Rasijskaja «Novaja hazieta» publikavała raspovied Jahora Dudnikava pra toje, jak jaho zatrymlivali.
«Mianie zatrymali 4 maja 2021 hoda, žorstka. Paśpieć uciačy nie było sił. Ich było šmat — ja adzin. Ja adrazu zrazumieŭ, što da čaho: pracavaŭ HUBAZiK, nie škadujučy ruk, — bili nahami i rukami pry zatrymańni.
Kryčali: «Poskudź, dabiehaŭsia?» U mianie ŭsio ŭ vačach paciamnieła. Byli i supracoŭniki KDB. Jany pavodzili siabie intelihientna ŭ adroźnieńnie ad HUBAZiK.
Nastupstvami zatrymańnia stali siniaki i raskołaty zub. Mnie skazali, što ja zaklikaŭ ludziej da hvałtu ŭ dačynieńni da supracoŭnikaŭ pravaachoŭnych orhanaŭ. Taksama, što ja ahučvaŭ videaroliki, jakija ŭ dalejšym raźmiaščalisia na Youtube-kanale «Batohsb/partyzanskibot».
Paśla zatrymańnia mianie paviali dadomu, tam byŭ pieratrus. Zaviali ŭ zdymnuju kvateru, dzied, u jakoha ja zdymaŭ jaje, spaŭ. Mianie dva razy stuknuli nahoj u vobłaść hrudziej i paśla hetaha zaviali paniatych. Pačaŭsia pieratrus. Kanfiskavali maju aparaturu, dva telefony, try asabistyja dziońniki, dakumienty, kartu i 60 biełaruskich rubloŭ.
Paśla nadzieli miašok na hałavu i paviali. Ja byŭ u panicy, mianie tresła, ale pry hetym isteryki nie było.
Kali šmanali, pasadzili na kaleni, skazali maŭčać. Ale ja zredku havaryŭ ź dziedam i paziraŭ na košku. Ja razumieŭ, što, mahčyma, jaje bolš nie ŭbaču, i raźvitvaŭsia ź joj. Paśla pieratrusu — znoŭ miech na hałavu i paviali da aŭtamabila. U mašynie zakinuli na zadniaje siadzieńnie, ruki byli ŭvieś čas u kajdankach.
Skazali, što pajeduć zakopvać mianie. «Sadžać bulbu», — tak pažartavaŭ adzin ź ich. Kazali, kab ja skazaŭ toje, što im patrebna, na kamieru, i tady, mahčyma, mianie departujuć dadomu.
Mianie bili, bo ja vinu nie pryznavaŭ. Bili žorstka. Praŭda, užo praź miesiac siniakoŭ zusim nie zastałosia.
Miašok byŭ niaščylny, i ja ŭbačyŭ, što mianie viazuć da budynku KDB. Zaviali ŭ kabiniet na trecim paviersie, pasadzili na kresła, ruki ščylniej pieracisnuli kajdankami, z-za čaho ja ŭskryknuŭ. Źniali miašok i skazali, što kali ja budu vydziełvcca, to paviazuć u adździaleńnie AMAP, i tady mnie ŭzhadajuć usie maje słovy (u ahučanych rolikach). Ja mocna spałochaŭsia, bo viedaju, što rabiŭ AMAP u žniŭni 2020 hoda.
Paśla hetaha ŭ hadzinu nočy pačaŭsia videadopyt biez advakata, dzie mnie dali tekst, jaki ja začytaŭ. Na kamieru mianie raspytvali pra dziejnaść, ja bajaŭsia i kazaŭ toje, što im patrebna. Jany prynieśli hiru na 32 kh i pastavili kala mianie.
Paśla hetaha stali pytacca, jakoje ja maju dačynieńnie da Volhi Karač i Ihara Makara. Ja byŭ žudasna napałochany, nie piarečyŭ im. Paśla dopytu ź videakamieraj ź mianie źniali kajdanki, dali papić i prynieśli sumku ź ježaj (mianie zatrymali jakraz, kali ja išoŭ z kramy z pakietam).
Potym da ranicy my siadzieli i razmaŭlali z čekistami «pa dušach». Ad strachu ŭ mianie kružyłasia hałava. Ja ich užo staŭ usprymać jak tavaryšaŭ, tamu što jany stali mnie spačuvać, prapanoŭvać pakuryć ci papić harbaty z šakaładkaj.
Jany patrabavali dać dostup da telefonaŭ, da svaich akaŭntaŭ u sacsietkach i Telehramie. Ja padparadkoŭvaŭsia, bo pamiataŭ mocnyja ŭdary za admovu. Potym mnie dazvolili paspać na kreśle. Ja prysłaniŭsia da chałodnaha siejfa i padramaŭ.
