«Vinavatych» — pradstaŭnikoŭ rasijskaj firmy — pakarali «chimijaj». Jany ŭžo vyjšli na svabodu. Były hałoŭny inžynier firmy «Piro-Ross» Andrej Inkin ciapier vyrašyŭ padzialicca svajoj viersijaj trahiedyi ŭ Minsku sa «Svabodaj».
«Raniej maŭčaŭ, bo nie chacieŭ naškodzić našym chłopcam, jakija adbyvali pakarańnie»
Pradstaŭniki rasijskaha AAT «Piro-Ross» Maksimiljan Sapronaŭ i Kanstancin Dzianisaŭ užo adbyli pa try hady «chimii» ŭ Biełarusi i viarnulisia ŭ Rasiju. «Ja raniej nie kazaŭ ničoha, kab nie paškodzić chłopcam, jakija siadzieli. Ciapier ža vyrašyŭ raskazać praŭdu. Nie skazać, kab sumleńnie zamučyła, ale i nie skazać, što ja całkam vinavaty. Prosta ciapier, paśla ŭsiaho, što ja raskazaŭ, mnie lahčej stała», — patłumačyŭ rasijski śpiecyjalist.
Kampanija «Piro-Ross» z 2006 hoda zajmajecca vytvorčaściu piratechniki. Jana pastaŭlała ŭstanoŭki dla salutaŭ u Biełaruś.
«Ale naša firma nie tolki rabiła novyja ŭstanoŭki, jana ž zajmałasia i ŭtylizacyjaj starych. Voś tyja ŭstanoŭki, jakija pajšli ŭ Biełaruś — jany jakraz byli ź liku ŭtylizavanych. Miakka kažučy, nie zusim novyja byli ŭstanoŭki. Tam, kaniečnie, byŭ jakasny, jašče saviecki mietał, ale jon užo mieŭ svoj termin znosu. Čamu tak zrabili? Kab chutčej pastavić ustanoŭki zakazčyku — biełaruskamu Ministerstvu abarony, i, kaniečnie, kab hrošy chutčej atrymać», — patłumačyŭ były inžynier.
Da 2012 hoda kampanija zakuplała zarady dla ŭstanovak u rasijskaha navukova-daśledčaha instytuta prykładnoj chimii, kaža inžynier. Paśla 2012 hoda vyrašyli, što značna tańniej budzie nabyvać zarady ŭ Kitai. Pryčym, pa słovach Andreja Inkina, na kitajskija zarady kleili nalepki, byccam jany zroblenyja ŭ Rasii, na AAT «Piro-Ross».
«Kab było zrazumieła — rasijskija zarady z NDI prykładnoj chimii kaštavali 8 tysiač rasijskich rubloŭ, kitajskija zarady — 2 tysiačy. Na ich kleili nalepki, što jany vyrablenyja na «Piro-Ross», i pradavali za tyja ž 8 tysiač rasijskich rubloŭ», — kaža były inžynier.
«Incydenty z ustanoŭkami ŭ Biełarusi ŭžo byli z 2012 hoda, ale ŭsim było pa barabanie»
Andrej Inkin kaža, što rasijskija ŭstanoŭki zapuskali salut u Breście ŭ 2012 hodzie.
«Niekalki stvałoŭ tady razarvała, ale nichto nie paciarpieŭ, sama ŭstanoŭka nie razburyłasia, incydent zamiali. Bo ŭ minskaj vajskovaj kamiendatury byli dobryja stasunki z «Piro-Ross». Nu, dobryja, bo tam padarunki vazili, zrazumieła. U 2013 hodzie razburyŭsia pryčep, ale hetaje «nieparazumieńnie» znoŭ zamiali», — kaža były inžynier.
Pavodle jaho słovaŭ, u 2017 hodzie rasijskaja kampanija vyrašyła nabyvać u Kitai inšyja zarady — tańniejšyja, druhoha hatunku. Bo tak było vyhadniej, naturalna.
«I na Dzień niezaležnaści ŭ Minsku ŭ 2017-m byŭ incydent — u poli razburyŭsia pryčep salutnaj ustanoŭki. Dzivam nichto nie paciarpieŭ, bo byŭ doždž, i sałdaty schavalisia ŭ aŭtamabil. Askiepki raźlacielisia na 250 mietraŭ. I znoŭ usie pramaŭčali, usio zamiali», — kaža Andrej Inkin.
