Pra pieraboi z drovami i brykietam u Biełarusi zahavaryli jašče letam. Kamitet dziaržkantrolu Minskaj vobłaści prosta kazaŭ, što naprykancy žniŭnia ŭ Biarezinskim i Puchavickim filijałach zapasaŭ naohuł nie było, a ŭ Minskaj vobłaści ich nie chapała, kab zabiaśpiečyć usie zajaŭki nasielnictva.
Naprykład, na kaniec žniŭnia ŭ 17 filijałach «Minabłpaliva» droŭ i brykietu było tolki na 132 zajaŭki z 1160 atrymanych. Torfabrykietu nie było ŭ Biarezinskim i Puchavickim filijałach.
Tady ž KDK zapatrabavaŭ «pryniaćcia dziejsnych mier pa zabieśpiačeńni nasielnictva palivam na aciaplalny siezon».
Minlashas adreahavaŭ i zajaviŭ: prablem z drovami sioleta nie budzie. Ale ŭžo mienš čym praz dva tydni paviedamiŭ, što ŭ asobnych rehijonach napružanaść u suviazi ź niedachopam droŭ usio ž jość, ale tolki ŭ niekatorych rajonach.
Tady ž Ministerstva patłumačyła heta tym, što ludzi stali mienš zajmacca samazahatoŭkaj droŭ, čaściej zakazvać hatovuju pradukcyju, a «tyja, chto daciahnuŭ da vosieni, sutyknuŭsia z čerhami ŭ asobnych rehijonach».
«Dzieści čarha na niekalki miesiacaŭ, dzieści niama dastaŭki, dzieści prosta nie siakuć»
Prajšło niekalki miesiacaŭ. Što z drovami i brykietam siońnia?
«Žyvu ŭ Vierchniadźvinsku. Nie mahu zakazać drovy i brykiety z torfu. Hartop (jak praviła filijał abłpaliva, što zajmajecca prodažam droŭ, brykietu i hetak dalej — zaŭv. «NN») razvodzić rukami: «Niama pastupleńniaŭ». Pa siabroŭstvie pryvieźli mašynu abrezkaŭ ad došak, ale na zimu hetaha nie chopić. Ciapier prablema: niama čym aciaplać dom. Adkaz na pytańnie, kudy dzielisia drovy, atrymać nie mahu nidzie», — aburajecca naš čytač ź Viciebskaj vobłaści.
Anałahičnaja situacyja i ŭ Mikałaja, jaki žyvie pad Minskam. Jon sprabavaŭ zakazać drovy ŭ lipieni i ciapier. Ciažkaści jak byli letam, tak i zastalisia.
«Telefanavaŭ u Minskaje laśnictva, Ždanovickaje, Ratamskaje, Zasłaŭskaje i ŭ laśnictva Radaškovičaŭ. Usiudy byli svaje prablemy, — raskazvaje naš čytač. — Dzieści čarha na niekalki miesiacaŭ, dzieści niama dastaŭki, dzieści prosta nie siakuć.
U vyniku drovy atrymałasia kupić u ipešnika. Cana z-za transparciroŭki, na žal, adroźnivałasia ledź nie ŭdvaja ad cany na sajcie.
Zaraz, darečy, taksama jość prablema. Šukaju drovy, a znajści nie mahu. Čamu nabyć drovy pa dziaržkoštach siońnia amal niemahčyma, ja mahu tolki zdahadvacca. Nijakich aficyjnych kamientaroŭ mnie nichto na hety kont nie davaŭ».
U vyniku čatyry nasypnyja «kuby» droŭ naš čytač kupiŭ za 300 rubloŭ.
«Žyvu ŭ Połacku, — kaža Vital. — U mianie taksama była prablema, ale z brykietam. Na horad usiaho niekalki mašyn, jakija razvoziać paliva. U adnoj kiroŭca zachvareŭ, zamianić niama kim. Inšaja złamanaja. Voś adna mašyna i vajuje cełymi dniami. Maje siabry ź leta čakali mašynu z drovami, tak try miesiacy i prajšło.
Ja vyrašyŭ nie čakać. Paskardziŭsia na prablemu ŭ papularnym miascovym telehram-čacie. Dyk adrazu ž pryvieźli!
Pa lhotnaj canie za mašynu brykietu zapłaciŭ 150 rubloŭ. Kali brać bolš za normu, to mašyna brykietu budzie kaštavać kala 300 rubloŭ».