Pakul ja spaŭ, achoŭniki ŭvieś čas mianialisia. Vidać, im patrebny byŭ adpačynak u bolš kamfortnych umovach. Kala 11 ranicy mnie prynieśli arkušy papiery, ručku i skazali pisać jaŭku z pavinnaj. Čekisty faktyčna prymusili mianie napisać jaje. Skazali, što kali nie napišu, to mianie pryznajuć terarystam i zhnajać u turmie, ja nie ŭbaču mamu, svaju dziaŭčynu. A kali napišu, to departujuć u Rasiju, i ja ŭsio zabudu jak strašny son.
Pytalisia, ci bačyŭ ja Dzianisa Chofmana, Volhu Karač, Ihara Makara i inšych administrataraŭ telehram-kanała «AHSB», kab zavierbavać mianie. Kali daviedalisia, što ja ich nie bačyŭ, niervavalisia.
U jaŭcy ja napisaŭ, što nibyta zaklikaŭ da hvałtoŭnych dziejańniaŭ, pramoha fizičnaha kantaktu z pravaachoŭnymi orhanami, taksama napisaŭ pra moj udzieł u botach telehram-kanała «AHSB» (kantaktavaŭ ź ludźmi, adkazvaŭ na pytańni). Ukazaŭ, što z Karač adzin raz źviazvaŭsia, z Makaram nie źviazvaŭsia ni razu. Paśla hetaha ja prasiŭ dać dostup da telefona, kab patelefanavać maci i dziaŭčynie.
Jany kazali, kali ja nie budu iści na kantakt, pryjeduć da majoj dziaŭčyny, i mała joj nie padasca. Paśla skazali mnie, što ja pajedu ŭ apartamienty z dvuma supracoŭnikami. Kali budu pavodzić siabie dobra, to razmova praciahniecca.
Za mnoj pryjšli dva supracoŭniki, nadzieli miašok na hałavu, zakinuli ŭ aŭtamabil, i my pajechali. My dajechali dosyć chutka, i jak paźniej ja ŭbačyŭ, mianie raźmiaścili ŭ dvuchpakajovaj kvatery ź vidam na pomnik Jakubu Kołasu. Tam mianie zasialili ŭ adzin pakoj, a supracoŭniki znachodzilisia ŭ inšym pakoi. Kajdanki ź mianie źniali, i ja zmoh pajeści.
U 23.00 mnie skazali: «Adboj». Kali ja loh, to pačuŭ huk pierasmyknutaha zatvora pistaleta. Ja žudasna spałochaŭsia i ŭcisnuŭsia ŭ kanapu. Ale za mnoj nichto nie prychodziŭ. Praź niekatory čas pasprabavaŭ schadzić u prybiralniu, adnak dźviery zvonku byli začynienyja. Paśla hetaha ja zasnuŭ.
Ranicaj mianie razbudzili i skazali źbiracca. Nadzieli znoŭ miašok na hałavu i advieźli, jak akazałasia paźniej, u budynak KDB. Zaviali ŭ kabiniet, pasadzili na kresła i skazali nanoŭ pisać jaŭku z pavinnaj.
Vidać, za hety čas vyvučyli moj mabilny telefon, i ŭ ich źjavilisia dadatkovyja pytańni. Paśla hetaha skazali, što daviadziecca pasiadzieć u «Amierykancy», bo ja «zdaŭ» Dzianisa Chofmana (pa mianušcy Dzis), jaho asabistyja danyja znajšli ŭ mianie ŭ telefonie (siłaviki ličać Dzianisa Chofmana (Chromava), hramadzianina Hiermanii, datyčnym da terarystyčnaj dziejnaści ŭ Biełarusi, — zaŭv. «NN»).
Zatym znoŭ nadzieli miašok na hałavu i paviali da śledčaha, jaki skazaŭ, što ja padazrajusia ŭ arhanizacyi hrupavych dziejańniaŭ, jakija hruba parušajuć hramadski paradak u Minsku, i jašče ja parušyŭ režym znachodžańnia ŭ krainie.
Pryjšli sałdaty i zaviali mianie ŭ SIZA KDB. Tam mianie nieadnarazova vadzili na dopyty, dzie prysutničali roznyja advakaty. Dopyty zdymali na videa, dzie ja ŭžo paŭtaraŭ zavučany tekst. Praz dva tydni pačali prychodzić pieršyja listy ad majoj dziaŭčyny i adzin list ad maci.
25 maja ja da mianie pryjšli ŭ kamieru i skazali: «Z papierami na vychad». Zaviali ŭ kabiniet, dzie dali zahadzia padrychtavanyja adkazy na pytańni televizijonščykaŭ z «ANT». Dali čas vyvučyć adkazy, i 28 maja pryjechali ludzi z telekanała «ANT» i zrabili zapis. Prasili skazać tak: «Ja, Dudnikaŭ Jahor, viadomy jak Złojbet. Vy łochi, bałaboły, ja rasčaravany ŭ vas i supracoŭničaju sa śledstvam».
