Fota Depositphotos.com
Pandemija kavidu tolki pa aficyjnych źviestkach zabrała ŭžo bolš za 2,5 miljona žyćciaŭ. A kali ŭličyć, što ličby statystyki ŭ dyktatarskich režymach zanižanyja ŭ dziasiatki razoŭ, to ŭ realnaści — našmat bolš.
Śviet spadziajecca na vakcyny, vybar jakich stanovicca ŭsio bolš šyrokim. Niekatoryja ź ich pakazvajuć vysokuju efiektyŭnaść. Jakija ź ich najlepšyja?
Dla navukoŭcaŭ i miedykaŭ tut składanaje pytańnie kryteraŭ.
Adna z vakcyn pakazvaje efiektyŭnaść 70%, ale jana tannaja, i jaje nie treba zachoŭvać pry zvyšnizkich tempieraturach. Druhaja vakcyna efiektyŭnaja na 95%, ale jana bolš darahaja i patrabuje bolš składanyja ŭmovy zachoŭvańnia. Kali krainy zasiarodziacca na stvareńni infrastruktury chaładovaha łancuha, to vakcynacyju budzie mahčyma ažyćciaŭlać tolki praź miesiacy.
Jakaja z hetych vakcyn moža stać bolš efiektyŭnym srodkam dla baraćby z pandemijaj?
Daśledčyk z Banhładeš Šafiun Šymuł (Shafiun Shimul) z Univiersiteta Daki śćviardžaje: «Kali vy chočacie kantralavać infiekcyju, to treba zasiarodžvacca nie tolki na efiektyŭnaści vakcyny, ale i na tych umovach, jakija isnujuć u krainie dla raspaŭsiudžvańnia vakcynacyi».
Dla vyznačeńnia najlepšaj vakcyny va ŭmovach abmiežavanych pastavak treba ŭličvać nie tolki efiektyŭnaść, ale i canu, łahistyčnyja ŭmovy, nakolki doŭhuju achovu ad kavidu zabiaśpiečvaje vakcyna, a taksama jaje efiektyŭnaść suprać patencyjnych novych štamaŭ virusa, piša Nature.
Adnak šmat ludziej zasiarodžvajucca vyklučna na kliničnych vyprabavańniach, jakija pakazvajuć rozny ŭzrovień efiektyŭnaści: ad 70%, što maje brytanskaja AstraZeneca, da 95%, jakuju pakazali amierykanska-niamieckaja Pfizer-BioNTech i 96% u Novavax.
Devid Kienedzi, daśledčyk infiekcyjnych zachvorvańniaŭ va Univiersitecie štata Piensilvanija, pierakanany, što niemahčyma paraŭnoŭvać vakcyny vyklučna na asnovie hetych kliničnych vyprabavańniaŭ.
Kožnaje vymiareńnie efiektyŭnaści maje peŭnuju stupień niavyznačanaści, a daśledavańni adroźnivajucca ŭ kryterach, pa jakich aceńvajucca ciažkija vypadki kavidu.
Da taho ž, varta ŭličvać demahrafičny faktar. Naprykład, u vypadku z vakcynaj AstraZeneca daśledčyki atrymali mała źviestak nakont jaje efktyŭnaści dla ludziej, starejšych za 65. U vyniku Hiermanija dazvoliła hetuju vakcynu tolki tym, kamu nie spoŭniłasia 65. Adnak Jeŭrapiejskaje ahienctva pa lekavych srodkach (European Medicines Agency) rekamienduje hetu vakcynu ŭsim darosłym.
Vakcyny prachodzili daśledavańni ŭ roznych krainach u rozny čas. Heta značyć, što kožnaje vyprabavańnie pakazvała efiektyŭnaść suprać taho štama virusa, jaki daminavaŭ mienavita ŭ hetaj krainie mienavita ŭ toj čas. Hety momant asabliva važny, pakolki śviet zmahajecca z novymi varyjantami kavidu, na jakija vakcyny dziejničajuć nie tak efiektyŭna.
Važnych źviestak pra vakcyny jašče nie dastatkova, kab mierkavać, jakaja ź ich źjaŭlajecca najlepšaj. Leki nie zaŭsiody pracujuć tak ža dobra ŭ realnaści, jak u kliničnych vyprabavańniach.
Dobraja viestka, što vyniki masavaj vakcynacyi ŭ Izraili pakazali efiektyŭnaść Pfizer raŭniutka na tyja samyja 95%, jakija byli vyznačanyja i na etapie vyprabavańniaŭ. Praź niekalki miesiacaŭ miedyki anałahičnyja źviestki nakont inšych vakcyn.
