U patoku navinaŭ z Ukrainy ŚMI vykarystoŭvajuć šmat skaračeńniaŭ, vajskovych abrevijatur ci prosta nazvaŭ zbroi. Dla niepadrychtavanaha čytača mnohija ź ich mohuć być nieznajomymi ci niezrazumiełymi. Tłumačym značeńnie asnoŭnych abrevijatur i terminaŭ.
Fota: AP / Andrew Marienko
Russkij mir — aksiumaran.
NATA/NATO /Paŭnočnaatłantyčny aljans — vajenna-palityčny błok zachodnich krain, kudy ŭvachodziać ZŠA, Kanada i bolšaść krain Jeŭropy.
ZSU (ukr)/ USU (bieł)/ VSU (rus) — Uzbrojenyja siły Ukrainy.
OP — Ofis prezidenta Ukrainy.
Prezident Ukrainy Uładzimir Zialenski. Fota: Instagram / zelenskiy_official
VR — Viarchoŭnaja Rada Ukrainy.
SBU — Słužba biaśpieki Ukrainy, zajmajecca pytańniami dziaržbiaśpieki.
MO (ukr, rus) — Ministerstva abarony.
HUR — Hałoŭnaje upraŭleńnie raźviedki pry Minabarony Ukrainy.
VMS — Vajenna-marskija siły.
Terabarona, TrO (ukr, rus) — Siły terytaryjalnaj abarony Ukrainy.
Fota: AP / Andrew Marienko
Nachvardyja — ukrainskaje vajskovaje farmavańnie, jakoje ŭvachodzić u sistemu MUS, ale bolš vajenizavanaje, čym palicyja. Maje prava vykarystoŭvać vajskovuju techniku i zbroju.
OOS (ukr, rus) — Apieracyja abjadnanych sił, kompleks vajennych i śpiecyjalnych arhanizacyjna-pravavych mierapryjemstvaŭ ukrainskich siłavych struktur, nakiravanych na procidziejańnie dziejnaści rasijskich i prarasijskich uzbrojenych farmavańniaŭ u chodzie vajny na terytoryi Łuhanskaj i Danieckaj abłaściej.
RNBO (ukr)/ SNBO (rus) — Rada nacyjanalnaj biaśpieki i abarony Ukrainy, kaardynacyjny orhan pry prezidencie pa pytańniach nacyjanalnaj biaśpieki i abarony.
DNR i ŁNR — «Danieckaja narodnaja respublika» i «Łuhanskaja narodnaja respublika», nazvy samaabvieščanych respublik na terytoryjach Danieckaj i Łuhanskaj abłaściej.
ORDŁO (ukr, rus)— «Okriemi rajoni Doniećkoji ta Łuhanśkoji obłastiej» albo «Otdielnyje rajony Donieckoj i Łuhanskoj obłastiej». Tak va Ukrainie nazyvajuć terytoryi samaabvieščanych DNR i ŁNR. Taksama ŭ dačynieńni da DNR i ŁNR ukraincy ŭžyvajuć vyraz «časova akupavanyja terytoryi».
ATO (ukr, rus) — Antyterarystyčnaja apieracyja, tak ukrainskija ŭłady peŭny čas nazyvali vajnu na Danbasie. Terytoryi samaabvieščanych DNR i ŁNR časta nazyvali «zonaj ATO».
DAP — skaračeńnie ad «Daniecki aeraport im. Prakofjeva», u 2014-2015 hadach za aeraport išli žorstkija bai pamiž ukrainskimi vajskoŭcami i prarasijskimi vojskami. Ukrainskich vajskoŭcaŭ —abaroncaŭ aeraporta paśla pačali nazyvać «kibarhami».
«Azov» (ukr, rus) — taksama «połk «Azov» albo «okriemij zahin śpiecialnoho priznačieńnia «Azov». Asobny atrad śpiecyjalnaha pryznačeńnia, stvorany ŭ 2014 hodzie ŭ Maryupali.