Paśla hetaha mianie zaviali ŭ kamieru, a ŭ paniadziełak 31 maja pieraviali ŭ SIZA na Vaładarskaha. U SIZA KDB ja siadzieŭ u adnoj kamiery ź Viktaram Babarykam i Ryhoram Kastusiovym. Jašče byŭ biznesmien Razmus. Praŭda, jaho potym prybrali. Adnosiny z sukamiernikami dobryja, jany stali mnie ledź nie dziadulami, padvučyŭ biełaruskuju movu.
Ja tolki ahučvaŭ videaroliki, teksty davaŭ Dzis — administratar telehram-kanała. Heta ja rabiŭ za ŭznaharodu. Aŭdyjopaviedamleńni ŭ telehram-kanale «AHSB» ahučvaŭ ź siaredziny listapada 2020 pa maj 2021 hoda. U rolikach i paviedamleńniach byli zakliki vychodzić na vulicu i na pramy fizičny kantakt z supracoŭnikami pravaachoŭnych orhanaŭ».
«Stakan u paraŭnańni z kamieraj — raj, kajfanu ŭ cišyni». Palitviazień Dudnikaŭ dasłaŭ maci list z-za krataŭ, u jakim apisaŭ umovy na Vaładarcy
Što takoje «AHSB»? Kanał, jaki biełaruskija ŭłady pryznali ekstremisckim, a paźniej i terarystyčnaj arhanizacyjaj. Heta kanał, stvorany rasijaninam Dzianisam Chromavym. Sam jon žyvie ŭ Hiermanii. Viadomy tym, što ŭ 2010-ch čytaŭ battle-rep pad psieŭdanimam D1S. Nijakaha dačynieńnia da Biełarusi Chromaŭ nie maje, ale padčas pratestaŭ u Minsku Dzianis vyrašyŭ, što biełarusy dziejničajuć niapravilna, i z naziralnika pieratvaryŭsia va ŭskosnaha ŭdzielnika — stvaryŭ radykalny kanał i čat.
Pravakatyŭny styl kanała byŭ vidavočny: tak, administratary skidvali fota palaŭničaj zbroi na fonie nacyjanalnaha bieła-čyrvona-biełaha ściaha z padvodkaj u duchu: «U vas jość zbroja, jakuju vy hatovyja ŭžyć suprać karnikaŭ? Skidvajcie fota ŭ naš bot! A taksama fota lubych inšych pryład, jakija mohuć nanieści škodu zdaroŭju».
Administratary i maderatary kanała, siarod jakich, jak u nastupnym vyjaviłasia, byli supracoŭniki orhanaŭ, zaachvočvali ŭdzielnikaŭ da aktyŭnych dziejańniaŭ.
Jak vyhladaje, niekatoryja biełarusy, rasčaravanyja ŭ niemahčymaści spynić biezzakońnie mirnym šlacham, išli raicca ab dalejšych dziejańniach da Chromava i jaho ananimnych paplečnikaŭ, jakija padkazvali, što treba rabić. Za datyčnaść da «AHSB» byli zatrymanyja dziasiatki biełarusaŭ, u tym liku i Jahor Dudnikaŭ.
Jamu vystaŭlenyja abvinavačvańni pa dvuch artykułach (adznačym, što art. 342 KK, pa jakim jaho zatrymlivali, u vynikovym abvinavačvańni niama):
- zakliki da dziejańniaŭ, nakiravanych na naniasieńnie škody nacyjanalnaj biaśpiecy Biełarusi — č. 3 art. 361 KK, karajecca pazbaŭleńniem svabody ad 2 da 7 hod;
- raspalvańnie sacyjalnaj varožaści ŭ dačynieńni da siłavikoŭ (u Biełarusi siłaviki z 2020 hoda ličać siabie asobnaj sacyjalnaj hrupaj) — č. 3 art. 130 KK, karajecca pazbaŭleńniem svabody ad 5 da 12 hod.
Spravu budzie razhladać sudździa Siarhiej Chrypač, užo viadomy pa sudach nad palitviaźniami: daŭ 10 hod Alaksandru Trockamu.
Pavodle abvinavačvańnia, jon najechaŭ 12 žniŭnia na svajoj mašynie na nahu supracoŭnika DAI. U toj viečar kala Steły aŭtamabil Alaksandra spynili ŭzbrojenyja ludzi, kali jon admoviŭsia vychodzić da ich z mašyny, to vybili šyby, dastali jaho z sałona i mocna źbili. Z čerapna-mazhavoj traŭmaj pad kanvojem i ŭ kajdankach jon pravioŭ u špitali try tydni. Zatym Alaksandra pieraviali ŭ SIZA-1 pa kryminalnaj spravie za hvałt u dačynieńni da milicyjanta (art. 364 KK).
Ale pierad pieradačaj spravy ŭ prakuraturu śledčyja pierakvalifikavali abvinavačańnie na bolš žorstkaje — zamach na zabojstva supracoŭnika orhanaŭ unutranych spravaŭ. Taksama sudździa Chrypač viadomy tym, što razhladaŭ hučnuju «spravu 17» ab niezakonnym raspaŭsiudžvańni narkotykaŭ.
