— Ci praŭda, što ludzi ŭ Chiersonie ciapier praciahvajuć vychodzić na mitynhi suprać akupacyi?
— U apošni čas ludzi nie vychodziać na mitynhi ŭ Chiersonie, pakolki padčas apošnich mitynhaŭ byli vielmi žorstkija dziejańni z boku vajskoŭcaŭ: stralali pa nahach ludziej, razahnali ślozatačyvym hazam, dubinkami, mnohich ludziej pazabirali, i ich los da hetaha času nieviadomy.
Taksama viadoma, što paśla mitynhaŭ, kali ludzi išli dadomu, kala doma ich čakali tak zvanyja zetki — heta mikraaŭtobusy, na jakich pierasoŭvajucca FSB pa horadzie, i ich taksama zabrali ad padjezdaŭ i pavieźli ŭ nieviadomym kirunku. Zychodziačy z hetaha, ludzi prosta bajacca vychodzić na mitynhi, i ŭ apošni čas ich niama — napeŭna, tydni paŭtary ci dva.
— Tyja paviedamleńni, jakija prychodziać, pra mabilizacyju žycharoŭ Chiersonskaj vobłaści ŭ rasijskuju armiju — niešta zrazumieła pra heta na vulicach horada? Ci možna zaŭvažyć niejkija takija sihnały?
— Na vulicach horada, na ščaście, pakul takich rečaŭ nie adbyvajecca, ale šmat prychodzić takich paviedamleńniaŭ z vobłaści. Nakolki stanovicca zrazumieła, rasijskija vajskoŭcy bajacca publična heta rabić, bajacca ahałoski. Takija paviedamleńni ŭ asnoŭnym prychodziać ź viosak, dzie jość mahčymaść kantralavać nasielnictva. Ceły miesiac prychodziać paviedamleńni, što jany zabirajuć u miascovych žycharoŭ telefony, praviarajuć ich źmieściva, pierapiski. Hetyja paviedamleńni frahmientarnyja, ale jość infarmacyja pra toje, što mabilizujuć miascovych žycharoŭ, prymušajuć kapać akopy — heta značyć, rabić padsobnuju pracu dla rasijskaj armii. Zbroju ŭ ruki nichto nie daje.
— Byli taksama paviedamleńni, što Rasija zakryła vyjezd z Chiersona ŭ bok aneksavanaha Kryma, tamu što jak raz mnohija mužčyny źjazdžajuć praz Krym u Rasiju, a potym u Jeŭropu. Ujezd adkryty abo nie?
— Pra ŭjezd u Krym ja nie viedaju. Jość infarmacyja ab tym, što zakryty vyjezd u bok Mikałajeva. U nas mnohija ludzi staralisia vyjechać u bok nieakupavanaj Ukrainy, i ź minułaj piatnicy zakryli vyjezd u bok [Zachodniaj] Ukrainy — jość mahčymaść vyjechać tolki ŭ bok Kryma. Ale jak ciapier tam iduć spravy, pakul niama mahčymaści daviedacca. Na tym baku raki taksama vielmi drennaja suviaź, i časta nielha daviarać paviedamleńniam, jakija adtul prychodziać.
— Ci bačnyja niejkija prykmiety taho, što ŭ Chiersonie rasijskija akupacyjnyja vojski ciapier rychtujuć refierendum? Adkul źjaŭlajucca paviedamleńni pra toje, što jon moža adbycca ŭžo ŭ sieradu?
— Hetyja paviedamleńni raspaŭsiudžvajuć prapahandysckija ruskija tielehram-kanały. Bačnaja takaja padrychtoŭka da refierendumu. Siońnia tolki pryjšło paviedamleńnie, što ŭ Hołaj Prystani za noč źnikli ŭsie ŭkrainskija ściahi, a na ich miescy źjavilisia ruskija. U Chiersonie heta adbyvajecca padobnym čynam: nočču na adnym budynku źnikaje ŭkrainski ściah — źjaŭlajecca ruski. Zdymajucca siužety dla ruskaha telebačańnia pra toje, što nibyta ludzi vielmi zadavolenyja tym, što siudy pryjšli sałdaty, što ich nibyta vyzvalili, što jany biaruć ruskuju humanitarku i ščaślivyja, što narešcie ich nakarmili. Infarmacyjna rychtujecca takaja hleba. I ŭsio heta adbyvajecca na fonie zamieny ŭkrainskich ściahoŭ na ruskija.
— Jak vy dumajecie, ludzi pojduć na taki refierendum?
— Nie, ludzi nie pojduć na refierendum. Bolš za toje, ludzi vyrazna bačać, što pryjazdžaje mašyna, jakaja razdaje tak zvanuju krymskuju humanitarku na vielmi słabazasieleny rajon, prychodziać kala 500 žycharoŭ, bolšaść ź ich nie miascovyja. Heta značyć, pryjechała «zetka», za joj pryjechali try aŭtobusy ź ludźmi, jany pastajali, zrabili karcinku.
My dakładna razumiejem, što refierendum budzie adbyvacca ŭ takim ža klučy: pryjeduć niejkija ludzi, jakija buduć nazyvacca chiersoncami, sami praviaduć refierendum, a my pra heta navat nie budziem ničoha viedać. Tamu nastroj da hetaha, viadoma, niehatyŭny. Ale my razumiejem, što my z hetym ničoha zrabić nie možam, tamu što kali my budziem sprabavać vychodzić na niejkija mitynhi, nas prosta pabjuć, rasstralajuć abo pasadziać.
— Ci možacie vy abahulnić, jak ciapier vyhladaje žyćcio ŭ Chiersonie? Ci pracuje mabilnaja suviaź, ci pracujuć praduktovyja kramy, rynki, transpart i hetak dalej?
— Mabilnaja suviaź pracuje. Zbolšaha pracujuć kramy, jość tavary pieršaj nieabchodnaści: harodnina i krupy. Vialikaja prablema ź miedykamientami: ich faktyčna niama. Ludzi z chraničnymi zachvorvańniami prosta ŭ panicy — uvieś dzień sprabujuć pa horadzie znajści chacia b niejkija leki, užo kuplajuć z ruk. Kali koratka: vyžyć možna — žyć nielha.
«Hłupstva abo zdrada, mahčyma, i toje i druhoje». Jak zdali Chierson