Fota: AR / Sergei Chuzavkov
U «Azoŭ» sapraŭdy ŭvachodzili členy ultrapravych arhanizacyj, praz heta rasijskaja prapahanda pastajanna nazyvaje ŭsich bajcoŭ pałka nieanacystami.
Mienavita «Azoŭ» siońnia abaraniaje Maryupal, jaki mietadyčna rujnujuć rasijskija vojski.
SSO (ukr, rus) — Siły śpiecyjalnych apieracyj.
ODA (ukr), OHA ( rus) — abłasnaja dziaržaŭnaja administracyja. Časam dadajecca pieršaja litara vobłaści, naprykład CHODA — heta Charkaŭskaja abłasnaja dziaržaŭnaja administracyja.
OVA (ukr, rus) — abłasnaja vajennaja administracyja
RDA (ukr), RHA (rus) — rajonnaja dziaržaŭnaja administracyja
KMDA(ukr)/ KHDA (bieł)/ KHHA (rus) — Kijeŭskaja haradskaja dziaržaŭnaja administracyja.
Nardep — narodny deputat Ukrainy.
OHP — Ofis hienieralnaha prakurora Ukrainy.
DSNS (ukr)/ HSČS (rus) — Dziaržaŭnaja słužba pa nadzvyčajnych situacyjach Ukrainy, praściej kažučy, ratavalniki.
DBR (ukr)/ HBR (rus) — Dziaržaŭnaje biuro raśledavańniaŭ Ukrainy, anałah biełaruskaha Śledčaha kamiteta.
KORD (ukr) — korpus apieratyŭna-raptoŭnaha dziejańnia, padraździaleńnie asablivaha pryznačeńnia ŭ Nacyjanalnaj palicyi Ukrainy.
HTS (ukr, rus) — hazatranspartnaja sistema Ukrainy. Składajecca z hazapravodaŭ, raźmierkavalnych sietak, hazaschoviščaŭ, kampresijnych i hazavymiaralnych stancyj.
OPZŽ (ukr, rus) — prarasijskaja partyja va Ukrainie pad nazvaj «Apazicyjnaja płatforma — za žyćcio». Adzin ź lidaraŭ — Viktar Miedźviadčuk, toj samy kum Pucina.
«Dija» (ukr) — ukrainski elektronny siervis i mabilnaja prahrama dla karystańnia dziaržpasłuhami.
Orki (ukr, rus) — tak ukraincy pahardliva nazyvajuć rasijskich sałdat.
Rasijskija sałdaty ŭ pałonie
ZS RF (ukr)/ VS RF (rus) — Uzbrojenyja siły Rasijskaj Fiederacyi.
Rashvardyja — rasijski anałah ukrainskaj Nachvardyi. Da vajny šyroka vykarystoŭvałasia rasijskaj uładaj dla razhonu mitynhaŭ.
«Vahnieraŭcy» — bajcy rasijskaj pryvatnaj vajennaj kampanii (tak zvanaj «ČVK Vahnier» ci «hrupa Vahniera»), udzielničali ŭ zachopie Kryma, bajach na Danbasie, vajnie ŭ Siryi.
DRH (ukr, rus) — dyviersijna-raźviedvalnaja hrupa. Zvyčajna nievialikaje padraździaleńnie śpiecyjalnaha pryznačeńnia, jakoje vykarystoŭvajecca dla raźviedki i dyviersij u tyle praciŭnika.
BTHr — bataljonnaja taktyčnaja hrupa, jak praviła składajecca z 600-1000 sałdat i aficeraŭ, a taksama tankaŭ, artyleryi, BMP.
DŠV i DŠB (rus) — desantna-šturmavyja vojski. DŠB — desantna-šturmavaja bryhada, padraździaleńnie pavietrana-desantnych vojskaŭ, jakoje śpiecyjalizujecca na šturmavych zachopach.
