Što kaža statystyka?
Dola sielskaj haspadarki ŭ VUP Biełarusi pa vynikach minułaha hoda skłała 6,8%, u toj čas kali, naprykład, infarmacyi i suviazi — 7,4%. Tym nie mienš, dziaržaŭnyja ŚMI praciahvajuć stvarać infarmacyjnaje pole, dzie ŭ centry suśvietu staić nie što inšaje, jak sielskaja haspadarka.
Biaźmiežnaja ŭvaha da pasiaŭnych i ŭboračnych kampanij jašče hadoŭ 25-30 tamu vyhladała całkam łahičnaj.
Tak, naprykład, u 1992 hodzie na sielskuju haspadarku prychodziłasia ledź nie čverć VUP krainy — 22,8%. Pa hetym pakazčyku tady naša kraina zajmała pieršaje miesca ŭ Jeŭropie. Adnak z hadami struktura VUP Biełarusi źmianiałasia, a navinovy paradak dnia ŭ dziaržaŭnych ŚMI i pavodziny Łukašenki padčas ŭboračnych i pasiaŭnych — nie.
Užo ŭ 2002 hodzie sielskaja haspadarka zajmała 10,13% VUP, a jašče praz amal 10 hod jaje dola skaraciłasia da 6,8%.
Fota: skrynšot ź videa BiełTA
Pa vynikach hetaha hoda mahčyma pavieličeńnie doli sielskaj haspadarki ŭ VUP da 7%, ale jość niuans. Heta pavieličeńnie budzie adbyvacca na fonie ahulnaha źnižeńnie VUP. Inšymi słovami, pryrost budzie zabiaśpiečany jak płanavanymi pośpiechami pierš za ŭsio ŭ raślinavodstvie, tak i prasiadańniem u inšych halinach.
Letaś pryrost VUP dała nie sielskaja haspadarka, a IT i pramysłovaść
Tym nie mienš, ekśpiert BEROC Nastaśsia Łuzhina adznačaje, što, niahledziačy na źnižeńnie doli sielskaj haspadarki ŭ VUP krainy, jana pa-raniejšamu zastajecca značnaj halinoj dla ekanomiki Biełarusi.
«Siem pracentaŭ — heta sapraŭdy niamała, ale daloka nie lidzirujučaja halina, tamu sučasnuju Biełaruś adnaznačna nielha nazyvać ahrarnaj krainaj.
Adnak pa vynikach 2021 hoda sielskaja haspadarka ŭniesła admoŭny ŭkład u dynamiku VUP u pamiery minus 0,3%, u toj čas jak infarmacyja i suviaź dadała da ekanamičnaha rostu 0,7%. Bolš pryrostu było tolki ŭ halinie pramysłovaści, jakaja pa vynikach minułaha hodu zabiaśpiečyła pryrost VUP na 1,6%.
Pa danych za pieršaje paŭhodździe 2022 hoda, sielskaja haspadarka niejtralna ŭpłyvała na VUP, a voś siektar infarmacyi i suviazi zabiaśpiečyŭ jaho pryrost u pamiery 0,6% i skłaŭ užo 8% u struktury VUP. Heta halina, jakaja raście, jašče ŭ 2015 hodzie ŭ jaje było 4,1%», — adznačaje Łuzhina.
Ekśpiert BEROC Nastaśsia Łuzhina
A što z ekspartam i zarobkami?
Pa słovach ekanamistki, adny z pakazčykaŭ, dzie sielskaja haspadarka maje niadrennyja vyniki, — heta ekspartnyja. Dola charčovych tavaraŭ u eksparcie za 2021 hod skłała 10,6%. U studzieni-mai biahučaha hoda hety pakazčyk vyras da 12,4%.
