŭnieny, što ty padtrymaješ maju prapanovu. Tym bolš, što my prosta abaviazanyja budziem tam sustreć hetyja dni, a ŭ śniežni 2021 hoda takaja mahčymaść, ja vieru, užo źjavicca.
Trymajsia, Kaciuša! Majo kachańnie dapamoža tabie ŭsio pieraadoleć.
P.S. Viadomaja savieckaja dysidentka Natalla Harbanieŭskaja, udzielnica «demanstracyi siemiarych» suprać uvodu savieckich vojskaŭ u Čechasłavaččynu, kazała: «Kali čałaviek pastupaje pavodle sumleńnia, jahonaje žyćcio nie moža być źniaviečana».
Tut ja dadać mahu tolki adno: heta vialikaje ščaście, što my z taboju hetuju dumku całkam padzialajem. Mienavita tamu my zaŭsiody budziem razam i zaŭsiody budziem ščaślivy!
*****
Kaciaryna Andrejeva i Darja Čulcova znachodziacca za kratami bolš za 50 dzion. Taksama 44 dni ŭ źniavoleńni žurnalistka TUT.BY Kaciaryna Barysievič. Vy možacie padtrymać dziaŭčat listom (nie zabudzieciesia ŭkłaści čysty kanviert).
Kaciaryna Bachvałava: 222160, h. Žodzina, vuł. Savieckaja, d. 22a.
Darja Čulcova: 222160, h. Žodzina, vuł. Savieckaja, d. 22a.
Kaciaryna Barysievič: SIZA № 1, 220030, h. Minsk, vuł. Vaładarskaha, d. 2.
Pavodle źviestak pravaabaroncaŭ, u śpisie palitviaźniaŭ ciapier 169 proźviščaŭ. Za hetaj suchoj ličbaj stajać 169 siemjaŭ, jakija čakajuć blizkich na voli i sumujuć pa ich. Akramia taho na sutkach u navahodniuju noč zastavalisia 112 čałaviek. Usie hetyja ludzi apynulisia za kratami tolki tamu, što chacieli žyć u lepšaj krainie. Ale svabodu kratami nie strymać, a prahu da voli nie źniščyć. My zyčym usim palitviaźniam najchutčejšaha vyzvaleńnia, a ich rodnym — mocy i viery ŭ lepšaje.
