Čamu efiektu ad papiarednich sankcyj čakali sa śniežnia?
Da śniežnia była adterminoŭka amierykanskich sankcyj pa «Biełaruśkalii».
Siektaralnyja jeŭrapiejskija sankcyi ŭviali jašče ŭ červieni. Ale z adkładzienym miechanizmam — pad ich nie padpadali kantrakty, zaklučanyja raniej.
«Nakolki doŭhija hetyja kantrakty, my nie viedajem. Kali kazać pra drobnyja pastaŭki, na ich sankcyi dziejničajuć adrazu. Kali pra znakavyja pradpryjemstvy kštałtu «Biełaruśkalija», «Biełnaftachima» — tam časta kantrakty prapisvajucca na hod, — tłumačyć ekanamist Leŭ Lvoŭski. — Zrazumieła, što hetyja kantrakty naŭrad ci byli zaklučanyja akurat pierad padpisańniem sankcyj.
Z hetaha zychodziać ekanamisty, jakija kažuć, što my pavinny pačać adčuvać efiekt sankcyj niedzie ŭ čaćviortym kvartale hetaha hoda i pieršych dvuch 2022-ha. A pakul nazirajem tolki epizadyčnyja efiekty».
Adterminoŭka pa sankcyjach davałasia, kab aficyjny Minsk źmianiŭ svaje pavodziny. Rytoryka sapraŭdy źmianiłasia — na bolš vajaŭničuju.
Biełaruski ekspartny cud, jaki my nazirali z pačatku hoda, naŭrad ci zmoža kampiensavać budučyja straty.
«U mnohich siektarach fizičnyja abjomy ekspartu za 2021 hod zastalisia na papiarednich adznakach, ale pavysilisia ceny. Ciapier ceny pastupova prychodziać u normu, adpaviedna, skančvajecca i naš ekspartny cud. Kali pa vynikach pieršych siami miesiacaŭ u nas rost ekanomiki składaŭ kala 3%, to ciapier — 2,4%», — kaža Lvoŭski.
«My nie možam nidzie zajmać, navat u Kitai»
Najbolš balučymi mohuć być nie abmiežavańni pa nafcie i kalii, a prablema źniešnich zapazyčańniaŭ, ličyć ekanamist.
«U nastupnym hodzie biudžet płanujecca z deficytam. Plus nam treba budzie addavać bolš za 3,5 młrd dalaraŭ źniešniaha doŭhu. A Uładzimir Pucin pry apošniaj sustrečy vykazaŭsia, što 640 miljonaŭ dalaraŭ, jakija jon vydatkavaŭ, — heta nam na nastupnyja paŭtara hoda. Kali heta tak, to pry niemahčymaści źniešnich zapazyčvańniaŭ, nastupny hod stanovicca kryzisnym.
My nie možam nidzie zajmać, navat u Kitai — Kitaj nam ničoha nie daje z pačatku palityčnaha kryzisu. Na siońnia hety efiekt navat bolš važny, čym sankcyi na asobnyja pradpryjemstvy».
Acenki pa mahčymych stratach roznyja — ad 1% VUP da 10% u doŭhaterminovaj pierśpiektyvie.
Staršy analityk «Alpary Jeŭrazija» Vadzim Iosub tłumačyć, čamu składana dać dakładny prahnoz.
«Pieršaje — heta zakryćcio častki aficyjnaj statystyki. Naprykład, što tyčycca pastavak naftapraduktaŭ, źviestak pa tytuni, uhnajeńniach, mašynabudavańni. Zakryli jak abjomnyja pakazčyki, tak i finansavyja.
Druhi momant — nie zaŭsiody na praktycy zrazumieła, nakolki žorstka sankcyi buduć prymianiacca i nakolki składana ich budzie abychodzić».
Nie da kanca jasna taksama, nakolki žorstka budzie dziejničać miechanizm druhasnych sankcyj.
«Biełarusnafta» ŭ śpisie — balučy ŭdar»
U piatym pakiecie jeŭrapiejskich sankcyj akazalisia čatyry važnyja kampanii, «Biełavija», «Biełarusnafta», «Hrodna Azot» i «Biełšyna».
«Biełarusnafta» ŭ śpisie — balučy ŭdar. Raniej jaje pradukcyja nie traplała ŭ siektaralnyja sankcyi, bo jany raspaŭsiudžvalisia na naftapradukty, a nie na syruju naftu.
«Biełaruś štohod pastaŭlaje prykładna 1,6 miljona ton svajoj nafty ŭ Niamieččynu i na hetym zarablaje niekalki socień miljonaŭ dalaraŭ. U 2020-m (kali byli prablemy z naftaj) heta było kala 340 miljonaŭ dalaraŭ, a ŭ 2019 — amal 730 miljonaŭ. Što bolš za 1% vałavaha praduktu Biełarusi.