«Heta pavieličeńnie my chutčej majem za košt skaračeńnia ekspartu pa inšych pazicyjach, pakolki ekspart u cełym pamienšaŭ. Akramia taho, u hetym jość peŭnaja zasłuha rostu cen na charčovyja tavary, ale ŭ lubym vypadku bolš za 10% ekspartu — heta dobryja pakazčyki», — adznačaje ekśpiert.
Pa ekspartnym pakazčyku infarmacyjny siektar sa svaimi 7,6% sastupaje sielskahaspadarčamu, ale ŭ paraŭnańni hetych śfier jość inšy važny momant — siaredniaja zarabotnaja płata.
Pa danych za travień 2022 hoda, siaredni naličany zarobak u sielskaj, lasnoj i rybnaj haspadarcy skłaŭ 1220 rubloŭ (da vypłaty padatkaŭ), u toj čas, jak u halinie infarmacyi i suviazi — 4 909 rubloŭ.
«Sielskuju haspadarku treba nie tolki padtrymlivać, ale i refarmavać»
Ekśpiert źviartaje ŭvahu, što sielskaja haspadarka časta datujecca dziaržavaj.
«Datacyi sielskaj haspadarcy dajuć nie tolki ŭ nas, ale i ŭ inšych krainach. Dziaržava aktyŭna dapamahaje raźvivacca sielhaśsiektaru, heta narmalna, ale nam treba nie prosta jaho padtrymlivać, a refarmavać. U Biełarusi zachavaŭsia saviecki typ z kałhasami i saŭhasami, z bujnymi dziaržaŭnymi haspadarkami — heta nie zaŭsiody efiektyŭna. Na moj pohlad, tut nieabchodnyja raznastajnyja formy ŭłasnaści, a nie tolki dziaržaŭnaja ź jaje strohimi mietadami kiravańnia.
Najomnyja rabotniki, dyrektary, staršyni nie zaŭsiody chvalujucca za raźvićcio padkantrolnaj haspadarki, jak by heta rabiŭ ułaśnik. Nieefiektyŭnaść ich pracy my možam ubačyć i ŭ dziaržSMI, kali nam pakazvajuć čarhovyja raznosy z-za niapravilnaha zachoŭvańnia ŭradžaju abo nienaležnaha ŭtrymańnia žyvioł».
Fota: skrynšot ź videa ANT
Čamu prapahanda robić taki ŭchił?
Na dumku Łuzhinoj, adna z pryčyn, čamu ŭłady ŭ 2022 hodzie aktyŭna farsirujuć temu zboru ŭradžaju, zaklučajecca ŭ tym, što sioleta ŭ Biełarusi sapraŭdy niadrennyja pakazčyki ŭradžajnaści.
«Im prosta niama čaho bolš pakazvać, akramia pośpiechaŭ na palach. Choć z takoj padačaj heta vyhladaje tak, byccam u Biełarusi pałova nasielnictva zaniataja ŭ ahrapramysłovym kompleksie, ale heta daloka nie tak.
Pa danych za 2020 hod, u sielskaj, lasnoj i rybnaj haspadarcy było zaniata 8,7 % ad ahulnaha liku zaniatych.
Hety pakazčyk skaračajecca. Naprykład, u 2013 hodzie dola rabotnikaŭ sielskaj haspadarki składała 9,4%. To-bok pa kolkaści zaniatych i doli ŭ VUP, rola dadzienaj haliny pastupova źnižałasia. U toj ža čas dola zaniatych u infarmacyi i suviazi rasła. U 2013 hodzie tam pracavała 1,9%, a ŭ 2020-m — užo 3,2%, ad ahulnaj kolkaści zaniatych. Adnak u budučyni značnaść sielskahaspadarčaha siektara moža ŭzraści za košt ściskańnia inšych halin — naprykład, taho ž IT-siektara», — adznačaje ekśpiert.
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»«Kali nie možaš zabiaśpiečyć siabie praduktami charčavańnia, niama čaho havaryć ab suvierenitecie». Što nie tak z pakazalnaj bitvaj za ŭradžaj
