Kułdzi, adzinaja ŭ śviecie liŭskamoŭnaja dziaŭčynka. Skrynšot ź videa
Uvosień minułaha hoda byŭ prezientavany padručnik pa liŭskaj movie, pryznačany jak dla baćkoŭ, tak i dla ichnich dziaciej z samaha malenstva. Jaho aŭtary — maładyja baćki Janis Miednis i Renata Miednie.
Pavodle zadumy aŭtaraŭ, dzicia maje pramaŭlać svaje pieršyja słovy i skazy pa-liŭsku, zavučvajučy ich razam z baćkami.
I heta nie čystaja teoryja, bo prapanavanuju mietodyku aŭtary paśpiachova pravieryli na praktycy na svajoj dačce Kułdzi, jakaja na siońniašni dzień — adziny čałaviek u śviecie, dla jakoha liŭskaja mova rodnaja.
Janis Miednis i Renata Miednie, baćki adzinaj u śviecie liŭskamoŭnaj dziaŭčynki. Fota: ReTV
Kułdzi ŭžo dva z pałovaj hady, i pakul jana sapraŭdy razumieje tolki liŭskuju movu. Kab mieć mahčymaść razmaŭlać pa-liŭsku sa svajoj dačkoj, jaje maci Renata sama pačała vyvučać liŭskuju jašče da jaje naradžeńnia.
«Kali dzicia naradziłasia, ja ŭžo viedała, jakija słovy mnie treba vykarystoŭvać. Kali jana tolki źjaviłasia, my razmaŭlali pa-liŭsku adno z adnym.
«Davaj pamianiajem padhuźniki», — heta pieršyja słovy paśla jaje naradžeńnia. Janis havoryć hety skaz, ja sprabuju paŭtaryć jaho try razy, čatyry, piać razoŭ — pakul narešcie nie zrazumieju», — uspaminaje Renata Miednie.
«My chočam być dobrym prykładam dla pierajmańnia inšymi. Dobra, kab jany taksama advažylisia tak rabić. My ŭvieś čas havorym pra liŭskuju movu, kulturu, ich adradžeńnie ci ažyŭleńnie, i heta sapraŭdy pavinna być zroblena!» — tłumačyć svaju i žončynu matyvacyju Janis Miednis.
Vokładka knihi. Skrynšot videa
Vučebny materyjał padručnika arhanizavany pa 14 bytavych temach. Kožnuju temu možna čytać jak na liŭskaj, tak paralelna i na łatyšskaj movie, jana dapoŭnienaja nievialikaj infarmacyjaj pra hramatyku, narodnaj pieśniaj, vieršam abo ryfmoŭkaj, prydatnymi dla dziaciej, a taksama śpisam słoŭ.
Kožny raździeł maje słoŭnik i trochi hramatyki ŭ kancy. Malunki mastaka, u jakich taksama pradumanyja liŭskija kalarovyja kody, dapamahajuć vyvučać i razumieć słovy.
Staronki knihi. Skrynšot videa
Imia Kułdzi ŭ pierakładzie ź liŭskaj movy aznačaje «załataja», tamu knihu, pryśviečanuju joj, nazyvajuć jašče «Załatoje dzicia».
Realizacyja hetaha prajekta była nadzvyčaj składanaj. U padručniku musiła iści havorka pra tyja rečy, jakija raniej nikoli ŭ liŭskim druku nie prysutničali. Heta byŭ vialiki vyklik, ciažkaja praca, ale ž i kamanda, jakaja za jaje ŭziałasia, była vielmi mocnaja, adznačaje Janis Miednis.
Prezientacyja knihi na liŭskaj movie dla dziaciej i baćkoŭ. Fota: ReTV
Nad knihaj pracavali nie tolki baćki dziaŭčynki, ale i mocnyja redaktary dy vykładčyki łatyšskaj i liŭskaj moŭ, i nie tolki z Łatvii. Eryka Kraŭtman, adna z redaktarak knihi, padkreślivaje, što ŭvohule heta nie pieršy liŭski padručnik u historyi, ale jon admietny tym, što hetaja kniha — adnačasova i dla baćkoŭ, i dla dziaciej.
«Kožnaja teoryja zaležyć ad realizacyi. Viadoma, my nie ryzykniom skazać, što lubaja siamja moža pačać vyvučać movu takim čynam i tak pieradać svajmu dziciaci. Ale hetaja siamja prymušaje nas vieryć, što heta mahčyma ŭ pryncypie», — havoryć jana.
Tak jak Kułdzi padrastaje i ŭ jaje štodzionnaje žyćcio ŭvachodziać novyja temy, baćki płanujuć praciahnuć knihu, a taksama źbirajucca stvaryć aŭdyjaviersiju pieršaha vydańnia.
Čytajcie taksama:
U Łatvii pastavili pieršy ŭ historyi darožny ŭkazalnik na liŭskaj movie. A što za jana?
koštam žyćcia dziciaci?
biednaja dziaŭčynka