U kampanii jość aktyvy za miažoj. Naprykład, u Polščy dačynnaja kampanija «Beloil Polska». Jana maje sietku aŭtazapravak. Vyručka «Beloil Polska» ŭ 2020 hodzie była bolšaj za 150 miljonaŭ dalaraŭ. Jeŭrapiejskija sankcyi pavinny zamarozić aktyvy pradpryjemstva za miažoj», — apisvaje nastupstvy Aleś Alachnovič, ekanamičny daradca Śviatłany Cichanoŭskaj.
Hladzim «Hrodna Azot». U 2020-m Biełaruś pastaŭlała azotnych uhnajeńniaŭ na 180 miljonaŭ dalaraŭ. Pałovu pradukcyi «Azot» hnaŭ na jeŭrapiejski rynak — Francyja, Niderłandy, Vialikabrytanija i inšyja krainy.
Tearetyčna, straty ad sankcyj pa hetym kirunku — kala 90 miljonaŭ dalaraŭ u hod. Bo pastaŭlać u ES budzie zabaroniena ŭsiu pradukcyju.
«Biełšyna» maje dva pradstaŭnictvy ŭ Jeŭrapiejskim sajuzie — u Litvie i Bałharyi. Heta taksama moža być udaram. Raniej ES zabaraniaŭ nie tolki nabyćcio pradukcyi, ale taksama tranzit praź jeŭrapiejskuju terytoryju. Navat kali «Biełšyna» znojdzie sposaby abychodu, to praz rasijskija porty heta budzie rabić daražej», — kaža Aleś Alachnovič.
Što mianiajuć amierykanskija sankcyi?
Siarod tych, chto trapiŭ pad novyja amierykanskija sankcyi ad 2 śniežnia, — Biełaruskaja kalijnaja kampanija. Alachnovič tłumačyć, čamu heta istotny momant. U «Jary» kantrakt zaklučany mienavita z BKK, a nie z «Biełaruśkalijem». Farmalna heta supracoŭnictva nie supiarečyła zakonu.
«Ale ciapier amierykancy začynili hety prabieł i mahčymaść da roznaha traktavańnia. Amierykanskija sankcyi dziejničajuć nie tolki suprać amierykanskich pradpryjemstvaŭ i fizasobaŭ, ale i suprać tych, chto maje ŭ ZŠA svaje filijały. Kali «Jara» maje takija adździaleńni, jany nie zmohuć bolej nabyvać uhanieńni ŭ BKK». Piacihadovy kantrakt «Jary» ź Biełaruśsiu moža sarvacca.
U śpisie źjaviŭsia taksama i «Słaŭkalij».
«Kitajskija banki, navat paśla taho jak Jeŭropa dadała Huceryjeva ŭ sankcyjny pakiet, pierastali davać kredyty, jakija byli padpisanyja sa «Słaŭkalijem», — kaža Alachnovič. — Možna spadziavacca, što ciapier i arabskija krainy nie buduć ryzykavać. Amieryka moža pastavić pytańnie rubam — abo supracoŭničajecie z nami, abo z našymi vorahami».
Što jašče važna: ZŠA ŭviali zabaronu na novyja apieracyi ź Minfinam i Bankam raźvićcia Biełarusi. Zabaronienyja pazyki z terminam pahašeńnia bolš za 90 dzion. Nie dazvalajecca i abychod sankcyj.
«Heta moža mieć druhasny efiekt, to-bok nie tolki Amieryka, ale banki ź inšych krain buduć trymacca padalej ad Minfina i Banka raźvićcia. Finansavyja sankcyi tyčacca i novych, i starych ablihacyj (jakija ŭžo kacirujucca na mižnarodnych finansavach rynkach).
Amierykanskija banki i inšyja jurasoby i fizasoby nie zmohuć nabyvać užo isnujučyja jeŭrabondy», — dadaje Aleś Alachnovič.
«Buduć ładzić pastaŭki praz pasrednickija struktury»
Vidavočna, što sankcyi buduć sprabavać abychodzić.
«Naprykład, ładzić pastaŭki praz pasrednickija struktury, vierahodniej, praz rasijskija. Kali ŭźnikajuć składanaści z praviadzieńniem płaciažoŭ, ich možna rabić praz rasijskija banki», — ličyć Vadzim Iosub.
Z tym ža «Naftanam», jaki trapiŭ pad sankcyi, situacyja dziŭnaja.
