Na rasiejskija i biełaruskija ekrany vyjšła karcina Mikity Michałkova «Stomlenyja soncam-2», hučna abvieščanaja, jak «vialikaje kino pra vialikuju vajnu».
Šasnaccać hadoŭ tamu hieroj Mikity Michałkova — kamdyŭ Kotaŭ — byŭ aryštavany padstupnym čekistam s tvaram Aleha Mieńšykava. Dačka kamdyva (i dačka Michałkova) — Nadzia stałasia dačkoju «dziaržaŭnaha voraha». «Stomlenyja soncam» byli zroblenyja z vysokim majsterstvam i kankuravali ŭ Kanach z «Kryminalnym čytvom».
U siońniašniaj karcinie — Michałkoŭ-Kotaŭ — zek, jaki ŭciakaje na pačatku vajny z łahieru. Jon traplaje ŭ štrafbat, adkul nie žadaje sychodzić, niahledziačy na pašanoŭnyja podźvihi, — dyj ułasnaručna zabivaje rydloŭkami fašysckich zachopnikaŭ. Aleh Mieńšykaŭ, piersanaž jakoha skanaŭ u papiaredniaje sieryi, dla filmu admysłova ažyŭleny. Pa zahadzie Stalina jon bieznadziejna šukaje hieroja Michałkova. Pastalełaja Nadzia — pijanierskaja važataja, jakaja nie žadaje admaŭlacca ad svajho baćki. Jana ŭciakaje ad akupantaŭ i stajecca čyrvonaju miedsiastroju.
Nasamreč, nat pierakaz michałkoŭskaje stužki — sprava zaciažkaja, bo vyčapić jaho amal niemahčyma. Apaviadańnie dzika skača pamiž padziejami, časami, snami i ŭspaminami. Trochhadzinny film rassypajecca na redkija epizody.
Štrafbataŭcaŭ i kramloŭskich kursantaŭ muštruje Jaŭhien Mironaŭ, kab z rasporatym žyvatom puścić sabie apošniuju kulu. Badziajecca buchhałtar (Alaksiej Piatrenka), jakoha razryvaje ŭ šmatki. Kapitanu sudna (Valeru Załatuchinu) niamiecki samalot znosić čerap.
Štučna zroblenyja detali śmierci: akryvaŭlenyja akulary, klučyki ad mienskaj kvatery (!) na husienicach tanka, šery śnieh.
Michałkoŭ ź nietłumačalnaju asałodaju źniščaje najlepšych rasiejskich aktoraŭ, kab padkreślić ułasnuju vyžyvalnaść.A pa-nad rasstralanymi j redkimi aktorskimi scenkami panuje amal trešavy naturalizm, viazkaja nuda, nietłumačalna-sonnaje biazładździe siužetu j pafasnaja razhublenaść.
Navošta, dziela čaho — i što heta, uvohule?
Niamiecka-fašyscki akupant z aholenaj dupaj na samalocie, mina, jakuju całuje Nadzia Michałkova («płyvi mina, płyvi»), vypadkovy śviatar (biaznohi Siarhiej Harmaš), jaki chryścić i Nadziu, i minu; «jazyk», radasna vyparaty Michałkovym. U nabor uvachodziać spalenyja žyŭcom žychary vioski, zahienacydzienyja cyhanie (paśla viasiołych śpievaŭ), i hrudzi Nadzi, jakuju raspranuŭ tata, kab pamierły tankist (i hledačy) pabačyli cycki.
Možna kpić z «režysiorskaha marazmu», jak robiać heta ŭ siecivie, ale zusim nie chočacca.
Stužka Michałkova — dyjahnaz usiamu sučasnamu rasiejskamu kino.
Kaliści heta było kino demiurhaŭ — Ejzienštejna, Pudoŭkina, Kulašova — jakija stvarali novuju revalucyjnuju movu. U 60-yja hady hetaja mova stałasia vielmi dušeŭnaj, ruskaje kino zahavaryła pakutlivaj praŭdaj pryvatnaha čałavieka.
