Fota: Mikhail Kapychka / wikimedia.org
Navukoŭcy śćviardžajuć, što bijałahičny ŭzrost — pakazčyk zdaroŭja, jaki moža być bolšym abo mienšym za vaš chranałahičny ŭzrost — moža dapamahčy vyznačyć jakaść vašaha žyćcia, kali vy starejecie.
Ideja bijałahičnaha ŭzrostu ŭ tym, što ŭzrost kletak i orhanaŭ moža adroźnivacca ad vašaha pašpartnaha ŭzrostu. Niekatoryja navukoŭcy vyličajuć hety pakazčyk pa kryvi ci ślinie, a inšyja navukoŭcy i bijainžyniery robiać heta, paraŭnoŭvajučy roznyja paramietry stareńnia arhanizma.
Upłyvajuć na bijałahičny ŭzrost, pa sutnaści, tyja zvyčki, jakija my majem. Naprykład, son, fizičnyja praktykavańni, sposab charčavańnia, najaŭnaść stresaŭ.
Ale hieny va ŭsich roznyja, i adsočvańnie vašaha bijalahičnaha ŭzrostu moža dapamahčy vyznačyć, jakija zvyčki najbolš karysnyja mienavita dla vas i jak ich źmianić. Dla adnaho čałavieka aptymalnym moža być 10 000 krokaŭ na dzień, u toj čas jak dla kahości inšaha heta 6000.
Styvien Robierts, uładalnik vinakurni ŭ Francyi, pravieryŭ siabie na pačatku hetaha hoda z dapamohaj chatniaha analizu pa kryvi, raspracavanaha kampanijaj GlycanAge. Jamu 51 hod, i jon vyrašyŭ pakłapacicca pra ŭłasnaje zdaroŭje.
«Ja pju, časam palu, ładžu viečaryny i jem usio, što chaču», — kaža jon. Tamu mužčyna čakaŭ, što jaho bijałahičny ŭzrost budzie našmat bolšy za faktyčny.
Jon kaža, što byŭ šakavany, kali vyniki testu pakazali, što jaho bijałahičny ŭzrost składaje 24 hady.
Hordan Łaŭk, prafiesar bijachimii i malekularnaj bijałohii Zahrabskaha ŭniviersiteta ŭ Charvatyi i hałoŭny navukovy supracoŭnik GlycanAge, kaža, što vyniki — pravilnyja, uličvajučy hienietyku mistara Robiertsa, u siamji jakoha daŭhalećcie pieradajecca z pakaleńnia ŭ pakaleńnie, i ład žyćcia, jaki, vierahodna, vyklikaje mieniej stresaŭ, čym u bolšaści.
Ci nastolki važny bijałahičny ŭzrost?
Mnohija navukoŭcy, jakija zajmajucca daśledavańniami stareńnia, ličać, što viedańnie svajho bijałahičnaha ŭzrostu moža dapamahčy adterminavać abo paźbiehnuć chvaroby Alchiejmiera, raku, sardečna-sasudzistych zachvorvańniaŭ abo inšych uzrostavych chvarobaŭ. Niekatoryja taksama ličać, što bijałahičny ŭzrost moža lepš pradkazać praciahłaść žyćcia čałavieka.
Aniestezijołah Majkł Rojzen 25 hadoŭ tamu stvaryŭ adzin ź pieršych kalkulataraŭ bijałahičnaha ŭzrostu na asnovie ankiety.
Pa jaho słovach, da prykładu, fizičnyja praktykavańni robiać vielmi šmat. Pa jaho źviestkach, treniroŭka «ŭklučaje» hien, jaki zapuskaje łancuhovuju reakcyju, što pavialičvaje sakrecyju białku, jaki palapšaje pamiać.
Pa słovach doktara Rojziena, pry pravilnym padychodzie da stresahiennych faktaraŭ možna vyklučyć upłyŭ bolš jak 250 hienaŭ.
Inšyja navukoŭcy nastrojenyja bolš skieptyčna. Jany zhodnyja z tym, što bijałahičny ŭzrost važny, ale nie zhodnyja z tym, što jon moža tak mocna ŭpłyvać na žyćcio. Jany kažuć, što nie isnuje standartnaha sposabu vymiareńnia bijałahičnaha ŭzrostu, i mnohija ź instrumientaŭ jašče nie pravieranyja. Nieviadoma, ci mahčyma pavialičyć takim čynam praciahłaść žyćcia.
Aleks Žavarankaŭ, vykanaŭčy dyrektar kampanii Insilico Medicine, jakaja vykarystoŭvaje štučny intelekt dla raspracoŭki lekaŭ, jakija dapamahajuć pry ŭzrostavych zachvorvańniach, kaža, što bijałahičny ŭzrost — karysnaja kancepcyja dla raspracoŭki lekaŭ. Ale jon sumniavajecca ŭ tym, što dastatkova prosta źmianić ład žyćcia, kab žyć daŭžej.
«Krajniaja aptymizacyja snu, fizičnych praktykavańniaŭ i dyjety naŭrad ci pryviadzie da rezkaha pavieličeńnia praciahłaści žyćcia», — miarkuje jon.
