U art-kaviarni «Dobryja myśli» (Mahiloŭskaja, 12) u Minsku idzie vystava žyvapisu i malunkaŭ Michała Rahaleviča. Siabry i kalehi sami vyrašyli addać daninu pamiaci mastaku. Ekspazicyja ŭ pamiać Michała Rahaleviča adkryłasia na sarakaviny pa im.
Michaś Rahalevič. Dziacinstva.
Hienijalny tvorca syšoŭ z našaha śvietu ŭ žnivieński skvar.
Navat mnohija kalehi daznalisia pra jahonuju śmierć praz doŭhi čas. Zrešty, i žyć Michał Rahalevič imknuŭsia tak, kab nie stvarać kamu kłopatu. Tak stałasia, što nichto nie parupiŭsia stvaryć kamisiju pa jahonaj tvorčaj spadčynie, zafiksavać, kadyfikavać jahony darobak, vyznačyć vartaść pałotnaŭ, kab źbierahčy ich dla nacyi. Jahonaha baćku rasstralali ŭ 1933 h., maci aryštoŭvali dvojčy, a ŭrešcie vypravili ŭ Sibir, skul jana nie viarnułasia.
Paźniej mastak pryśviaciŭ svajoj maci niekalki pałotnaŭ... Michaś Rahalevič z malenstva staŭ samotnym, skroź usio žyćcio nosiačy taŭro syna «vorahaŭ naroda».
Ale mastak, nasupierak spakutavanamu dziacinstvu, siroctvu i adzinocie, źbiaroh i vieru ŭ čyściniu čałaviečych pačućciaŭ, i svajo vysokaje paklikańnie. Jon napaŭniaŭ svoj śviet letucieńniami, marami pra nieparaŭnalna vysokaje, čystaje i śviežaje. U jahonych pałotnach bahata žyvych kvietak, pieradusim — ružaŭ i kvitniejučych sadoŭ.
Jaho karciny ŭtrymlivajuć bolš, čym adkryvajecca vypadkovamu pohladu. U žanry partreta Rahalevič raźviŭ ułasny malaŭničy kanon, nieparaŭnalnuju tvorčuju manieru. Jahonyja madeli nadzielenyja jarkaj indyvidualnaściu, pryčym robicca heta nadzvyčaj skupymi, ale dakładnymi mastackimi srodkami: lohkim nachiłam hałavy madeli, źmienaju stanovišča ruk abo abrysami rota — žarsnaha, iraničnaha abo panuraha.
A zvonkija, zichotkija, jak vitraž, adkrytyja farby, pakładzienyja sa strymanaściu, zusim nie ŭłaścivaj bolšaści inšych mastakoŭ.
Tvorčaja maniera Michasia Rahaleviča źmianiałasia ad dekaratyŭna-kanstruktyŭnych, blizkich da kubizmu tvoraŭ, hetakich jak «Čyrvony dom u Łošycy» (1968) abo «Kaktusy» (1972), da łahodnych, piaščotnych, pieknych pałotnaŭ kštałtu «Z ruk u ruki» (1991) i «Babina leta» (1998).
Mastactva Rahaleviča admietnaje i tym, što jon adnym ź pieršych mastakoŭ pačaŭ raskryvać praŭdu ab kamunistyčnych represijach. Kolki nievialikich, kamiernych aŭtabijahrafičnych pałotnaŭ apaviadała hledačam pra trahiedyju siamji Rahaleviča i ŭsioj Biełarusi. Mastak pačaŭ pakazvać ich na vystavach jašče ŭ 1960-ja, kali bolšaść pryśviačała svaje tvory radasnym budniam u sacyjalistyčnym rai. Tamu Rahaleviča savieckija mastaki i čynoŭniki imknulisia zabyć jašče pry žyćci.
U tvorach 1980—1990-ch u mastactvie Rahaleviča źjavilisia dramatyčnyja pošuki ŭłasnaha pryznačeńnia, adkazaŭ na tyja pytańni, što zadavała jamu samo žyćcio... Ale pieradusim jon pisaŭ šmat kvietak, časta — małych dziaciej, budavaŭ u svaich pałotnach toj dom, jakoha nie mieŭ na ziamli, taki los, jakomu nie nakanavana było ździejśnicca pry žyćci.
Rahalevič pryncypova nie pradavaŭ svaich karcinaŭ, adorvajučy redkich ludziej svaimi tvorami. Jon ličyŭ, što ŭsie jahonyja pałotny razam — cełasny i nierazryŭny dar, jak dar samoha žyćcia. Niekalki jahonych pałotnaŭ prydbaŭ Nacyjanalny mastacki muziej.
U kaviarni «Dobryja myśli» vystaŭlenyja apošnija karciny i malunki, što zastalisia va ŭłasnaści siamji. U tych, chto lubić mastactva i šanuje tvorcaŭ, jość hetymi dniami ŭnikalnaja mahčymaść paznajomicca z tvorčaściu hienijalnaha biełaruskaha mastaka. Heta adzinaja i apošniaja mahčymaść ich ubačyć...