«Letaś 7 kuboŭ abrezkaŭ kupiła za 150 rubloŭ, a ciapier za 360»
Pad vyhladam pryvatnych asob my dazvanilisia ŭ niekalki rajonnych filijałaŭ «Minabłpaliva». Da prykładu, u Puchavickim filijale nam patłumačyli, što ŭ žniŭni hetaha hoda vyjšaŭ narmatyŭny dakumient, pa jakim ipešnikam handlavać drovami bolš nielha.
«U vyniku tyja, chto raniej kuplaŭ drovy ŭ pryvatnikaŭ, ciapier źviartajucca naŭprost da nas. Vynik — čerhi na niekalki miesiacaŭ», — patłumačyli supracoŭniki.
Tak, akazvajecca, 20 žniŭnia 2021 hoda ŭ siłu ŭstupiła pastanova Minlashasa ab paradku ŭniasieńnia źviestak u adzinuju dziaržaŭnuju aŭtamatyzavanuju infarmacyjnuju sistemu ŭliku draŭniny i ździełak ź joj.
Hetym dakumientam viedamstva ŭstanaviła abmiežavańnie dla jurydyčnych asob i IP na prodaž droŭ nasielnictvu: ciapier nie bolš za 20 «kuboŭ» u adny ruki.
I voś vam prostaja aryfmietyka. Kab zimoj abahreć viaskovuju chatu płoščaj kala 80 «kvadrataŭ», treba zakazać prykładna 5-6 «kuboŭ» droŭ. Heta značyć, što razhulacca pryvatnikam ciapier realna amal niemahčyma. Bo atrymlivajecca, što ŭ adny ruki jany mohuć atrymać draŭninu prykładna dla 4-5 zakazaŭ.
U Minlashasie tłumačać, što na hety krok jany pajšli, kab prycisnuć śpiekulantaŭ. Maŭlaŭ, niekatoryja kuplali draŭninu, pierapracoŭvali ŭ dranku i ekspartavali. Kab heta spynić, vyrašyli skaracić abjom draŭniny na adnu damovu.
U vyniku biełarusy stajać u čarzie pa drovy miesiacami, a handlary drovami padymajuć košty.
Z hetym sutyknułasia naša čytačka Kaciaryna z Puchavickaha rajona. Letaś 7 kuboŭ abrezkaŭ kupiła za 150 rubloŭ. Kaža, što sioleta cana ŭźlacieła.
«Patelefanavała tamu ž pryvatniku niekalki miesiacaŭ tamu, a jon za taki ž abjom abrezkaŭ paprasiŭ užo 200 rubloŭ. Dy skazaŭ, što čakać pryjdziecca niekalki miesiacaŭ. Ale času ŭ mianie niama, treba ciapło ŭ domie, — raskazvaje Kaciaryna. — Stała telefanavać inšym pryvatnikam. A ŭ ich niama droŭ!
Pajšła pa susiedziach. Tyja mnie raskazali, što prymudrylisia kupić 4 «kuby» vydatnych biarozavych droŭ. Praŭda, za 480 rubloŭ!
Kinułasia da svajho pieršaha pryvatnika, a ŭ jaho ŭžo nie 200, a 220 rubloŭ, i pa-raniejšamu niama ŭ najaŭnaści. Siadzieła na telefonie niekalki dzion. U vyniku daviedałasia, što drovy možna pryvieźci z Mahiloŭskaj vobłaści, ale za 360 rubloŭ. Prykładna takuju ž canu prapanavali i ŭ Maładziečanskim rajonie».
Pa słovach dziaŭčyny, za čas svaich pošukaŭ jana znajšła tolki adzin pryvabny ceńnik — 140 rubloŭ za abrezki z bazy Salihorskaha rajona. Ale tam taksama prapanavali pačakać niekalki miesiacaŭ.
Miž tym dla tych, chto abahravaje žyllo drovami abo torfam, dziaržaŭnyja ceny (biez uliku dastaŭki) taksama nie našmat tańniejšyja za pryvatnyja: tona torfabrykietu kaštuje 28,57 rubla za 1 tonu, a «kub» droŭ pa 30,71 i 31,61 rubla ŭ zaležnaści ad taŭščyni.
Za tych samych 7 kuboŭ droŭ, jakija šukaje naša čytačka, treba budzie addać 210 rubloŭ i apłacić dastaŭku. I pry hetym doŭha pastajać u čarzie.