OMBr (ukr, rus) — asobnaja miechanizavanaja bryhada, taktyčnaje złučeńnie suchaputnych vojskaŭ, kudy ŭvachodziać tanki, artyleryja, raźviedčyki, miedyki, snajpiery i h. d.
BBM — bajavaja braniravanaja mašyna.
BRM — bajavaja raźviedvalnaja mašyna, pryznačanaja dla raźviedki bojem.
BMP — bajavaja mašyna piechoty, pryznačanaja dla pieravozki desanta i ahniavoj padtrymki jaho ŭ bai.
BMP-3. Fota: wikimedia.org / Vitaly V. Kuzmin
BTR — bronietransparcior, bajavaja mašyna, pryznačanaja dla transparciroŭki piechoty. Maje słabiejšaje ŭzbrajeńnie ŭ paraŭnańni z BMP.
BMD — bajavaja mašyna desanta, maje ŭzmocnienuju braniu i lepšaje ŭzbrajeńnie, čym BTR. BMD moža desantavacca z dapamohaj parašutaŭ.
MTŁB (rus) — šmatmetavy płavajučy bronietransparcior. Moža pieravozić ludziej i hruzy, vykarystoŭvacca ŭ roli artyleryjskaha ciahača.
RSZV (ukr)/ RSZO (rus) — reaktyŭnaja sistema załpavaha ahniu. Jak praviła, bajavaja mašyna z puskavoj rakietnaj ustanoŭkaj na joj. RSZA vykarystoŭvali jašče padčas Druhoj suśvietnaj vajny — naprykład, «Kaciušu».
PPO (ukr)/ PVO (rus) — supraćpavietranaja abarona (SPA).
PRO (ukr, rus) — supraćrakietnaja abarona.
BpŁA (ukr, rus) — bieśpiłotnyja aparaty, albo drony. Lehiendarnyja «Bajraktary» ŭ tym liku.
OTRK (ukr, rus) — apieratyŭna-taktyčny rakietny kompleks, pryznačany dla strełaŭ na adlehłaść da 500 kiłamietraŭ. ATRK składajecca z hruzavoha aŭtamabila ci płatformy, apieratyŭna-taktyčnaj rakiety, zapasu rakiet na transpartna-zaradžalnych mašynach, pryčepach abo trejlerach, sistemy naviadzieńnia, aparatury suviazi.
PTRK (ukr, rus) — supraćtankavy rakietny kompleks (STRK).
ZRK — zienitna-rakietny kompleks, pryznačany dla źniščeńnia pavietranych abjektaŭ: avijacyi, rakiet praciŭnika. Sumna viadomy ZRK «Buk», ź jakoha źbili małazijski «Boinh» nad Danbasam u 2014 hodzie.
Ka-52 — bajavy viertalot rasijskaj vytvorčaści.
Mi-24 — bajavy viertalot, raspracavany jašče ŭ SSSR.
An-225 «Mrija» — samy vialiki ŭ śviecie transpartny samalot.
Źniščanaja «Mrija»
Znachodziŭsia va Ukrainie, byŭ źniščany 25 lutaha 2022 hoda padčas bambardziroŭki rasijanami aeraporta «Antonaŭ» u Hastomieli.
Su-25, Su-30, Su-34, Su-35 — bajavyja samaloty.
T-72, T-80 — nazvy madelaŭ tankaŭ.
PMM (ukr)/ HSM (rus) — haruča-zmazačnyja materyjały, u tym liku paliva.
Rakieta typu «Ch» — avijacyjnaja rakieta małoj dalokaści, zapuskajecca z samalota pa naziemnych abjektach.
«Bajraktar» — bieśpiłotnik tureckaj vytvorčaści, vykarystoŭvajecca ŭkrainskimi vojskami suprać rasijskich akupantaŭ. «Bajraktar» ciažka adsačyć, jon moža znachodzicca ŭ pavietry amal sutki, niasie avijabomby ci supraćtankavyja rakiety.