Siarod hałosoŭ vyłučaŭsia talenavity i mocny hołas maładoha Michałkova Mikity, jaki hienijalna hraŭ vabnych padonkaŭ.
Ale «Stomlenyja soncam» 1994 hodu stalisia apošnim ačałaviečanym filmam rasiejskaha aktora i režysiora. Michałkoŭ uparta sychodziŭ u palityka-haspadarčyja hulni dyj u prapahandu svajho dyj pucinskaha samaŭładździa.
Siońnia rasiejskuju kinahramadskaść skałynajuć skandały.
Z padačy Michałkova kasujecca dziaržaŭnaje finansavańnie ŭsich kinakampanij, akramia michałkoŭskaj dyj šče siami rasiejskich «patryjatyčnych». Kinamietahrafisty abviaščajuć pra stvareńnie novaha Źviazu — biez kiraŭnika Michałkova; vajna ŭ razhary (takoje było tolki na pačatku pierabudovy).
Kab dabić vorahaŭ užyvajecca mocny administracyjny resurs, a «Stomlenyja soncam-2» drukujucca ŭ niečuvanaj kolkaści kopij (chacia ŭžo pravalvajucca ŭ prakacie).
Jak raniej z pradadzienym u Hazpram kancleram Šroderam dyj pałonijevym čajkom u Łondanie, rasiejskija praviły vychodziać na mižnarodny ŭzrovień. U sioletni Kanski fest — z parušeńniem usialakich rehłamientaŭ — uklučajuć «vialiki» michałkoŭski film, što ŭžo idzie ŭ kinateatrach (možna tolki ŭjaŭlać uzrovień cisku).
Ale vypadak ź michałkoŭskaj karcinaj — śviedčańnie kančatkovaje śmierci rasiejskaj impieryi.
Jak «Sibirski cyrulnik», z razmacham pastaŭleny Michałkovym u 1998 hodu byŭ pradvieśniem pucinskaj dyktatury, tak «Stomlenyja soncam-2» abviaščajuć, što novaja impieryja pravaliłasia.
U hetaj impieryi niama vialikich idej, niama choć niejkich uciamnych historyj. Klikušnickija zvaroty da pravasłaŭja vyhladajuć bluźnierstvam. Michałkoŭ-Kotaŭ cukierna ŭśmichajecca Stalinu, kab tknuć jaho mordaju ŭ tort. Heboŭski idał apahanieny, ale son pra hetaje zabaronieny.
Pustyja vočy padmarožanaha Michałkova. Trupy i popieł.
Abiacajecca praciah — «Cytadel» z sucelnaju miasakrutkaj.
Ale, kali ličyć Michałkova niavolnym prarokam, to dla Rasiei ŭsio šče strašniej. «Stomlenyja soncam-2» — heta nat nie karcina minułych dzion i navat nie adbitak dzion siońniašnich.
Heta — zaŭtra Rasiei.Ale takoha zaŭtra nie pažadaješ i vorahu.
Stomlenyja soncam 2: Pradstajańnie (Utomlonnyje sołnciem 2: Priedstojanije)
Rasieja — Niamieččyna — Francyja, 2010, 180 chv.
Režysior: Mikita Michałkoŭ
Roli vykonvajuć: Mikita Michałkoŭ, Aleh Mieńšykaŭ, Nadzia Michałkova, Viktoryja Tałstahanava, Uładzimir Iljin, Dźmitry Dziužaŭ, Valer Załatuchin, Siarhiej Harmaš, Jaŭhien Mironaŭ, Andrej Panin, Valancin Haft, Michaił Jafremaŭ, Alaksiej Piatrenka, Siarhiej Makaviecki, Jaŭhien Styčkin, Daniił Śpivakoŭski, Alaksandr Adabašjan
Žanr: Vajenaja drama
Adznaka: 2 (z 10)