«Rasijskija kampanii, jakija pracujuć na mižnarodnym rynku, skazali: my na «Naftan» syravinu nie pastaŭlajem. Nibyta nichto naftu tudy nie pradaje, ale zavod jak pracavaŭ, tak i pracuje», — zaŭvažaje ekśpiert.
Pry hetym namieśnik premjer-ministra Juryj Nazaraŭ paviedamlaŭ, što biełaruskija naftapierapracoŭčyja pradpryjemstvy praz sankcyi stracili 80 młn dalaraŭ.
U žniŭni ŭłady Litvy zajaŭlali, što spyniać tranzit našych kalijnych uhnajeńniaŭ. Biełaruś jak zapasny varyjant razhladała ekspart praz rasijskija porty, naprykład Murmansk. Ale tut nie ŭsio tak prosta.
«Jość pytańni i z łahistykaj, i z prapusknoj zdolnaściu. U rasijskich portach niama volnych mahutnaściaŭ dla pieravałki, treba budavać novyja terminały. Dla hetaha patrebny čas i hrošy», — kaža analityk.
«Kali b praz Rasiju heta ŭsio było bolš vyhadna rabić ekanamična, my b daŭno tak rabili, — razvažaje Leŭ Lvoŭski. — Rasijskija kontrahienty, jakija buduć dapamahać abychodzić sankcyi, adpaviedna, buduć pretendavać na niejkuju častku prybytku. Jakija straty buduć, my pakul nie viedajem, treba hladzieć z praktyki».
Vierahodna, Biełaruś pasprabuje dolu jeŭrapiejskaha ekspartu pieranakiravać u krainy, jakija nie dałučylisia da sankcyj. I sutykniecca z prablemaj.
«Adna z važnych dla nas krain — Ukraina. Ź joj doŭhi čas Alaksandr Łukašenka staraŭsia svarycca pa minimumie. Kali paraŭnać rytoryku ŭ dačynieńni Litvy, Polščy i da Ukrainy, to heta nieba i ziamla. Ale na apošnim tydni ŭsio źmianiłasia: užo hučać vajennyja pahrozy. Tamu naraścić ekspart praz toj kirunak budzie prablematyčna».
«Kali Pucin zachoča dać piać miljardaŭ dalaraŭ, heta kampiensuje mahčymyja straty»
«Upłyŭ sankcyj nie taki adnamomanty. Jany dziejničajuć navat pierad ich ahučvańniem. Kali u ŚMI jość infarmacyja, što chtości moža patrapić u sankcyjny śpis, kampanii pačynajuć rychtavacca zahadzia, — havoryć Aleś Alachnovič. — Toje ž i zamiežnyja patrniory. «Jara» ryzyknuła i padpisała piacihadovy kantrakt ź Biełaruskaj kalijnaj kampanijaj, ale inšyja mohuć admaŭlacca ad supracoŭnictva z našymi kampanijami, bo nie chočuć ryzykavać».
Na jaho dumku, biełaruskaja ekanomika pačnie adčuvać efiekt ad sankcyj užo ciapier, ale ich pik prypadzie na druhuju pałovu 2022 hoda.
«Časta my źviartali ŭvahu, što sankcyi biazzubyja. Ale jeŭrapiejcy vučacca na svaich pamyłkach i dapracoŭvajuć sankcyi. Užo ahučana, što idzie praca pa šostym pakiecie — zajaŭlałasia, što tam moža być da 300 fizičnych i jurasobaŭ.
Jeŭrapiejcy pavialičvajuć cisk — kolkasna i jakasna. I navat kali buduć sposaby abychodu hetych sankcyj režymam, to možna spadziavacca, što ES z časam začynić i hetyja kanały.
Sankcyjnaja palityka — heta marafon. I biełaruskim uładam praź mihracyjny kryzis ci refierendum nie ŭdasca spynić sankcyi. Pakul u Biełarusi nie buduć vyzvalenyja palitviaźni, spynienyja represii, pakul nie pačniecca nacyjanalny dyjałoh, sankcyi buduć uzmacniacca. Heta razumiejuć zamiežnyja inviestary».
Ale jość istotny faktar, jaki moža pierakryć škodu ad sankcyj, — padtrymka Rasii.
«Dla Rasii ŭmoŭna 5 młrd dalaraŭ nie takija vialikija hrošy. Kali Uładzimir Pucin zachoča dać Biełarusi ich prosta tak, to, kaniečnie, heta kampiensuje ŭsie mahčymyja straty ad sankcyj u nastupnym hodzie», — kaža Leŭ Lvoŭski.
Čytajcie taksama:
Sankcyi — heta dobra ci drenna? Sprabujem zrazumieć pa zajavach uładaŭ
