Fota Kurjer.info
Paśla karotkaj razmovy vyśvietliłasia, što šasnaccacihadovaja školnica ničoha nie viedaje pra Słucki zbrojny čyn. I heta nie dziŭna, bo ŭ padručnikach pa historyi Biełarusi niama nivodnaha radka pra hetuju padzieju. Pra heta mnie raspaviała znajomaja nastaŭnica historyi.
— Tema słuckaha paŭstańnia doŭhi čas była zabaronienaj, — tłumačyć vykładčyca. — Potym, kali źnikła biełaja plama ŭ historyi, u nas było mała infarmacyi pra padzieju. Spačatku pra słuckaje paŭstańnie dzieciam havaryli jak pra złačynstva suprać savieckaj ułady. Paźniej, u siaredzinie 90-ch školnikaŭ vučyli pa padručnikach ź bieł-čyrvona-biełym ściaham na vokładcy, dzie paŭstańniu było pryśviečana značnaje miesca ŭ asobnym parahrafie. Užo naprykancy 90-ch u padručnikach mimachodź uzhadvałasia pra Słucki zbrojny čyn jak pra histaryčny fakt, tłumačyłasia, što nie ŭsie razumieli palityku balšavikoŭ. Litaralna niekalki radkoŭ było. Zaraz pra paŭstancaŭ u padručnikach nie pišuć, jak byccam by jaho i nie isnavała. Zredku niechta sa staršakłaśnikaŭ zacikavicca i napiša na hetuju temu refierat. Ciapier taki čas, kali padručniki pa historyi pierapisvajucca raz na dva-try hady… Dzieci vyvučajuć historyju Biełarusi, pačynajučy z šostaha kłasa, na rasiejskaj movie. U padručnikach nie stolki vykładajucca fakty, kolki teoryja. Naprykład, što takoje revalucyja, Refarmacyja i h.d.
Darečy, u Słuckim krajaznaŭčym muziei dahetul niama ekspazicyi, pryśviečanaj paŭstańniu 1920 hoda. Ekskursii pa miaścinach zbrojnaha čynu taksama nie ładziacca, bo …niama zajavak ad žadajučych.
Na dumku kandydata histaryčnych navuk, aŭtarki knihi «Biełaruś miaciežnaja: z historyi ŭzbrojenaha antysavieckaha supracivu: 1920-ja hady» Niny Stužynskaj, słuckaje paŭstańnie pavinna być u školnaj prahramie, bo heta adzin z kamianioŭ u mury niezaležnaj historyi Biełarusi.
— Na žal, siońnia hetaja padzieja razychodzicca ź dziaržaŭnaj ideałohijaj, ale mienavita praz historyju toje ci inšaje pakaleńnie moža zazirnuć u minułaje i ŭbačyć padkazku, jak być dalej siońnia, — havoryć Nina Stužynskaja. — Moładzi, jakaja nie viedaje minułaha, niezrazumieły patryjatyzm.
Surazmoŭca ličyć, što nie varta rabić z ušanavańnia pamiaci słuckich hierojaŭ palityčnych akcyj.
— U pieršuju čarhu treba raspavieści ludziam historyju paŭstańnia ŭ imionach, raskazać słučakam, što na pačatku XX stahodździa ŭ biełarusaŭ byli nacyjanalnyja elita i ideja, što našy prodki sprabavali stvaryć dziaržaŭnaść i navat sa zbrojaj jaje abaraniali. Pryhadać, jak jany źviartalisia da mižnarodnych arhanizacyj, i jeŭrapiejskaja supolnaść padtrymała biełaruskuju niezaležnaść. Tady ludzi zrazumiejuć, jaki heta honar. Mitynhi da hadaviny Słuckaha paŭstańnia buduć niešmatludnymi, pakul čałaviek nie budzie viedać, čamu jon siudy pryjšoŭ i kaho ŭšanoŭvaje.
Słuckaje paŭstańnie — heta brend Biełarusi. Na ekskursii pa miescach zbrojnaha čynu turysty valili b vałam. Kali padać hetuju historyju tvorča, malaŭniča, ramantyčna, detektyŭna, Dzień hierojaŭ stanie nacyjanalnym, narodnym śviatam.