Jon śćviardžaje, što ŭ 2018 hodzie na Dzień niezaležnaści ŭ Minsku znoŭ byŭ incydent — uzarvalisia krajnija stvały na ŭstanoŭcy, sama jana zastałasia cełaja. Heta adbyłosia ŭ parku Horkaha.
«Tady ŭžo było zrazumieła, što zarady niajakasnyja, druhoha hatunku. Ale pakolki nichto tady znoŭ nie paciarpieŭ — to nibyta prablemy i niama. Usim było pa barabanie. Ustanoŭku adramantavali, i ŭsio. Chacia b tady chto zadumaŭsia», — kaža były inžynier.
Jon ličyć, što zarady z Kitaja byli brakavanyja.
«U Kitai zarady mierajucca ŭ calach, u nas — u milimietrach. I voś ich zarady 8 calaŭ — heta 200 milimietraŭ. Našy ž, rasijskija, byli 195 milimietraŭ. I voś zarady nie leźli ŭ stvały, ale ŭsim było znoŭ pa barabanu. Hrošy zapłačanyja, śviata čakaje na salut. Znajšli vyjście — źniać častku abałonki, padrezać zarady. Chłopcy staralisia akuratna abrezać u nadziei, što pašancuje», — kaža Andrej Inkin.
Adnak u vyniku adbyŭsia vybuch, ustanoŭka była razburanaja. Ad askiepkaŭ zahinuła žančyna, dziesiać čałaviek atrymali traŭmy.
«Zarady razabrali, znajšli papierku ź ijerohlifami, ale my adbilisia»
Rasijskich śpiecyjalistaŭ zatrymali, pasadzili ŭ SIZA. Pačałosia śledstva. Biełaruski bok pačaŭ słać zapyty ŭ «Piro-Ross», vyklikać śpiecyjalistaŭ na dopyty.
«Ale chto pajedzie? Pajedzieš i nie vierniešsia, kaniečnie, nichto tudy nie pajechaŭ. Pradstaŭlali śledčym čarciažy, pisali adkazy na ich zapyty. Viedaju, što na ekśpiertyzie šary nie ŭzryvalisia. Ci ich niapravilna zaradžali, ci jany nie leźli ŭ stvały. Kali razabrali adzin šar, to znajšli ŭnutry papierku ź ijerohlifami. Ale my adbilisia, skazali, što zarady našy, rasijskija, tolki abałonka kitajskaja. Ekśpiertyza vyśvietliła, što ŭstanoŭki byli «nie zusim novyja», jak ja kazaŭ — jany ŭžo išli na ŭtylizacyju. U vyniku pryznali vinavatymi dvuch našych chłopcaŭ, i ŭsio na hetym. Nibyta jany vinavatyja ŭ tym, što padrazali abałonku. Pakazalna ich «adłupcavali». Choć ekśpiertyza, paŭtarusia, pakazała, što i ŭstanoŭka nie novaja, i šary kitajskija. Na chłopcaŭ usio zvalili, bo jany akazalisia pobač, astatnich vinavatych dastać było składana», — dadaŭ były inžynier.
Ciapier kampanija «Piro-Ross» nie zajmajecca salutami ŭ Biełarusi. Ale ŭ Rasii — zajmajecca.
«Ci moža zdarycca niešta padobnaje da trahiedyi ŭ Minsku? Kaniečnie, moža», — kaža Andrej Inkin.
Redakcyja «Radyjo Svaboda» nakiravała zapyt z šeraham pytańniaŭ da kiraŭnictva rasijskaj kampanii «Piro-Ross». Na praciahu dvuch tydniaŭ redakcyja nie atrymała adkazu na zapyt. Kali rasijskaja kampanija dašle adkaz, jaho apublikujuć.
Były inžynier Andrej Inkin pradstaviŭ šerah dakumientaŭ, jakija paćviardžajuć jaho pracu ŭ kampanii «Piro-Ross» i suviazi firmy ź biełaruskim Ministerstvam abarony, u tym liku kantrakty na fiejervierki i inšuju dakumientacyju.
