18 listapada 2011 pajšła z žyćcia Eleanora Viecier, słynnaja daśledčyca mastactva i architektury Biełarusi, vydatnaja dziajačka kultury, jakaja stajała la vytokaŭ našaha najnoŭšaha nacyjanalnaha mastactvaznaŭstva.
Jana naradziłasia ŭ traŭni 1932 hoda ŭ siamji nastaŭnikaŭ, 9 kłasaŭ skončyła ŭ sivym Barysavie nad Biarezinaj, a dziesiacihodku — u staraśvieckim Ureččy, niekali słynnym miastečku, što prasłaviłasia vysokim mastactvam svaich
Ad 1968 hodu Eleanora Viecier razam z adnadumcami, mastakami i
Ale złamić jaje nie zmahli. Jaje rupnaściu i vieraju ŭ svaju spravu zachaplalisia siabry i canili jaje za prafiesijanalizm, addanaść svajoj pracy i ścipłaść. U svoj čas joju było pračytana bieźlič lekcyj, stvorany sieminar z metaj vyvučeńnia siaredniaviečnaha relihijnaha mastactva Biełarusi, jaho vytokaŭ i admietnaści. Daśledčyca pieršaju ŭviała ŭ ahulnasajuzny navukovy zvarot paniaccie biełaruskaha reniesansu ŭ vyjaŭlenčym mastactvie. Jana była damaju serca dla rycaraŭ našaje kultury, jakija natchnialisia jaje ducham i prykładam słužeńnia svajoj vysakarodnaj spravie. Jaje siabrami, kalehami, vučniami byli Uładzimir Karatkievič, Zianon Paźniak, Tamara Habruś, Uładzimir Dzianisaŭ, Alaksandr Jaraševič, Aleh Trusaŭ, Jury Piskun dy mnohija inšyja. U niaprostyja savieckija časy varožaha staŭleńnia da ŭsiaho biełaruskaha niamała prapahandystaŭ ateizmu i pilnych kamunistyčnych ideołahaŭ hladzieli na pracu Eleanory Viecier i jaje kalehaŭ varoža. Ale nie zvažajučy ni na što, nasupierak aficyjnaj ideałohii, jana rabiła svaju spravu. Najvažniejšaj častkaju jaje hramadzianskaha i prafiesijnaha žyćcia była dziejnaść u Biełaruskim dabraachvotnym tavarystvie achovy pomnikaŭ historyi i kultury. Jana brała čynny ŭdzieł u stvareńni šmattomnaha «Zboru pomnikaŭ historyi kultury Biełarusi», u jakim my čytajem bahata jaje artykułaŭ. Šmat źmianiłasia z tych časoŭ, ale nieadmiennymi vartaściami zastalisia čałaviečaje i prafiesijnaje sumleńnie. I zastałasia naša Biełaruś, kraj z unikalnaj mastackaj spadčynaj. I siońnia my majem vydatny Muziej staražytnabiełaruskaj kultury, bahata antałahičnych tekstaŭ pa historyi našaje kultury i śvietłuju pamiać pra mužnuju žančynu i sumlennuju daśledčycu, samaaddanuju patryjotku Biełarusi — Eleanoru Viecier.
Śvietłaja pamiać!
Architektar i
Udzielnikam mastactvaznaŭčych ekśpiedycyj
Heta byŭ čas začynienych chramaŭ,
Dziki čas śviatyń rabavańnia.
Kradzienaje asieła ŭ zamiežnych kramach.
Ci budzie kali dadomu viartańnie?
My ściežkami bolu ŭ vandroŭkach chadzili,
U sercy ź luboŭju da miłaj Ajčyny.
Ŭ začynienych chramach cišyniu my budzili
I trapiatkija pieražyvali chviliny.
Hladzieli na liki śviatych na ikonach,
Dzivilisia śvieckaju ich pryhažościu.
Vidać, mastaki parušali zakony
I śpisvali vobrazy ź blizkich kahości.
Jakija pačućci tady my zaznali,
Jakija adkryćci ŭ vandroŭkach zrabili,
Nakolki duchoŭna bahatymi stali —
Vidać nie darma z muzaj viedaŭ družyli.
Nam pieśni Paleśsia sardečna hučali,
I viecier daroh byŭ zaŭždy spadarožny.
Na fota i ŭ akty my ŭ pamiać viartali
Zabytyja skarby krainy biazbožnaj.
I siońnia ŭžo novy my čas abžyvajem.
U dušy ludskija viarnułasia Viera.
Muziej staražytnaj kultury my majem.
Zaŭždy tam adčynieny dźviery.
Viktar Staščaniuk, 2001
Publikujecca ŭpieršyniu.