Ministr lasnoj haspadarki Vital Drožža prapanavaŭ ludziam vyjście: pajści ŭ les i nasiačy droŭ samastojna.
«Kali ty maješ bienzapiłu, maješ siłu, to košt droŭ u rajonie 15-20 kapiejek za kubamietr — idzi narychtuj sam. My hetuju alternatyvu ludziam dajom. Druhi šlach — «hartop». Heta budzie kaštavać nie daražej za 30 rubloŭ za 1 mietr kubičny», — skazaŭ Vital Drožža.
«Nie chapaje syraviny. Jak u takich umovach zabiaśpiečyć viaskoŭcaŭ drovami?»
My pačytali i forumy. Razvažajučy pra niedachop droŭ, mnohija biełarusy miarkujuć, što deficyt źviazany jašče i z tym, što draŭninu «honiać na ekspart». Adnak Ministerstva lasnoj haspadarki hetuju viersiju kateharyčna abviarhaje.
U svaim intervju telekanału STB ministr lasnoj haspadarki Biełarusi Vital Drožža zapeŭniŭ, što ekspart kruhłaj draŭniny ŭ Biełarusi zabaronieny. Ekspartujuć tolki ščepki, pieletnyja narychtoŭki i piłamateryjały. A ekspart doški, pa aficyjnych źviestkach, uvohule źniziŭsia na 5%.
U tym ža intervju ministr ahučyŭ i svaju viersiju nakont pryčyn ažyjatažu na drovy. Jon raskazaŭ, što ŭ paraŭnańni ź minułym hodam spažyvańnie droŭ u Biełarusi vyrasła na 25-30%. Ministr patłumačyŭ heta tym, što minułaja zima była chałodnaja, tamu ludzi i vyrašyli pierastrachavacca.
«My aktualizavali ŭsie damovy z palivazabieśpiačalnymi arhanizacyjami, pajšli na pavieličeńnie. Plus apieratyŭna arhanizavali pracu techniki, tamu što ŭ asnovie stajała prablema nie samich droŭ, a ich dastaŭki», — dadaŭ Drožža.
Ale ŭ toj ža čas u Mazyrskim «hartopie» śpiecyjalisty raskazvali, što ŭ čarzie pa drovy i torfabrykiety ŭ ich stajać 700 čałaviek.
A dyrektar Mazyrskaha filijała «Homielabłpaliva» Alaksandr Łosieŭ u hutarcy z žurnalistam «SB» adznačaŭ, što takoha ažyjatažu jon nie pamiataje za 11 hadoŭ svajoj pracy. Pryčynu deficytu jon bačyć ni ŭ chałodnaj vosieni i ni ŭ prablemach z transpartam.
«Nie chapaje syraviny, — skazaŭ tady Łosieŭ. — Les nam pastaŭlajuć ź Laskavičaŭ i Mazyra. Ja abjeździŭ usiu vobłaść, kab damovicca pa pastaŭkach draŭniny. Usie admovili, akramia dyrektara Vasilevickaha lashasa Dźmitryja Davydzienki. Jak, skažycie, u takich umovach zabiaśpiečyć viaskoŭcaŭ drovami na zimu?»
To-bok usio ž nie chapaje draŭniny? Pavodle źviestak na 23 listapada, lasnaja halina krainy daje rekordny prybytak — bolš za 2 miljardy rubloŭ.
U paraŭnańni z anałahičnym pieryjadam minułaha hoda suma vyručki fłahmanaŭ lesanarychtoŭki pavialičyłasia na 82,4%. Kali nie źmianšać tempaŭ vytvorčaści, to pa vynikach 2021 hoda atrymajecca 2,5 miljarda rubloŭ (kala 1 miljarda dalaraŭ u ekvivalencie). U 2021 hodzie biełaruski les daje topavuju rentabielnaść u ekanomicy. Vyšej tolki finansy i strachavańnie.
Atrymlivajecca, les jość, ale dla pramysłovaści, a nie dla prostych biełarusaŭ. Zakazać u dziaržavy možna, ale čakać pryjdziecca niekalki miesiacaŭ. Tym, chto čakać nie moža (treba ž abahravacca, na dvare chałady), zastajecca źviartacca da pryvatnikaŭ. Ale ŭ pryvatnikaŭ abmiežavańnie. U ich droŭ taksama niama. Zamknionaje koła.