Bieśpiłotnik «Bajraktar». Fota: infarmahienctva Minabarony Ukrainy «ArmijaINFORM»
Dron-kamikadze — adnarazovy bieśpiłotnik z zaradam vybuchoŭki. Faktyčna heta bomba, abstalavanaja kamierami i sistemaj naviadzieńnia. Niekatoryja takija drony možna prahramavać na samastojnuju ataku abjektaŭ.
«Točka-U» — bajavy rakietny kompleks, časta tak nazyvajuć tolki samu kiravanuju rakietu.
«Javelin»/«Džavielin» — amierykanski pieranosny supraćtankavy kompleks.
Stralba z «Džavielina». Fota: wikipedia.org
NLAW — pieranosnaja supraćtankavaja kiravanaja rakieta šviedska-brytanskaj vytvorčaści.
«Stuhna» — ukrainskaja supraćtankavaja rakietnaja sistema.
«Stinger»/«Stynhier» — amierykanski pieranosny supraćrakietny kompleks.
«Patriot»/ «Petryjot» — zienitna-rakietny kompleks amierykanskaj vytvorčaści, vykarystoŭvajecca ŭ pavietranaj i supraćrakietnaj abaronie.
M-72 — supraćtankavy hranatamiot.
«Hrad» — rasijskaja reaktyŭnaja sistema załpavaha ahniu na bazie šasi hruzavika, była raspracavanaja jašče ŭ SSSR.
RSZA «Hrad». Fota: Juryja Kučynskaha
«Urahan», «Śmierč» — anałahi «Hrada», ale z bolšym kalibram i bolš šyrokim śpiektram bojeprypasaŭ.
«Iskander» — rasijski apieratyŭna-taktyčny rakietny kompleks. Asnoŭnyja zadačy — źniščeńnie sistem supraćpavietranaj i supraćrakietnaj abarony, źniščeńnie stratehičnych abjektaŭ, karabloŭ. Dalokaść dziejańnia — da 500 kiłamietraŭ.
«Iskander». Fota: mil.ru
«Kalibr» — rasijskaja kryłataja rakieta.
«Pancyr-S1» — rasijski samachodny zienitny rakietna-harmatny kompleks.
«Pancyr-S1», zachopleny va Ukrainie. Fota: kamandavańnie sił śpiecyjalnych apieracyj US Ukrainy
«Ihła» — saviecki i rasijski pieranosny zienitny rakietny kompleks.
«Kinžał» — rasijski hipierhukavy avijacyjny rakietny kompleks. Źjaŭlajecca avijacyjnym varyjantam kompleksu «Iskander».
MiH-31K z rakietaj kompleksu «Kinžał». Fota: Ministerstva abarony RF
«Bastyjon» — rasijski bierahavy rakietny kompleks, u asnoŭnym vykarystoŭvajecca dla paražeńnia nadvodnych karabloŭ.
POM-3/ Mina POM-3 «Miedaljon» — mina ź siejśmičnym datčykam, kali datčyk fiksuje kroki pobač, mina padskokvaje na vyšyniu kala mietra i vybuchaje.
S-300 — zienitna-rakietny kompleks, raspracavany jašče ŭ SSSR. Asnoŭnaje pryznačeńnie — supraćpavietranaja abarona.
TOS «Buratino» (rus) — ciažkaja ahniamiotnaja sistema załpavaha ahniu kalibru 220-mm na bazie tanka T-72.
Termabaryčnyja bojehałoŭki vybuchajuć u dva etapy. Spačatku vykidvajecca zapalenčaja sumieś u formie aerazolu, zatym vybuchaje inšaja častka, jakaja padryvaje raspyleny vakoł aerazol. Z-za takoha dziejańnia termabaryčnyja bojeprypasy vałodajuć značna bolš mahutnaj siłaj paražeńnia i vybuchnoj chvalaj.
TOS-1A «Sołnciepiok» (rus) — madyfikacyja ciažkaj ahniamiotnaj sistemy «Buracina».
Ciažkaja ahniamiotnaja sistema «Soncapiok». Fota: wikipedia.org / Kirill Borisenko
