Fota pixabay.com.
Kaliści pra rybanukleinavuju kisłatu viedali tolki bijołahi, ciapier pra jaje havorać usie, bo na bazie RNK stvarajuć vakcyny ad kavidu. Hetyja malekuły kadzirujuć šypavaty biełok, ekvivalentny adnamu sa składnikaŭ virusnaj čaścinki kavidu.
Ale RNK moža nie tolki dapamahać vytvorčaści białkoŭ, ale i praduchilać źjaŭleńnie niekatorych ź ich. Heta dasiahajecca z dapamohaj RNK-interfierencyi, fienomiena, jaki ŭžo dapamahaje lačyć šerah hienietyčnych chvarob, tłumačyć Economist.
Cikava, što RNK moža nie tolki dapamahać u miedycynie, ale i być karysnaj u inšych śfierach — naprykład, u stvareńni ekałahična čystych piestycydaŭ nakiravanaha dziejańnia. U teoryi heta ŭsio pracuje prosta: treba vyznačyć, jaki białok žyćciova važny dla vyžyvańnia parazita, prystasavać malekułu RNK tak, kab jana pieraškadžała sintezu hetaha białka, i dastavić preparat u arhanizmy parazitaŭ.
Adnak na praktycy ŭsio bolš składana, bo takija piestycydy pavinny być tannymi. Mahčyma, pieršymi karyść ad ich adčujuć miedanosnyja pčoły, jakija pakutujuć ad klaščoŭ rodu varoa. Pčalary daŭno sprabavali ź imi zmahacca, ale ničoha nie dapamahaje całkam vyrašyć prablemu.
Bostanskaja kampanija GreenLight Biosciences kupiła ŭ niamieckaj Bayer pravy na ekśpierymientalny piestycyd na bazie RNK, jaki moža spryjać baraćbie z klaščami varoa. Hety piestycyd źmiešvajuć z sałodkaj vadoj i dajuć spažyvać samim pčołam, paźniej jana robicca krynicaj dla vyrabu miodu. To-bok luby miod u miescy razmnažeńnia klaščoŭ budzie źmiaščać u siabie piestycyd.
RNK moža dapamahčy i ŭ zmahańni ź inšymi parazitami. Siarod ich — kałaradski žuk, kapusnaja mol, mučnistaja rasa i inšyja, mienš viadomyja škodnyja arhanizmy.
